Zakendoen in Belarus (Wit-Rusland)

Gepubliceerd op:
3 augustus 2020
Laatst gecontroleerd op:
11 januari 2023

Zakendoen in Belarus (Wit-Rusland) vraagt om een goede voorbereiding. De politieke situatie in Belarus – waaronder de steun van de regering aan de Russische invasie in Oekraïne – heeft invloed op het zakendoen. Informeer u niet alleen over het zakelijke klimaat, maar ook over de geldende sancties en IMVO. Breng in kaart wat de gevolgen zijn voor uw bedrijf.

Sancties

Er gelden EU-sancties tegen Belarus (Wit-Rusland). U moet goed uitzoeken of u mag zakendoen met een Belarussische partij. En of u uw product of dienst mag verhandelen. Onze informatie helpt u hierbij:

Belarussische tegensancties

Als tegenreactie heeft Belarus ook maatregelen ingesteld die handel en investeringen beperken:

  • Er is een importverbod voor bepaalde voedselproducten.
  • Er is een verbod voor bepaalde buitenlandse bedrijven (waaronder enkele Nederlandse) om hun aandelen in Belarussische bedrijven te verkopen. Dit ondermijnt de eigendomsrechten en vormt een risico waar nieuwe buitenlandse investeerders rekening mee moeten houden.

Heeft u vragen over de sancties? Neem dan contact op met het Ondernemersloket Sancties Rusland. Hier kunt u ook vragen stellen over Belarus.

Inwoners en maatschappij van Belarus

Als u zaken wilt doen in Belarus, is het goed om de politieke situatie te kennen. Het huidige grondgebied van Belarus was eeuwenlang een onderdeel van andere landen, waaronder Rusland, Polen en Litouwen. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie werd het land in 1991 onafhankelijk.

De Sovjettijd heeft zijn sporen achtergelaten in Belarus. Zo zijn er nog veel staatsbedrijven. Ook heeft het land altijd een nauwe band gehouden met Rusland. De huidige president, Aleksandr Loekasjenko, is al sinds 1994 staatshoofd. Hoewel Belarus officieel een presidentiële republiek is, heeft de overheid kenmerken van een autoritair regime.

Het land scoort in de Corruptions Perceptions Index (2022) van Transparency International 39,000 (van de 100 punten). Na de presidentsverkiezingen van augustus 2020 was het lang onrustig in het land. In het voorjaar van 2022 vielen Russische troepen onder meer via Belarus Oekraïne in. Door de steun aan de Russische invasie is de Belarussische regering nog hechter verweven geraakt met Rusland.

In Belarus wonen 9,3 miljoen mensen (2022). De bevolking krimpt al een aantal jaar. Vooral het platteland verliest veel inwoners. De meeste mensen wonen dan ook in de grote steden, waarvan ongeveer 20% in de hoofdstad Minsk.

Ruim 80% van de inwoners behoort tot de etnische Belarussen. Verder wonen er veel etnische Russen, Polen en Oekraïners. De officiële talen zijn: Wit-Russisch, Russisch. De talen die Belarussen het meeste gebruiken tijdens het zakendoen zijn Russisch, Engels en Duits. Oosters-orthodox is veruit de grootste religie onder Belarussen die gelovig zijn, op afstand gevolgd door het katholicisme. Verder zijn er ook veel Belarussen die geen geloof aanhangen.

Economie van Belarus

De economie van Belarus kent sinds 2015 zowel perioden van groei als van krimp. Er zijn sterke economische banden met Rusland, dat de belangrijkste handelspartner is voor import en export. Hoewel de dienstensector sinds 2015 meer bijdraagt aan het bruto nationaal product dan de industrie, is de laatstgenoemde sector nog steeds belangrijk.

Zo zijn de belangrijkste exportproducten van Belarus geraffineerde aardolie en meststoffen op basis van de grondstof potas. Het land importeert veel ruwe olie en de brandstof lpg. Hierdoor heeft de wisselende olieprijs een merkbaar effect op de economie.

De Wereldbank schat in dat de Belarussische economie in 2022 flink kromp met 6,2%. Dit kwam vooral door EU-sancties en de verstoorde handel met Oekraïne. Ook in 2023 krimpt de economie nog, waarschijnlijk met 2,3%. Uitdagingen voor producenten zoals kosten, logistiek en toeleveringsketens maken economisch herstel lastiger.

Handel Nederland – Belarus

Voor Nederland staat Belarus op nummer 85 wat betreft landen waarnaar we goederen exporteren (cijfers 2021). In 2022 bedroeg de export van Nederlandse goederen naar Belarus € 180,0 miljoen. Een exportwaarde die vergelijkbaar is met die van landen als Ethiopië en Guinee. Meer cijfers over onze handel met Belarus vindt u via Statline van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Wilt u meer weten over Belarus, zoals het bruto nationaal product, de staatsvorm of de demografische gegevens? Bekijk dan onze Factsheet Belarus.

