Welke ontwikkelingen kunt u verwachten rondom energieopslag?
Wilt u in grootschalige opslag investeren? En bent u benieuwd welke mogelijkheden er voor opslag zijn in ons toekomstige energiesysteem? Onze routekaart laat zien dat energieopslag een belangrijke rol kan spelen bij het flexibel maken van ons energiesysteem. Technisch is er namelijk veel mogelijk in opslag van elektriciteit, warmte en moleculen. Toch zitten er ook technische, juridische en financieel-economische beperkingen aan grootschalige opslag vast.
Waarom is energieopslag belangrijk?
In de toekomst willen we een duurzaam energiesysteem. De elektriciteitsproductie komt dan voor een groot deel uit verschillende duurzame bronnen zoals wind en zon. Deze energieproductie hangt af van weersomstandigheden. Daardoor komt er soms te veel elektriciteit op hetzelfde moment. De productie van elektriciteit sluit dan niet altijd aan op momenten dat er behoefte is aan energie.
Om onze energievoorziening stabiel te houden is meer flexibiliteit nodig. Opslag kan hier een belangrijke rol in spelen. Zo kunnen we elektriciteit in batterijen opslaan en op een ander moment gebruiken. Maar er zijn ook andere vormen van opslag, zoals moleculen en warmte. Ook kunnen we elektriciteit met conversie (omzetting) omzetten en opslaan in moleculen (zoals waterstof) of als warmte.
Energieopslag is geen doel op zich. Het helpt wel in de overstap naar een duurzaam energiesysteem in de toekomst. Het biedt voordelen voor de belangrijkste doelen in ons energiesysteem:
- vraag en aanbod op elkaar afstemmen op verschillende momenten;
- warmte kunnen leveren tijdens piekmomenten;
- verlichten van netcongestie;
- zorgen voor voorraden op momenten van schaarste, die bijvoorbeeld door het weer of geopolitieke ontwikkelingen worden veroorzaakt.
Welke vervolgstappen zetten we?
Wij onderzochten samen met andere partijen wat de rol van energieopslag is om ons energiesysteem flexibeler te maken. En wat daarin nu al mogelijk is.
In de Routekaart Energieopslag (2023) leest u dat elektriciteits-, moleculen- en warmteopslag nodig zijn in ons energiesysteem. Ten eerste zorgen deze 3 er samen voor dat we vraag en aanbod van energie op elkaar kunnen afstemmen. Zo helpt elektriciteitsopslag bij grote pieken in de elektriciteitsvraag en wanneer er minder opwek van wind- en zonne-energie is. En is warmteopslag belangrijk voor geo- en zonthermie. Allemaal technieken die we nodig hebben. Ten tweede vullen de 3 manieren van energieopslag elkaar aan in vermogen en opslagduur.
De technische ontwikkelingen van elektriciteits-, moleculen- en warmteopslag verschillen behoorlijk van elkaar. Om de technieken goed in te zetten, moeten ze uiteindelijk op ongeveer hetzelfde niveau komen. Behalve de overheid spelen ook andere partijen (waaronder netbeheerders en de energieopslagsector) hierin een belangrijke rol.
Verder leest u in de routekaart:
- Nog meer over de bovengenoemde vormen van energieopslag in het energiesysteem van de toekomst.
- De mogelijkheden per type energiedrager (elektriciteit, warmte en moleculen) en welke technieken we kunnen gebruiken in Nederland.
- De acties voor verschillende verantwoordelijke partijen en richtlijnen over wanneer die partijen de acties moeten uitvoeren.
- Een overzicht van hoe het gaat met energieopslag in Nederland.
Bekijk de routekaart (2023)
Bekijk in de Routekaart Enegieopslag welke rol wij zien voor opslag in de toekomst. En welke vervolgstappen we zetten om het gebruik van opslag te stimuleren en vergroten.
Overzicht van acties (2024)
Bekijk het overzicht van acties voor het bevorderen van energieopslag, met de stand van zaken.
Actuele ontwikkelingen (2025)
Lees over actuele ontwikkelingen rondom energie-opslag in een kamerbrief over energieopslag. In het kort:
- Vanaf 2026 moet Nederland volgens de Europese Elektriciteitsverordening een indicatief doel voor flexibiliteit vaststellen. Dit geldt ook voor opslag. Het kabinet wacht een Europees afgestemde aanpak daarvoor af en richt zich op het verbeteren op monitoring en modellering.
- Op het laagspanningsnet is het aantal thuisbatterijen sterk gegroeid. Het kabinet verkent met de sector, de netbeheerders en de ACM de mogelijkheden om verergering van netcongestie door thuisbatterijen te voorkomen. Voor de korte termijn zet het kabinet in op het maken van afspraken met commerciële partijen die thuisbatterijen bundelen tot inzet op elektriciteitsmarkten.
- In het voorjaar van 2023 is aangekondigd dat batterijen bij zonneparken ondersteuning zouden krijgen van subsidies, via het Klimaatfonds. Het kabinet vindt de subsidieregeling ondoelmatig en zal de maatregel daarom niet invoeren.
- Het kabinet wil 'Long-Duration-Energy-Storage' stimuleren door deze op te nemen in de subsidieregeling DEI+.
- Het kabinet verwacht de ruimtelijke inpassing van batterijen voorloping in goede banen te leiden met:
- het tijdsduurgebonden transportrecht;
- de handreiking voor vergunningverlening;
- de PGS-richtlijn en het Programma Mooi Nederland.
- Uit onderzoek van InvestNL bijkt dat warmteopslag in collectieve warmtesystemen mogelijkheden biedt voor flexibilisering, kostenvermindering en het beperken van netcongestie. Het kabinet gaat de financierbaarheid van warmteopslag onderzoeken.
Meer weten?
- Ministerie van Klimaat en Groene Groei
Uitgelicht
