Hoe werkt waterstof?
Waterstof is belangrijk voor de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzaam opgewekte energie (energietransitie). In dit overzicht (infographic) leggen wij uit hoe we van elektriciteit uit wind en zon (hernieuwbare elektriciteit) waterstof maken. En brengen wij de ontwikkelingen van waterstof voor u in beeld.
In 2050 moet alle gebruikte energie in Nederland uit duurzame bronnen komen. Hernieuwbare waterstof kan daar als energiedrager een bijdrage aan leveren. Dat is waterstof die geproduceerd is met hernieuwbare (duurzame) energie. Nederland heeft veel kennis op het gebied van waterstof, en heeft grote ambities: zo'n 3-4 gigawatt (GW) aan elektrolysecapaciteit in 2035. Lees hier meer over de ambities, voordelen en uitdagingen van waterstof in Nederland.
Met hernieuwbare elektriciteit zetten we water om in duurzaam waterstofgas. Dit proces wordt elektrolyse genoemd. In de toekomst zijn locaties voor productie, verbruik en opslag van waterstof met elkaar verbonden.
Wat zijn de ambities?
De Nederlandse industrie gebruikt momenteel ongeveer 180 petajoule (PJ) (fossiele) waterstof per jaar. Voor het vergroten van de productie van hernieuwbare waterstof en nodige elektrolysecapaciteit zijn streefdoelen vastgelegd.
- 5 PJ is gelijk aan zo’n 42 waterstoftankstations met bijbehorende voertuigen.
- In de verdere toekomst zal waterstofproductie op zee mogelijk een belangrijke rol gaan spelen.
Wat zijn de voordelen?
Waterstof is inzetbaar in verschillende sectoren.
- Industrie: de industrie kan waterstof inzetten als grondstof én als hernieuwbare brandstof. Waterstof gemaakt vanuit hernieuwbare energie kan de huidige fossiele brandstoffen en -waterstof vervangen. In de toekomst kunnen we waterstof mogelijk gebruiken als bouwsteen in de chemie.
- Mobiliteit: de transport- en agrosector kan waterstof gebruiken als emissieloze (uitstootvrije) brandstof. Het is vooral inzetbaar bij zwaar transport, waar het gewicht en de capaciteit van elektrische accu's een beperkende factor is. Denk aan vliegtuigen en vrachtschepen.
- Gebouwde omgeving: waterstof kan mogelijk aardgas vervangen bij gebouwen die moeilijk elektrisch of met warmtenetten te verwarmen zijn. Bijvoorbeeld bij oude gebouwen in historische binnensteden en huizen in buitengebieden.
Waterstof als tijdelijke opslag.
Op momenten dat we teveel duurzame elektriciteit produceren door zon en wind, kunnen we dat opslaan als waterstof. Deze duurzame energie kunnen we dan dan als CO₂-vrije brandstof inzetten als de opwek van wind- en zonne-energie wegvalt.
Wat zijn de uitdagingen?
Snelle opschaling is noodzakelijk. Momenteel gebruiken we in Nederland heel weinig hernieuwbare waterstof. Om de ambitieuze plannen te halen, is snelle uitbreiding van elektrolysecapaciteit nodig.
De vraag naar hernieuwbare waterstof zal de komende jaren groeien. Alleen nationale productie is dan niet genoeg. Daarom is ook import nodig. We kunnen waterstof importeren in pure vorm of gebonden aan waterstofdragers. Bijvoorbeeld ammoniak of liquid organic hydrogen carriers (LOHC's). Deze zijn makkelijker te vervoeren dan pure waterstof.
De infrastructuur is nog in aanbouw
Om de hernieuwbaar geproduceerde waterstof te kunnen leveren waar de vraag is, moeten de locaties voor productie, import, verbruik en opslag verbonden zijn. Deze infrastructuur bestaat nu nog niet. De aanleg voor het landelijke waterstofnetwerk verloopt de komende jaren stap voor stap.
Waterstof kan veiligheidsrisico's met zich meebrengen
In de industrie is al veel ervaring opgedaan met veilig gebruik van waterstof(dragers). De ongevalscijfers zijn extreem laag. Toch is het bij nieuwe vormen van gebruik op grote schaal belangrijk om met veel zorg en goed beleid om te gaan met waterstof(dragers).
Nog geen wet- en regelgeving over veiligheid
Voor nieuwe toepassingen van waterstof en veilig gebruik hiervan is nog geen wet- en regelgeving. Daarom heeft de Rijksoverheid tijdelijke beleidskaders ontwikkeld: zogeheten veiligheidsrichtsnoeren voor waterstof. Met enige regelmaat worden er nieuwe veiligheidsrichtsnoeren ontwikkeld voor waterstoftoepassingen, vooruitlopend op wet- en regelgeving.
Meer weten? Kijk op www.rvo.nl/waterstof. Deze infographic is tot stand gekomen op basis van data van RVO en KGG, i.s.m. Pondera Consult. Versie oktober 2025.
Wilt u de infographic in groter formaat zien? Download de infographic:
Meer informatie over de onderwerpen in de infographic vindt u op onze hoofdpagina over waterstof.
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Uitgelicht
