Duitsland: feiten en cijfers

Bent u op zoek naar zakelijke kansen in Duitsland of wilt u een Duitse zakenpartner vinden? Of wilt u meer algemene informatie over het zakendoen in Duitsland? Neem dan contact op met een van onze adviseurs.

• Marktverkenning aanvragen

De bovenstaande informatie is afkomstig uit onze Factsheet Duitsland, deze wordt geautomatiseerd samengesteld uit verschillende gevalideerde bronnen.

Economie van Duitsland

Net als Nederland heeft Duitsland een open economie. Dat houdt in dat het land naast ontwikkelingen in de eigen markt ook afhankelijk is van internationale handelsstromen voor economische trends en ontwikkelingen. Door de open economie heeft Duitsland de afgelopen jaren kunnen profiteren van de aantrekkende economische situatie in de wereld.

Tegelijkertijd is Duitsland in 2020 hard geraakt door de coronacrisis en de gevolgen daarvan wereldwijd. Volgens het Duitse statistiekbureau Destatis kromp de Duitse economie in 2020 met 5%. Dat is vergelijkbaar met het dieptepunt van de economische crisis van 2009 (-5,7%).

Diepe coronarecessie Duitsland in 2020

Ook Duitsland voerde begin 2020 vergaande maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Bijna alle sectoren werden hierdoor geraakt. De Duitse industrie werd bijzonder hard getroffen. Sluitingen van fabrieken en problemen met (inter)nationale toeleveranciers zorgden voor een krimp van bijna 10%.

Ook de Duitse dienstensector kende een slecht jaar. Restaurants, hotels en transport waren een deel van het jaar dicht of konden alleen met beperkingen open. Daarnaast kwamen er veel minder toeristen naar Duitsland dan andere jaren. Steunmaatregelen van de overheid zoals werktijdverkorting (Kurzarbeitergeld) hebben de economische gevolgen voor Duitsland wel beperkt gehouden.

Ondanks de economische recessie deden bepaalde sectoren het wel goed in 2020. Zo steeg het aantal online verkopen sterk. Ook de Duitse bouwsector schreef zwarte cijfers (+1,4%) in 2020. De Duitse economie als geheel herstelde sterk in het 3^e kwartaal. Toch bleven de gevolgen van de coronacrisis het hele jaar merkbaar.

Duitse handel met Nederland

Wilt u meer weten over de handel tussen Nederland en Duitsland? Informatie over de totale handel en welke producten tot de belangrijkste import- en exportproducten horen, is terug te vinden op onze pagina Handel Nederland - Duitsland.

Economische voorspelling: Onzeker herstel

Ondanks de onzekerheid rond het coronavirus, voorspelt de Europese Commissie groei voor de Duitse economie in de komende jaren. De economische krimp in 2020 is deels goedgemaakt door de toegenomen uitgaven in 2021, al blijft het herstel incompleet. De verwachting is wel dat dit later nog wordt ingehaald. 

De Commissie ziet ook risico's voor de Duitse economie. Onder meer de tekorten in de toeleveringsketen, gestegen prijzen grondstoffen en hoge energieprijzen kunnen het herstel in de weg zitten. Daarnaast kunnen nieuwe maatregelen tegen het coronavirus de (consumenten)bestedingen en export verstoren. Hierdoor kan het herstel lager uitvallen of zelfs negatief zijn.

Toch vindt de Commissie dat Duitsland er goed voor staat. Ze verwacht dat zowel de arbeidsmarkt als de economie - zodra de omstandigheden dat toelaten  - een krachtig herstel zullen laten zien. De inflatie zal afvlakken. Daarnaast is de verwachting dat Duitsland zal profiteren van extra uitgaven via het Europees herstelfonds.

In vergelijking met de Europese Commissie voorspelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een iets sterker economisch herstel voor Duitsland. De verschillen hebben onder meer te maken met de publicatiedatum, onderzoeksmethoden en modellen die de organisaties gebruiken om hun voorspellingen te maken.

Ook voor de voorspellingen van het IMF geldt dat er sprake is van een hoge mate van onzekerheid. Dit heeft alles te maken met het feit dat het coronavirus nog altijd oplevingen kent, bijvoorbeeld door mutaties (delta, omikron). Dit heeft gevolgen voor de wereldeconomie én voor de economie van Duitsland.

