"Op Pampus zijn we het hele jaar fossielvrij en zelfvoorzienend"
Pampus is een piepklein kunstmatig eiland in het IJmeer. Het trekt elk jaar tienduizenden bezoekers. Om energie te produceren, gebruikte het forteiland onder meer dieselgeneratoren. Toen die hun beste tijd gehad hadden, voerde Stichting Forteiland Pampus een groot en duurzaam plan uit: het werd zelfvoorzienend.

Duurzaam off grid eiland
Het eiland verduurzaamde op 4 onderdelen: de voedsel-, energie- en drinkwatervoorziening en de bouwopgave. Het bedrijf Rengineers leidde de uitvoering van een geïntegreerd duurzaam energiesysteem. "Door de beperkte ruimte, de monumentale status en de hoge ambities was het een supercomplexe opdracht", zegt commercieel directeur Hedzer Steensma. "Maar als je hier een duurzaam off grid energiesysteem kunt realiseren, dan kun je het overal."
Voedsel, gas, en warmtepompen
Het plan van Pampus zorgt voor een eigen voedselvoorziening met 700 m2 aan moestuinen en voedselbos. Een biovergister maakt van de voedselresten energie in de vorm van biogas. Er zijn onder andere warmtepompen, een wkk (warmte-krachtkoppeling)-installatie en een elektrolyser die groene waterstof maakt.
Eigen watervoorziening en circulaire bouwopgave
Pampus maakt ook stromend water. "We filteren en desinfecteren zelf het opgepompte IJmeerwater tot zeer schoon proces- en drinkwater", zegt René Dijkstra, hoofd fondsenwerving en partnerschappen van stichting Pampus. "Samen met de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport wordt duidelijk wanneer het als drinkwater mag worden geserveerd." Bij de bouwopgave staat circulariteit centraal. Zo bestaat de vloer van de nieuwe Bergloods en de technische ruimte uit hergebruikt beton. Dat heeft 70% minder CO2-uitstoot vergeleken met standaard beton.
DUMAVA-subsidie
Voor het energiesysteem gebruikte Pampus de subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA), die RVO uitvoert in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. “Die was voor de investering in zonnepanelen voor de opwek, waterbufferzakken voor opslag en een energiebeheersysteem voor het dimensioneren van aanbod en vraag”, zegt Dijkstra.
Techniek netjes weggewerkt
Van alle techniek op het eiland is opvallend weinig te zien. Steensma: “Alle techniek is mooi weggewerkt onder de grond. Behalve de waterzuiveringsinstallatie, de windmolens en de zonnepanelen zie je niets van de aanpassingen. Op Pampus laten we zien dat je het hele jaar zonder fossiele grondstoffen kunt en zelfvoorzienend kunt zijn” zegt Steensma.