Nieuwe selectie projecten TSH Vliegtuigmaakindustrie
De TSH Vliegtuigmaakindustrie is een subsidieregeling voor onderzoeksprojecten om de luchtvaart te helpen verduurzamen, bijvoorbeeld door nieuwe technieken te ontwikkelen. Ook wordt Nederland zo internationaal sterker op het gebied van innovatie en civiele vliegtuigontwikkeling. Ontdek welke 5 projecten dit keer subsidie ontvangen.
FENIKS – FabricagE Nieuwe cIrculaire vezelversterkte KunstStofcomponenten voor de luchtvaart
SPIRAL Recycled Thermoplastic Composites BV (SpiralRTC)
Om de luchtvaart te verduurzamen, wordt er veel onderzoek gedaan naar nieuwe, lichtere materialen. Want hoe lichter het vliegtuig, hoe minder brandstof wordt verbruikt. Het grote nadeel van de huidige generatie lichte materialen – thermohardende koolstofvezel composieten – is dat ze niet goed recyclebaar zijn. Een beter alternatief zijn thermoplastische koolstofvezelcomposieten. Deze materialen zijn compleet herbruikbaar. Daarnaast zijn ze aantrekkelijker voor OEM’s (Original Equipment Manufacturers - producent van onderdelen) omdat ze sneller verwerkbaar, taaier en lasbaar zijn.
Het recyclen van thermoplastcomposieten is al vaak onderzocht. Het is technisch haalbaar, maar er is nog nooit echt op doorgepakt. FENIKS gaat daarom op grote schaal thermoplastcomposiet afval inzamelen. Ook richt het project zich op het ontwikkelen van ontwerpmethodieken en productieprocessen om nieuwe vliegtuigonderdelen te kunnen bouwen uit het gerecyclede thermoplastcomposietafval.
Door FENIKS kan de Nederlandse vliegtuigmaakindustrie afvalvrij thermoplastcomposiet vliegtuigonderdelen produceren. Ook zorgt het project voor een oplossing voor hergebruik van hoogwaardige thermoplastcomposieten. Daarmee levert FENIKS een belangrijke bijdrage aan de verduurzaming van de luchtvaart op de korte en lange termijn. Het project is dan ook de schakel die de thermoplastcomposiet waardeketen in de luchtvaart echt circulair maakt.
HYPERION: Hyperconducting Electrical Distribution Network
Fokker Elmo
Elektrisch vliegen is een belangrijke stap naar een duurzamere, emissieloze luchtvaart. Voor elektrische vliegtuigen is efficiënte bekabeling tussen batterij of (waterstof) brandstofcel en de aandrijving van het vliegtuig essentieel. Hier bestaan al verschillende technieken voor. HYPERION richt zich op de ontwikkeling van hypergeleidende technologie voor het zeer efficiënt transporteren van hoge elektrische vermogens. Hierbij focust het project op een aandrijflijn die gebruikmaakt van vloeibare waterstof, brandstofcellen en elektromotoren voor de grotere commerciële luchtvaart.
Binnen dit project worden hiervoor onderdelen, constructies en modellen ontwikkeld, die situaties en gedrag goed kunnen nabootsen. Dit alles wordt getest en met de resultaten kunnen de componenten en constructies, waar mogelijk, verder worden verbeterd.
Uiteindelijke resultaat van HYPERION zijn geoptimaliseerde componenten en constructies die bewezen zijn getest. Via de modellen en het verkregen inzicht worden regels opgesteld voor toekomstige ontwerpen en certificatie binnen commerciële vliegtuigprogramma’s. Hiermee zet het Nederlandse ecosysteem een leidende stap richting de introductie van ‘s werelds eerste hypergeleidende bekabelingssysteem voor gebruik binnen de grotere commerciële luchtvaart.
SNAPSHOT: Sustainable NDI by Advanced 3D-Projection Systems and Holistic Optical Techniques
Bladesense
Om de luchtvaart te verduurzamen, moet de bestaande vloot lichter, kostenefficiënter en minder belastend voor het klimaat worden. Niet-Destructieve Inspectie (NDI) is een noodzakelijke stap om de integriteit van de nieuwe composieten en metalen vliegtuigconstructies te garanderen. Maar de Onderhoud, reparatie en revisie-sector (MRO – Maintenance, Repair & Overhaul) binnen de luchtvaart, die de gebruikelijke NDI-technieken uitvoert, heeft last van lange looptijd, analoge procedures en steeds schaarser wordend gekwalificeerd personeel. SNAPSHOT wil daar een grote stap zetten, zowel voor duurzaamheid als verdienvermogen.