Internationale ranglijsten: Duitsland staat hoog

Lees het hele rapport over ontwikkelingen in de wereldeconomie op de website van het IMF.

Internationale ranglijsten: Duitsland staat hoog

Duitsland scoort doorgaans goed op de verschillende indexen. Meestal staat het land in de top 10, vaak achter economische grootmachten als de Verenigde Staten en China. De afgelopen jaren is de positie van Duitsland op de verschillende lijsten vrij stabiel gebleven.

Alleen op de Ease of Doing Business heeft Duitsland een relatief lage positie. Het land behoort meestal tot de top 20, maar is inmiddels gezakt tot plaats 22. Dat is wel een verbetering ten opzichte van 2019 toen Duitsland op plek 24 stond. Onze oosterburen scoren vooral laag op het punt 'starten van een bedrijf' (plaats 125) en registreren van eigendom (plaatst 76). De hele score is terug te vinden op de Ease of Doing Business pagina over Duitsland.

Let op! De Wereldbank heeft onregelmatigheden gevonden in de ranglijsten van 2018 en 2020. Na intern onderzoek (pdf) is besloten het ontwikkelen van de Doing Business-rapporten te stoppen. De bank werkt momenteel aan een nieuwe betrouwbare methode voor het beoordelen van het internationale zaken- en investeringsklimaat.

Politieke vooruitzicht: Nieuwe Duitse regering

Op 8 december 2021 is Olaf Scholz van de sociaaldemocratische partij SPD ingezworen als de nieuwe bondskanselier van Duitsland. Hij vervangt Angela Merkel (CDU/CSU). Zij leidde Duitsland van 2005 tot 2021. Merkel was niet herkiesbaar als kanselier.

Scholz was in de vorige coalitieregering (CDU/CSU en SPD) minister van Financiën en vicekanselier. Als kanselier leidt hij nu een coalitie van SPD (sociaaldemocratisch), FDP (liberaal) en Groenen (links). Dit wordt ook wel de 'Ampelkoalition' (stoplichtcoalitie) genoemd, vanwege de kleuren van de betrokken partijen.

Over het algemeen wordt de nieuwe regering gezien van Duitsland gezien als progressiever dan de Großen Koalition ('Groko'); de coalitie van de twee volkspartijen SPD en CDU/CSU. Deze twee partijen regeerden samen sinds 2013. Ook na de verkiezingen in 2021 hadden de SPD en CDU/CSU een meerderheid maar een nieuwe 'Groko' werd niet verkend.

Verhoudingen in de Bundestag: Stoplichtcoalite van 3 partijen

De laatste parlementsverkiezingen in Duitsland waren in 2021. De verkiezingen werden als historisch gezien vanwege het einde van het tijdperk-Merkel. Ook de verdeeldheid in de Duitse politiek speelde een grote rol. Tot het laatste moment bleef onduidelijk welke partij de grootste partij zou worden en daarmee grote kans had de kanselier te leveren.

De SPD won de verkiezingen en werd de grootste partij. De CDU/CSU verloor sterk en kwam uit op haar slechtste resultaat ooit. Ook de zeer rechtse (AfD) en zeer linkse (Die Linke) partijen verloren zetels. Centrumlinks en centrumrechtse partijen als de Grünen en de FDP boekten daarentegen winst. Beide partijen werden gezien als 'kingmakers': bepalend voor een coalitie met de SPD (stoplichtcoalitie) of de CDU/CSU (Jamaica-coalitie).

Twee maanden na de verkiezingen maakten de SPD, Groenen en FDP bekend dat zij een regeerakkoord hadden gesloten. Op 8 december trad de nieuwe Duitse regering aan. 

Bundestagverdeling na verkiezingen van september 2021

Meer informatie over de verhoudingen in de Bundestag, plenaire debatten en de functies van de verschillende subcommissies is terug te vinden op de website van het Duitse parlement.

Meer weten?

• Duitsland-pagina van het Internationaal Monetair Fonds
• Wereldbank: Feiten en cijfers over Duitsland
• Nieuws over Duitsland van het World Economic Forum