Open voor aanvragen

Particulieren - Kleinschalig wooncomplex realiseren

Laatst gecontroleerd op:
23 juli 2025
Gepubliceerd op:
27 mei 2025

Bent u 55 jaar of ouder en heeft u weleens nagedacht met wie en waar u oud wilt worden? Bijvoorbeeld met vrienden of gelijkgestemden in een verbouwde boerderij of woonhofje, nabij familie en in uw vertrouwde omgeving? Of denkt u er weleens over na om iets op te zetten voor mensen die altijd zorg nodig hebben, zoals een kleinschalige innovatieve woonvorm waar ondersteuning en zorg verleend kan worden?

Over 10 jaar telt Nederland 800.000 (toekomstige) ouderen meer dan nu. Veel 55-plussers wonen in een woning waar ze met kinderen woonden, maar nu te groot is. Of in een woning die niet meer passend is, omdat ze minder goed ter been zijn. Een groot deel van hen zoekt op de termijn in hun eigen omgeving een nieuwe en beter passende woning. Het liefst waarbij ze omringd worden door anderen, zoals vrienden of kennissen. Op dit moment zijn er te weinig van dit soort woningen. Mogelijk blijft ook in de toekomst de keuze beperkt. Om die reden is het verstandig dat 55-plussers tijdig nadenken over de manier waarop ze later willen wonen én wat ze hier zelf in kunnen betekenen.

Naast 55-plussers is er vandaag de dag ook een groeiende groep mensen met een structurele zorgvraag die behoefte hebben aan levensloopbestendige of gemakkelijk aanpasbare woningen. Ook voor hen zijn er te weinig of niet goed passende woningen, en komen er dus steeds meer initiatiefnemers die voor deze groep mensen een (beter passende) woonvorm willen realiseren. 

Zelf woningen realiseren

Overweeg om samen met vrienden of gelijkgestemden een kleinschalig wooncomplex te realiseren. Door zelf het initiatief te nemen, heeft u meer vrijheid om te kiezen hoe, waar en met wie u woont en wanneer u verhuist. Deze keuzes worden dan niet voor u gemaakt. Door zelf een woonvorm te realiseren bent u bovendien niet afhankelijk van het lokale aanbod. Zo houdt u meer regie over uw leven en kunt u blijvend genieten van de dingen die u plezier geven. Een kleinschalig wooncomplex maakt het mogelijk voor particulieren om omringd door vrienden of gelijkgestemden in één gebouw of in losse huizen te wonen, zonder privacy te verliezen. Vaak zijn de woningen levensloopbestendig. In en rond het gebouw kunnen er ruimtes en voorzieningen gerealiseerd worden om te delen. Bijvoorbeeld een gemeenschappelijke ruimte om elkaar te ontmoeten, een tuin of een fietsenhok. 

  • Op de website van Vereniging Eigen Huis is allerlei informatie te vinden over langer zelfstandig wonen, zoals een overzicht van de verschillende vormen van gemeenschappelijk wonen voor 55-plussers.
  • De Landelijke Vereniging Gemeenschappelijk wonen van Ouderen (LVGO) biedt starters veel informatie over wat gemeenschappelijk wonen inhoudt en wat er allemaal bij komt kijken.

Ook geldt dit voor personen uit het netwerk (zoals familie) van mensen met een structurele zorgvraag: denk eens met mensen in uw omgeving na over het zelf realiseren van een kleinschalig wooncomplex. U hebt dan meer regie over hoe de woning en zorgvoorzieningen eruit zien en geregeld worden. 

Waarmee moet u rekening houden?

Zelf een woonproject realiseren is helaas niet gemakkelijk. Houdt u er rekening mee dat het hele traject gemiddeld 6 tot 8 jaar duurt en dat u tegen obstakels aanloopt tijdens het proces. U neemt niet alleen beslissingen over de woonvorm, maar ook over het bouwproces zelf. Een groot doorzettingsvermogen en sterk geloof in uw plan zijn onmisbaar.
Voor zowel particulieren (55-plussers) die voor zichzelf of voor particulieren die voor mensen met een structurele zorgvraag een woonvorm willen realiseren is het verstandig een procesbegeleider in te schakelen. Deze helpt bij alle stappen, van het creëren van een groep bewoners tot aan het regelen van de bouw. In het praktijkverhaal van Ózzen Hôf leest u over hun ervaringen met de inzet van een procesbegeleider. 

Stimuleringsregeling en stappenplan

Met de subsidie van de Stimuleringsregeling Wonen en Zorg (SWZ) kunt u de haalbaarheid van de plannen voor uw project laten onderzoeken, als u een locatie heeft. Deze stap is belangrijk omdat het de uitvoerbaarheid van het project op orde brengt. In onderstaand stappenplan vertellen we u meer over het proces dat bij het zelf realiseren van een wooncomplex komt kijken en hoe en wanneer u de subsidie aanvraagt. 

Hoe gaat u van start?

Praktijkvoorbeelden

Het Vriendenerf

Het Vriendenerf is een woonproject waarbij het accent ligt op zelfstandig wonen in duurzame en geschakelde koophuizen op een ruim erf. De bewoners delen een aantal voorzieningen zoals een werkplaats, tuinschuur en hobbyruimte. Ook is er een grote gemeenschappelijke ruimte. Soms organiseert dit project rondleidingen: houdt hiervoor hun website in de gaten. 

BuitenDelen Lettele

De bewoners van BuitenDelen Lettele wonen samen op een oud erf, omringd door natuur. Ze zetten de biodiversiteit op de eerste plek, en realiseren met elkaar graag een plek voor privacy maar ook ontmoeting. Ieder seizoen stellen ze het erf open voor belangstellenden die bijvoorbeeld in een proces van erfdelen zijn, willen komen kijken en of vragen hebben.

Buitengewoon: SWZ in de praktijk voor particulieren

SWZ steunt Buitengewoon

Bekijk de video over Buitengewoon, het initiatief van een groep enthousiaste particulieren (55-plussers). 

Tips

Verdiep u naast de SWZ ook eens in andere subsidies, zoals de Stimuleringsregeling ontmoetingsruimten in ouderenhuisvesting (SOO) van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. 

Sommige initiatiefnemers maken bij de start van hun plannen een website en/of social media-profielen aan. Zo houden zij partijen in omgeving van de woonlocatie makkelijk op de hoogte over de plannen en de vorderingen voor de te realiseren woonvorm. 

In opdracht van:
  • Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport
Bent u tevreden over deze pagina?