Om dit te behalen richt het project zich op de vervanging van de visuele inspectie van oppervlakte defecten en de traditionele tap-techniek inspectie van inwendige defecten door nieuwe, overzichtelijke en optische NDI-technieken. Hierdoor kunnen grote oppervlaktes efficiënt en betrouwbaar worden geïnspecteerd. Ook zorgen ze voor verhoogde traceerbaarheid van defecten waardoor ook de bestaande vloot al kan verduurzamen.
Om dit project te verwezenlijken bundelen Bladesense en NLR kennis en kunde. SNAPSHOT stelt de Nederlandse MRO bedrijven in staat om vliegtuiginspecties sneller uit te voeren door een geautomatiseerd en gedigitaliseerd proces. Hierdoor kan de schadedetectie sneller en toch nauwkeuriger uitgevoerd worden terwijl het geen extra werk kost.
SUBSONIC - Sustainable structural bonding technologies
Fokker Aerostructures B.V
Door de wens en noodzaak om de luchtvaart duurzamer en energiezuiniger te maken, komen oude en nieuwe technologieën en innovaties samen. Hierdoor moet de manier veranderen waarop vliegtuigen worden ontworpen en gebouwd. Het lijmen van vliegtuigonderdelen kan hier positief aan bijdragen, omdat het een efficiënte en lichtgewicht oplossing is.
SUBSONIC wil de mogelijkheden van het gebruik van structureel lijmen verder uitbreiden. Lijmen wordt namelijk al veel gebruikt maar door de strengere regelgeving op gebied van schadetolerantie en scheurgroei zijn voor dit proces nieuwe methodes en ontwikkelingen nodig. SUBSONIC wil ook het gebruik van lijmen in constructies vergroten. Hiervoor is het belangrijk om het proces van het aanbrengen van lijm te verbeteren en te automatiseren.
In de luchtvaart worden verschillende materialen gebruikt in de constructies. Maar om te zorgen dat deze lichte materialen kunnen worden blijven gebruikt, of nieuwe materialen ontwikkeld kunnen worden, is een project als SUBSONIC nodig. Het project richt zich op onderzoek van de basis van constructies zelf, het efficiënt combineren van lichte materialen, innovaties binnen het lijm- en productieproces en op het recyclen van lijmverbindingen die makkelijk weer losgemaakt kunnen worden.
HYPERION - Duurzaam onderhoud door component-keten control
Koninklijke Luchtvaart Maatschappij – Engineering & Maintenance
In de luchtvaart worden vervangende onderdelen gebruikt om defecte vliegtuig(onderdelen) te repareren. Deze onderdelen moeten allemaal getransporteerd worden. Door de levensduur van onderdelen te verlengen en het zo voor minder transport te zorgen, kunnen de uitstoot van schadelijke stoffen, het gebruik van zeldzame grondstoffen en afvalproductie verminderen. De logistieke keten in de luchtvaart is wereldwijd verspreid. Daarom zijn er standaarden voor informatievoorziening voor een verbeterde ketenregie wereldwijd.
De hele luchtvaartketen wordt duurzamer de controle over onderdelenstromen wordt verbeterd. Door technologische ondersteuning en het uit de weg gaan van onnodige handelingen, worden Nederlandse (defensie) onderhoudsbedrijven en luchtvaartmaatschappijen efficiënter. Hierdoor zijn minder technici en middelen nodig voor hetzelfde resultaat.
De inzet van deze technologieën maakt vliegtuigonderhoud duurzamer, efficiënter en verbetert de Nederlandse concurrentiepositie. Er zijn minder onderdelen en reparaties nodig, wat het gebruik van zeldzame grondstoffen en afvalstromen vermindert. Onderhoud en ketenregie worden minder arbeidsintensief en dus efficiënter. Nederland kan vooroplopen in deze ontwikkeling, wat de concurrentiepositie verder verbetert. Samenwerking met strategische partners zoals Embraer, Airbus en Boeing biedt ook kansen om meer opdrachten binnen te halen, zowel nationaal als internationaal.
- Ministerie van Economische Zaken