Knaagdierbeheersing (IPM)
Agrarische bedrijven trekken vaak ratten en muizen aan. Deze knaagdieren zijn een risico voor de gezondheid en veiligheid. Daarom geldt vanaf 1 januari 2023 één aanpak voor het voorkomen van overlast van knaagdieren: Integrated Pest Management (IPM).
Knaagdieren aanpakken in 4 stappen

IPM bestaat uit 4 stappen:
- Zorg dat u weet waar knaagdieren zijn op uw bedrijf (monitoring).
- Maak uw bedrijf ongeschikt als verblijf voor knaagdieren (habitat management).
- Gebruik bij overlast altijd eerst mechanische middelen zoals klemmen en vallen (niet-chemische bestrijding).
- Pas als dat niet werkt gebruikt u middelen als rattengif (chemische bestrijding). Hiervoor heeft u een nieuwe persoonlijke licentie en een bedrijfscertificaat nodig. Als u Harmonix Rodent Paste binnen gebruikt, heeft u alleen een geldige Licentie IPM-KBA of KBA nodig.
Waarom deze aanpak?
Het doel van IPM is overlast van knaagdieren voorkomen. Zo kunt u uw bedrijf bijvoorbeeld onaantrekkelijk maken voor ratten en muizen. Chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt u pas als andere stappen uit de IPM niet goed werken. Gebruikt u veel en vaak chemische bestrijdingsmiddelen? Dan kunnen knaagdieren hiertegen bestand worden. Ook zijn deze middelen schadelijk voor het milieu en andere dieren.
Certificaat en licentie voor gebruik chemische bestrijdingsmiddelen
Wilt u de beheersing zelf doen? Dan heeft u een bedrijfscertificaat IPM-Knaagdierbeheersing en een persoonlijk Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA nodig.
Uitzondering voor gebruik binnen van Harmonix Rodent Paste
De rechter heeft bepaald dat u als agrariër Harmonix Rodent Paste binnen mag gebruiken zonder Bedrijfscertificaat IPM-Knaagdierbeheersing. Maar alleen als onderdeel van een IPM-systeem. U heeft voor het gebruik van Harmonix Rodent Paste wel een Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA nodig. Dit mag ook een oud Bewijs van vakbekwaamheid (of licentie) KBA zijn, als deze maar niet voorbij de geldigheidsduur van 5 jaar is.
Bedrijfscertificaat IPM-Knaagdierbeheersing
Het bedrijfscertificaat IPM-Knaagdierbeheersing registreert u bij Keurmerk Plaagdier Management Bedrijven (KPMB). Ook ziet u hier aan welke voorwaarden u moet voldoen.
Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA
Voor zowel het gebruik binnen of buiten bedrijfsgebouwen heeft u het Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA nodig. Om dit te halen moet u examen doen bij een groene mbo (AOC). De kosten verschillen per school. Onder veelgestelde vragen vindt u een link naar de scholen waar u uw Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA kunt halen.
Veelgestelde vragen
U kunt met het Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA biociden, anti-coagulantia (bloedverdunners) of rattengif gebruiken.
Nee, vanaf 1 januari 2023 gelden deze licenties niet meer. Vanaf dan zijn er nieuwe regels voor knaagdierbeheersing op het eigen bedrijf. Wilt u na 1 januari 2023 chemische middelen blijven gebruiken? Dan heeft u een bedrijfscertificaat IPM-Knaagdierbeheersing en een Bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA nodig.
Alleen voor Harmonix Rodent Paste geldt een uitzondering. Deze mag u binnen gebruiken met een licentie of Bewijs van vakbekwaamheid KBA of KBA-GBA van vóór 1 januari 2023. De licentie of het bewijs van vakbekwaamheid mag dan niet voorbij de geldigheidsduur van 5 jaar zijn.
U kunt examen doen bij een goedgekeurde exameninstelling. Deze zijn goedgekeurd door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en bekend als de groene mbo- en hbo-scholen. Op Erkenningen.nl vindt u de instellingen bij u in de buurt.
Ja, u kunt een opleiding en een digitale les volgen. De digitale les vindt u op Ontwikkelcentrum.nl.
Het bewijs van vakbekwaamheid IPM-KBA geldt voor 5 jaar. U verlengt deze door nascholing van 2 dagdelen te volgen, met het thema IPM-Knaagdierbeheersing.
Meer informatie
Meer over cursussen, examens en certificering vindt u op de websites van KPMB en Bureau Erkenningen. Ook vindt u veel informatie op IPM2023.nl.
- Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur