Energietransitie (gebouw-, straat-, en gebiedsniveau)

Werking

Klimaatadaptatie en de energietransitie zijn twee opgaven met een vergelijkbare tijdlijn. Om het doel ‘95% reductie van de CO2-uitstoot in 2050’ te behalen, moet in de komende 30 jaar iedere woning, ieder bedrijfspand en iedere straat in Nederland aangepakt worden. Hier ligt een kans om klimaatadaptatie op gebouw-, straat- en gebiedsniveau mee te koppelen met de energietransitie.

Gebouwniveau

Wanneer vastgoed vanuit de energietransitie wordt aangepakt (bv. bij isoleren en aardgasvrij maken van woningen of de aanleg van een nieuw warmte/koude systeem) kan het meteen klimaatbestendig gemaakt worden. Dit kan, volgens hetzelfde principe als het Meekoppelen van klimaatadaptatie bij renovatie van een gebouw, een kostenbesparing opleveren. Ook in de communicatie naar bewoners en bedrijven kan de gemeente de twee onderwerpen samen oppakken (zie ook projectblad Meekoppelen in het omgevingsmanagement). Het isoleren van woningen draagt direct bij aan zowel de energietransitie (verminderen van de energievraag) en klimaatadaptatie (voorkomen hittestress). Hetzelfde geldt voor vergroening en waterbuffers die zorgen voor verkoeling in de zomer, en daarmee onnodig energiegebruik door eventuele airco’s voorkomen.

Straatniveau

Als voor de energietransitie de straat opengaat (bv. voor het aanleggen van een warmtenet of het aanpassen van energieleidingen), kan deze daarna meteen klimaatbestendig worden ingericht (zie ook projectblad Meekoppelen met herinrichting/groot onderhoud openbare ruimte).

Gebiedsniveau

Op gebiedsniveau spelen meekoppelkansen tussen klimaatadaptatie en de zoektocht naar alternatieve energiebronnen. Zo kunnen zonne- en windparken bijvoorbeeld ruimte bieden voor waterbuffering. Geothermie leidt tot systemen in het grondwater die mogelijk gecombineerd kunnen worden met infiltratiesystemen voor overtollig water. Warmte uit oppervlaktewater (aquathermie) kan ook van invloed zijn op de watertemperatuur en mogelijk gekoppeld worden aan opwarming van water in hete periodes.

Voorbeeld

Paddepoel, Groningen

In 2019 heeft de gemeente Groningen een warmtenet laten aanleggen om de wijk Paddepoel aardgasvrij te maken. Omdat de straten daarbij opengebroken moesten worden, was het mooie kans om ze meteen klimaatbestendig in te richten. Door waterberging in de wegfundering, afkoppelen van hemelwater en meer ruimte voor groen zijn drie straten beter bestand gemaakt tegen extreme buien en hitte. Daarnaast is, op vraag van de bewoners, aandacht besteed aan het verbeteren van de verkeersveiligheid.