Fonds gemeden schade verzekeraars

Werking

Als er geen adaptieve maatregelen worden getroffen zal de jaarlijks verzekerde schade naar verwachting verdubbelen. Voor verzekeraars kan het daarom interessant zijn om vastgoedeigenaren die klant bij hen zijn te stimuleren om risico’s te verkleinen. Inbraakpreventie is een voor de hand liggend voorbeeld, maar ook klimaatadaptie is een manier om risico’s te verkleinen. Hiermee wordt toekomstige schade gemeden en daardoor hoeft de verzekeraar in de toekomst minder schade te vergoeden, wat weer gunstig is voor de verzekerbaarheid. Door een opslag van bijvoorbeeld 10% op de huidige verzekeringspremie, en een korting of vrijstelling op deze opslag voor klanten die in klimaatadaptatie investeren, ontstaat vanuit de opslag ruimte om een meerjarig (subsidie)fonds in te richten voor klimaatadaptieve maatregelen. Dit fonds wordt opgebouwd uit de (contante) waarde van gemeden toekomstige schade-uitkeringen.

Noot

De verzekeringsmarkt is een competitieve markt met zowel nationale als internationale spelers. Vaste prijsafspraken en opslagen hebben in het verleden geen politieke steun gekregen. Wel betaalt elke polishouder 21% assurantiebelasting over de verzekeringspremie. Een ander alternatief zou daarom zijn om de assurantiebelasting van 21% in samenspraak met het ministerie van Financiën in te zetten voor een dergelijk fonds. De vraag is of er politiek draagvlak is: deze belasting is zo’n tien jaar geleden immers juist verhoogd.

Toelichting haalbaarheid

Een dergelijk fonds sluit niet aan op de werking van de verzekeringsmarkt, waar premies jaarlijks worden overeengekomen op basis van actuele risico’s. Op dit moment is een dergelijk fonds niet mogelijk vanuit de individuele verzekeraars. Vanwege de regels rond marktwerking mogen verzekeraars bovendien geen prijsafspraken maken én kan een klant elk jaar van verzekeraar wisselen, de verzekering aanpassen of opzeggen. Een bijkomende complicatie is dat de verzekeringsmarkt een internationale markt is, met toe-en uitredende spelers in Nederland. Een dergelijke constructie vraagt om een meer langdurige contractuele relatie, zoals bij hypotheken. Hypotheekverstrekkers hebben ook een belang bij het beperken van risico’s op het onderpand. Met name als risico’s onverzekerd zijn of worden, zoals bij grootschalige overstromingen en bodemdaling. Een constructie als deze zou eventueel wel als publiek-privaat collectief opgezet kunnen worden met behulp van de verzekeraars die in Nederland een groot deel van de markt hebben. Rond hulp aan gedupeerden van brand, water- of stormschade helpt bijvoorbeeld stichting Salvage met aandacht, actie en advies namens alle brandverzekeraars in Nederland en er zijn ook (internationale) voorbeelden waarin overheid en verzekeraars samenwerken bij compensatiemechanismen rond grote veranderende risico’s.

Toelichting financiële aspecten: Zonder aanpassing van gebouwen en percelen aan het veranderende klimaat neemt het risico op schade en de omvang van de schade toe. De premie voor de verzekering wordt jaarlijks bepaald op basis van het dan geldende risico. Deze premie stijgt mee met het risico, dus ook wanneer het risico stijgt als er geen maatregelen worden getroffen. Daarnaast neemt de kans toe dat een aantal bedrijven en huizen op een gegeven moment niet meer verzekerbaar zijn. Dit is bijvoorbeeld ook het geval bij bodemdaling.

Stichting Salvage

Voorbeeld

Schadeverzekeraars richten voor een nieuwbouwontwikkeling van 1.000 woningen een ‘klimaatbouwdepot’ op om grond- en vastgoedeigenaren te stimuleren om klimaatadaptieve maatregelen te treffen. De gemeden toekomstige schade-uitkeringen als gevolg van extreme neerslag wordt geschat op gemiddeld € 50.000 per jaar. Gekapitaliseerd op basis van 2% (disconteringsvoet indicatief) geeft dit een waarde van € 1.250.000. Dit wordt ingezet als ‘subsidiepot’ om benedenverdiepingen bestendig te maken tegen extreme neerslag, bijvoorbeeld door hogere drempels of door elektra aan te leggen op hoogte.

Rekenvoorbeeld (pag. 19)