Handelsrelatie EU – Belarus

De handelsrelatie tussen de Europese Unie (EU) en Belarus is gebaseerd op een verdrag uit 1989. Dit werd gesloten tussen de Europese Gemeenschap en de Sovjet-Unie. Er is in 1995 een nieuwe overeenkomst opgesteld, maar deze is nog niet door de EU bekrachtigd. De reden is dat Belarus zich niet genoeg inzet om de democratie te verbeteren. Sinds het voorjaar van 2022 gelden er vanuit de EU ook sancties tegen Belarus, die zich richten op bepaalde sectoren.

Meer weten? De Europese Commissie biedt een overzicht van de handel met Belarus.

Wilt u liever alles in één overzicht? Het rapport hieronder biedt een overzicht van de import en export. Let op: hierin is de impact van de sancties nog niet meegenomen.

Zakendoen in Belarus

Investeringsgidsen consultancybureaus

In investeringsgidsen van consultancybureaus staat vaak praktische informatie over zakendoen. Denk aan het investeringsklimaat, belastingregels of ondernemingsvormen. Voorbeelden voor Belarus zijn:

Gedeelde douaneregels

Belarus is onderdeel van de Euraziatische Economische Unie (EAEU). Ook Rusland, Armenië, Kirgizië en Kazachstan zijn bij deze douane-unie aangesloten. Binnen de unie zijn afspraken gemaakt over invoerrechten, producteisen en invoerbeperkingen.

Lees meer over de EAEU

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO)

Zakendoen in Belarus biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Zo moet u zich houden aan de geldende sancties. Let er op dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland.

De Nederlandse overheid verwacht dat u de risico's voor mens en milieu in uw eigen bedrijfsvoering en internationale waardeketen in kaart brengt, en dat u negatieve gevolgen voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Breng risico's in kaart

De volgende bronnen geven een indruk van de IMVO-risico's in Belarus. Het is belangrijk dat u de risico's ook verder onderzoekt, voordat u in dit land zakendoet. En dat u op de hoogte blijft van de lokale situatie en ontwikkelingen.

Meer weten of hulp nodig?

Exportregels voor Belarus

De online portal Access2Markets van de Europese Commissie bevat de belangrijkste exportregels en praktische tips voor Belarus. Heeft u niet eerder met Access2Markets gewerkt? Lees dan eerst ons stappenplan voor Access2Markets.

Wat mag u niet of beperkt exporteren?

1. Goederen die onder EU-sancties vallen

Vanwege EU-sancties mag u bepaalde goederen niet naar Belarus exporteren. Om welke goederen het gaat, vindt u in de officiële sanctieteksten. Onze informatie over zakendoen in een land met sancties legt in een paar stappen uit wat u moet nalopen.

2. Militaire goederen en dual-use-goederen

Voor goederen die (ook) militair te gebruiken zijn, heeft u vaak een vergunning nodig. Soms mag u de goederen niet exporteren. Op de website van de Rijksoverheid leest u meer over de export van militaire en dual-use-goederen.

3. Goederen die Belarus heeft verboden

Belarus heeft een importverbod ingesteld voor bepaalde groenten, noten en fruit. Dit geldt op dit moment tot en met 31 december 2023. Om welke productcodes het gaat, vindt u in het officiële decreet 700 (Belarussisch) op de website van de Belarussische overheid.

Let op: inmiddels heeft Belarus het decreet meerdere keren aangepast, waardoor er veel uitzonderingen zijn. Wij raden u aan alle aanpassingen te controleren. Sommige bedrijven bieden hier overzichten voor, bijvoorbeeld:

Documenten en procedures

De volgende bronnen bieden informatie over exportregels:

Tijdelijke invoer

Belarus is ondertekenaar van de ATA-conventie, dus u kunt bij tijdelijke invoer in de meeste gevallen een ATA-carnet gebruiken. Lees meer over het ATA-carnet op de website van de KVK.

Hulp van het ambassadekantoor

Het ambassadekantoor in Minsk staat klaar om u te helpen bij al uw ondernemersvragen. De medewerkers ter plekke kennen de lokale markt en geven praktische tips.

Ervaart u drempels tijdens het zakendoen? Vaak kan het ambassadekantoor u helpen obstakels weg te nemen. Bij zakelijke conflicten kunnen de medewerkers van het kantoor u in contact brengen met juristen en fiscalisten. Bekijk de contactinformatie van het ambassadekantoor op de website Netherlands and You. Op de website Nederland Wereldwijd vindt u het reisadvies voor Belarus.

Meer weten?

Vragen over zakendoen in Belarus?

Onze adviseurs helpen u graag verder.

Bent u tevreden over deze pagina?