Milieu en elektrisch rijden
Elektrisch vervoer heeft een gunstig effect op de luchtkwaliteit, geluidsoverlast en het klimaat. Elektrische auto’s stoten geen of aanzienlijk minder schadelijke stoffen uit en dragen bij aan de reductie van de uitstoot van CO2.
Elektrische voertuigen zetten energie efficiënter om in beweging dan conventionele voertuigen. Hierdoor is minder energie nodig bij dezelfde verplaatsing. Een actueel overzicht van de verschillende merken en modellen vindt u op de website van de ANWB. Bij ieder model staat informatie over onder meer het gemiddeld normverbruik (kWh/100 km) en de actieradius.
Luchtkwaliteit
Volledig elektrische voertuigen stoten tijdens het rijden geen stikstof en fijnstof motoremissies uit. Deze voertuigen leveren daarmee een positieve bijdrage aan de luchtkwaliteit, vooral belangrijk in steden. Plug-in hybride voertuigen en auto’s met een range extender stoten gedurende de elektrisch gereden kilometers geen schadelijke stoffen uit. Zodra de verbrandingsmotor gaat werken is er wel sprake van uitstoot. De gemiddelde uitstoot per kilometer ligt door deze combinatie lager dan bij conventionele voertuigen. Volgens TNO zijn de fijnstof slijtage-emissies (banden- en remmenslijtage) van elektrische voertuigen circa 25% lager dan voor conventionele voertuigen. Dit komt door het grotendeels regeneratief remmen.
Geluid
Elektrische voertuigen verminderen de geluidsoverlast van verkeer, doordat elektromotoren stil zijn. Het positieve effect is het grootst bij lage snelheden, wanneer het geluid van de banden nog niet overheerst.
Klimaat
Elektrisch vervoer vermindert de CO2-uitstoot, waardoor het bijdraagt aan een beter klimaat. Om de CO2-uitstoot van elektrische voertuigen te kunnen vergelijken met conventionele voertuigen is het van belang om uit te gaan van praktijkgebruiksgegevens. Daarnaast dient ook de keten van brandstofproductie en voertuigfabricage en –recycling/sloop te worden bekeken, aangezien in die fasen ook emissies plaatsvinden. Een dergelijke Well-To-Wheel analyse voor middenklasse voertuigen is in 2015 uitgevoerd door TNO. De resultaten zijn in onderstaande figuur weergegeven. Het betreft de CO2-uitstoot van conventionele en elektrische auto’s op basis van een levensduur van 220.000 km.
CO2-fabricage voertuig is inclusief onderhoud en recycling/sloop
Uit de analyse blijkt dat een volledig elektrische auto bij gebruik van overwegend grijze stroom een 30% lagere CO2-uitstoot heeft ten opzichte van een gemiddelde benzineauto. Bij gebruik van groene stroom is een CO2-uitstoot reductie van 70% mogelijk. Voor plug-in hybride voertuigen is de daling van de CO2-uitstoot circa 15-25%. Hierbij is aangenomen dat de aandrijving voor 30% van de kilometers volledig elektrisch is.
Elektrisch vervoer staat aan het begin van zijn ontwikkeling. De verwachting is dat de energie-efficiency van elektrische voertuigen de komende jaren verder verbetert. Voor elektriciteit is de verwachting dat dit steeds meer uit duurzame bronnen wordt geproduceerd. Het is daarom van belang regelmatig de milieuaspecten van de verschillende voertuigen met elkaar te vergelijken.
Milieuaspecten accu’s
De Nederlandse overheid zet zich in voor een verantwoorde wijze van winning, handel en verwerking van grondstoffen die nodig zijn voor de accu's van elektrische auto. Ook doet Nederland er veel aan om kennis te verkrijgen en over te dragen bij afnemers in de grondstoffenketen rondom de verantwoorde winning van grondstoffen.
Concrete acties zijn hierbij onder andere het opzetten en bijdragen aan een responsible mining index, een actieve rol in en bijdrage aan de women’s rights and mining group, de extractive industries transparancy index en de climate smart mining facilities.
Kobalt, lithium en nikkel
De winning van metalen zoals kobalt, lithium en nikkel voor batterijen in telefoons, laptops en elektrische auto’s vindt - net als de winning van olie voor brandstofmotoren – niet altijd onder goede omstandigheden voor milieu en mens plaats. Dit speelt met name voor kobalt.
Ongeveer 60% van de gewonnen kobalt - wereldwijd - komt uit Congo. 20% van die kobalt wordt handmatig gewonnen en de arbeidsomstandigheden daarvan laten te wensen over.
Bedrijfsleven en productieketen
Ook het bedrijfsleven let op een verantwoorde productieketen. Zo is het goed te weten dat er steeds minder kobalt wordt gebruikt door fabrikanten van elektrische personenauto’s. Op dit moment bevat een gemiddelde accu drie keer minder kobalt dan vijf jaar geleden.
Daarnaast investeren universiteiten en grote bedrijven wereldwijd miljarden dollars aan onderzoek naar nieuwe generatie accu’s die minder of geen kobalt bevatten, maar ook een hogere energiedichtheid hebben, sneller opgeladen kunnen worden en lang meegaan.
Als de capaciteit van een accu onder de 80% komt, wordt hij normaliter vervangen. Betrouwbaar, onafhankelijk onderzoek naar het tempo waarin accu’s in kracht afnemen, staat nog in de kinderschoenen. Gemiddeld is die afname 1-3% per jaar, afhankelijk van het automerk, het aantal keren laden en ontladen, etc.
Na zijn dienst als batterij in een elektrische auto, kan een batterij een lang tweede leven krijgen als energieopslag. De eisen voor energieopslag zijn namelijk lager dan die voor auto-aandrijving. De groeiende elektrificatie zal waarschijnlijk tot een groeiende vraag naar energieopslag leiden.
Na dit tweede leven worden alle accu’s in Nederland volgens strenge milieuregels volledig verwerkt: de meest kostbare metalen worden teruggewonnen en het residu wordt onder andere als slak in de wegenbouw gebruikt. In Nederland is ARN (voorheen Auto Recycling Nederland) belast met de recycling van auto-accu’s. Als de Rijksdienst Wegverkeer meldt dat er een auto is ingeleverd met een E op het kentekenbewijs, volgt de ARN die accu.
