Knaagdierbeheersing (IPM)

Laatst gecontroleerd op:
23 december 2025

Agrarische bedrijven trekken vaak ratten en muizen aan. Deze knaagdieren zijn een risico voor de gezondheid en veiligheid. Daarom geldt vanaf 1 januari 2023 één aanpak voor het voorkomen van overlast van knaagdieren: Integrated Pest Management (IPM).

Knaagdieren aanpakken in 4 stappen

IPM bestaat uit 4 stappen:

  1. Zorg dat u weet waar knaagdieren zijn op uw bedrijf (monitoring).
  2. Maak uw bedrijf ongeschikt als verblijf voor knaagdieren (habitat management).
  3. Gebruik bij overlast altijd eerst mechanische middelen zoals klemmen en vallen (niet-chemische bestrijding).
  4. Pas als dat niet werkt gebruikt u middelen als rattengif (chemische bestrijding). Hiervoor heeft u een nieuwe persoonlijke licentie en een bedrijfscertificaat nodig. Als u Harmonix Rodent Paste binnen gebruikt, heeft u alleen een geldige Licentie IPM-KBA of KBA nodig.

Waarom deze aanpak?

Het doel van IPM is overlast van knaagdieren voorkomen. Zo kunt u uw bedrijf bijvoorbeeld onaantrekkelijk maken voor ratten en muizen. Chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt u pas als andere stappen uit de IPM niet goed werken. Gebruikt u veel en vaak chemische bestrijdingsmiddelen? Dan kunnen knaagdieren hiertegen bestand worden. Ook zijn deze middelen schadelijk voor het milieu en andere dieren.

Certificaat en licentie voor gebruik chemische bestrijdingsmiddelen

Wilt u de beheersing zelf doen? Dan heeft u een bedrijfscertificaat IPM-Knaagdierbeheersing en een persoonlijk Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA nodig.

Uitzondering voor gebruik binnen van Harmonix Rodent Paste

De rechter heeft bepaald dat u als agrariër Harmonix Rodent Paste binnen mag gebruiken zonder Bedrijfscertificaat IPM-Knaagdierbeheersing. Maar alleen als onderdeel van een IPM-systeem. U heeft voor het gebruik van Harmonix Rodent Paste wel een Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA nodig. Dit mag ook een oud Bewijs van vakbekwaamheid (of licentie) KBA zijn, als deze maar niet voorbij de geldigheidsduur van 5 jaar is.

Bedrijfscertificaat IPM-Knaagdierbeheersing

Het bedrijfscertificaat IPM-Knaagdierbeheersing registreert u bij Keurmerk Plaagdier Management Bedrijven (KPMB). Ook ziet u hier aan welke voorwaarden u moet voldoen.

Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA

Voor zowel het gebruik binnen of buiten bedrijfsgebouwen heeft u het Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA nodig. Om dit te halen moet u examen doen bij een groene mbo (AOC). De kosten verschillen per school. Onder veelgestelde vragen vindt u een link naar de scholen waar u uw Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA kunt halen.

Veelgestelde vragen

Meer informatie

Meer over cursussen, examens en certificering vindt u op de websites van KPMB en Bureau Erkenningen. Ook vindt u veel informatie op IPM2023.nl.

In opdracht van:
  • Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
Bent u tevreden over deze pagina?