Environmental impact bond

Werking

Een Impact Bond kan gebruikt worden om innovatieve en integrale oplossingen voor maatschappelijke problemen te financieren. Dit kan bijvoorbeeld gaan om natuurgebaseerde oplossingen voor klimaatadaptatie, waarbij meerdere baten tegelijk gerealiseerd worden. Zo’n integrale oplossing kan op de lange termijn en rekening houdend met verschillende doelen kosteneffectiever zijn dan traditionele, meer verkokerde oplossingen. Voor overheden is het doorgaans moeilijk om in een dergelijke situatie financiering rond te krijgen, mede vanwege het risico dat eventuele individuele terugbetalingen of baten niet terugkomen. Dit staat het experimenteren met innovatieve oplossingen in de weg.

Een Environmental Impact Bond is een constructie waarbij een financiële instelling dit risico ‘verzekert’. Van het budget dat voor een bepaalde opgave beschikbaar is, koopt de desbetreffende overheid een Environmental Impact Bond van een financiële instelling. In de onderlinge afspraak wordt vastgelegd welk impact-doel met het budget bereikt moet worden. Een derde partij biedt de (integrale) oplossing aan, en wordt verantwoordelijk voor de uitvoering. Dit is vaak een commerciële partij met een relevante trackrecord en expertise. Wanneer de integrale oplossing zijn belofte waarmaakt, lukt het om het gestelde impact-doel kosteneffectiever te bereiken en blijft er van het oorspronkelijke budget geld over. Hiermee wordt winst voor de financiële instelling en winst voor de overheid uitbetaald. Wanneer de integrale oplossing zijn belofte niet waarmaakt, draait de financiële instelling op voor de kosten om het gestelde impact-doel alsnog te behalen. Met deze constructie worden de politieke en financiële risico’s van de desbetreffende overheid verkleind.

Voorbeelden

Social Impact Bond 

De Environmental Impact Bond is ontwikkeld naar analogie met de Social Impact Bond. Deze laatste is vanaf 2010 in Groot-Brittannië ontwikkeld om re-integratie van ex-gedetineerden, (jeugd)werkloosheid en dakloosheid aan te pakken. In Nederland introduceerde ABN AMRO de Social Impact Bond. Zij zijn momenteel bij vijf van de zeven Nederlandse SIB’s nauw betrokken, waaronder de eerste landelijke SIB ‘Werk na Detentie’.

In deze SIB investeren het ministerie van Veiligheid en Justitie, ABN AMRO, Start Foundation en het Oranje Fonds samen ruim 1,2 miljoen euro om ex-gedetineerden aan het werk te helpen. Hierdoor is de kans kleiner dat ze terugvallen op crimineel gedrag en hebben ze minder lang een uitkering nodig.

Environmental Impact Bond – Washington, VS 

Het verouderde gemengde rioolsysteem in Washington DC raakte regelmatig overbelast tijdens hevige buien, waardoor ongezuiverd rioolwater als overstort in een rivier terechtkwam. De overheid onderzocht twee opties om dit probleem aan te pakken: via harde/grijze infrastructuur (aanpassingen aan de riolering en waterzuivering) en via groene infrastructuur (groene daken, waterdoorlatend asfalt en wadi’s). Deze laatste optie werd gezien als een potentieel goedkopere, maar ook onzekerdere optie. Via een Environmental Impact Bond van 25 miljoen dollar is de groene infrastructuur in Washington DC succesvol gefinancierd. Meer informatie.