Zakencultuur in Turkije

De Turkse zakencultuur is hiërarchisch. Neem bij een afspraak met een hooggeplaatst persoon een delegatie van vergelijkbaar 'gewicht' mee. Aan de andere kant is het niet slim om tijdens het zakendoen te snel een paar stappen op de hiërarchische ladder over te willen slaan. Houd er rekening mee dat besluiten nemen tijd kan kosten.

De meeste Turken spreken beperkt Engels. Het is daarom slim om een goede Turkse tolk in te huren. Een Turkse contactpersoon die goed Engels of Nederlands spreekt en bij voorkeur in een grote stad werkt, kan natuurlijk ook. Probeer bij het 1e contact een paar Turkse woorden te gebruiken, zoals 'merhaba' (hallo) of 'lutfen' (alstublieft). Dit maakt een goede indruk.

Bevestig een afspraak kort van tevoren en bereid deze goed voor. Turkse ondernemers zijn namelijk goede onderhandelaars. Neem ook de tijd om de zaken te bespreken. Haast komt niet goed over. Aantekeningen maken van opmerkingen of vragen wel.

Een klein relatiegeschenk bij eerste kennismaking is gebruikelijk in Turkije. Overhandig dit aan het einde van het gesprek. Goede geschenken zijn bijvoorbeeld koffie, elektronica of luxe pennen met bedrijfslogo. Bij een bezoek bij een zakenrelatie thuis zijn bloemen of bonbons een goede keuze.

Oogcontact houden, mimiek en gebaren zijn belangrijk in de Turkse communicatie en bedrijfscultuur. Turken houden minder afstand tot elkaar dan in Nederland de gewoonte is.

De islam is een belangrijk onderdeel van het dagelijkse leven in Turkije. Er wordt niet altijd streng aan islamitische gewoontes vastgehouden, maar het is wel belangrijk dat ze worden gerespecteerd.

Turken vinden persoonlijk contact en wederzijds vertrouwen belangrijk. Besteed daarom genoeg tijd aan het opbouwen van een zakenrelatie. Kom niet meteen ter zake, maar maak eerst een praatje over bijvoorbeeld het weer of sport. Laat oprechte interesse zien. Eten in een restaurant is een prima manier om ontspannen een goed gesprek aan te gaan.

Vermijd in gesprekken gevoelige onderwerpen zoals politiek, religie of seksualiteit. Familie, werk en afkomst zijn wel goede onderwerpen om een gesprek mee te beginnen. Daarnaast waarderen Turken het gebruik van humor.

In de zakencultuur van Turkije is het onbeleefd om te laat te komen bij een afspraak. Kom daarom stipt op tijd. Laat het indien nodig weten als er onverwachts vertraging is.

Turken zeggen niet graag "nee". Ze gebruiken liever uitdrukkingen als Bakariz (We zien het wel) en Düsünürüz (We denken er nog even over na). Ze zijn hierin minder rechtdoorzee als Nederlanders. 'Iyi' (goed) betekent bijvoorbeeld vaak dat de Turkse zakenpartner juist niet onder de indruk is.

De Turkse bedrijfscultuur is grotendeels formeel, en de dresscode daarom ook. Voor mannen betekent dit meestal een pak met das. Voor vrouwen is bijvoorbeeld een rok of jurk tot over de knieën of een nette broek aan te raden.

Bezoekers krijgen vaak koffie of thee aangeboden. Het is niet netjes om dit te weigeren. Tijdens het eten betaalt de Turkse gastheer altijd voor de maaltijd. Het delen van een rekening kennen Turken niet. Proberen aan te bieden om te betalen wordt als beleefd beschouwd, maar niet toegestaan.