Voetzoollaesies bij vleeskuikens
Heeft u een bedrijf met een bezettingsdichtheid categorie 3 (meer dan 39 kg/m² tot en met 42 kg/m²)? Dan moet u de voetzoollaesies op uw bedrijf volgen. De scores geeft u door aan AVINED. U geeft de VZL-score per koppel per stal door.
Het Besluit houders van dieren stelt eisen aan vleeskuikens houden. Dit om het welzijn van deze dieren te verbeteren. Voetzoollaesies is een pootaandoening die ongunstig is voor het welzijn van de kuikens. Onder andere een slechte kwaliteit van het strooisel kan de aandoening veroorzaken. De overheid heeft samen met de pluimveesector een norm bepaald om voetzoollaesies te monitoren en terug te dringen.
Kuikens beoordelen
De beoordeling op voetzoollaesies gebeurt door alle slachthuizen in Nederland waar ze kuikens van categorie 3 slachten en door een aantal in België. Ga bij slacht in het buitenland na of dit gebeurt bij het slachthuis dat u gebruikt.
Meer informatie over de categorieën bezettingsdichtheid en de welzijnseisen die daarbij horen vindt u op de pagina Welzijnseisen voor vleeskuikens.
Controleur inschakelen
Laat u de vleeskuikens slachten in het buitenland? Let op dat het slachthuis de voetzoollaesies beoordeelt volgens de protocollen. Deze protocollen vindt u in bijlage 3 en bijlage 4 van de Regeling houders van dieren. Beoordeelt uw buitenlandse slachthuis voetzoollaesies niet volgens deze protocollen? Zorg dan dat een gecertificeerde controleur de levende kuikens in uw eigen stal beoordeelt.
VZL-score berekenen
Het slachthuis of goedgekeurde controleur beoordeelt de voetzoollaesies met punten. Hij bekijkt per koppel per stal 100 poten. Elke poot krijgt een van deze scores:
- geen voetzoollaesies (score 0)
- matige voetzoollaesies (score 1)
- ernstige voetzoollaesies (score 2)
Van het slachthuis of de gecertificeerde controleur ontvangt u de VZL-score in punten. Deze score berekenen zij zo:
- bij meting met een camerasysteem: VZL-score = (percentage dieren met score 0 x 0) + (percentage dieren met score 1 x 0,5) + (percentage dieren met score 2 x 2).
- bij visuele meting: VZL-score = (aantal dieren met score 0 x 0) + (aantal dieren met score 1 x 0,5) + (aantal dieren met score 2 x 2).
De score ligt altijd tussen 0 en 200 punten. Hoe minder punten, hoe beter dit is.
Kuikens naar meerdere slachterijen
Worden de kuikens van één stal naar meer slachterijen afgevoerd? Dan stelt elke slachterij een score vast voor de vleeskuikens van die stal. De score van het grootste koppel telt en geeft u door aan AVINED.
Voorbeeld
U voert 5.000 kuikens af naar slachterij A. Deze kuikens hebben een voetzoollaesiescore van 53. Daarnaast voert u 7.000 kuikens uit dezelfde stal af naar slachterij B. Deze kuikens hebben een voetzoollaesiescore van 65. De score die u voor het hele koppel doorgeeft is 65.
Gemiddelde VZL-score kalenderjaar
De gemiddelde VZL-score per kalenderjaar berekent u door de VZL-score van elke afvoer (per stal en per koppel) op te tellen. Dit deelt u door het aantal afvoeren (per stal en per koppel).
Gemiddelde VZL-score in Nederland
Hieronder vindt u de gemiddelde VZL-scores van Nederlandse vleeskuikenkoppels.
| Maand | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Januari | 55 | 47 | 38 | 38 | 45 | 26 |
| Februari | 54 | 53 | 39 | 37 | 45 | 28 |
| Maart | 56 | 47 | 36 | 29 | 39 | 24 |
| April | 49 | 34 | 27 | 26 | 34 | 21 |
| Mei | 37 | 26 | 21 | 22 | 26 | 20 |
| Juni | 40 | 25 | 20 | 21 | 22 | 24 |
| Juli | 35 | 31 | 15 | 20 | 13 | 21 |
| Augustus | 38 | 30 | 18 | 22 | 19 | |
| September | 37 | 30 | 18 | 19 | 22 | |
| Oktober | 42 | 35 | 18 | 34 | 20 | |
| November | 47 | 40 | 28 | 43 | 23 | |
| December | 47 | 40 | 33 | 46 | 23 |
De VZL-score doorgeven
U geeft de VZL-score per koppel per stal door aan AVINED.
Maatregelen om VZL-scores te verlagen
U werkt altijd aan het verlagen van de VZL-score in de stallen op uw bedrijf. Of u verplichte maatregelen moet nemen en welke dat zijn, hangt af van de gemiddelde VZL-score. Die berekent u na elk kalenderjaar voor elke stal apart.
Stallen met een gemiddelde VZL-score van 80 punten of lager vallen binnen de wettelijke norm. Hiervoor hoeft u geen verplichte maatregelen te nemen, zoals een verbeterplan. U blijft wel werken aan het (verder) verlagen van de VZL-score.
Voor stallen met een gemiddelde VZL-score tussen de 80 en 121 punten maakt u een verbeterplan. Als u wilt, kan een dierenarts of adviseur u daarbij helpen. U maakt het plan aan het einde van het kalenderjaar. U zet daarin duidelijk welke maatregelen u neemt om de VZL-score te verlagen. U voert die maatregelen zo snel mogelijk uit. Het bewijs daarvan bewaart u 5 jaar.
Verbeterplan vóór 1 februari versturen
U maakt voor elke stal een apart plan. Heeft u in 2024 bijvoorbeeld 3 stallen met een gemiddelde VZL-score van 82, 101 en 114? Dan maakt u 3 plannen. Die verstuurt u vóór 1 februari 2025 naar ons. Hoe u dat doet, leest u op deze pagina onder Verbeterplan opsturen.
Bezettingsdichtheid verlagen
Ligt uw gemiddelde score 2 kalenderjaren achter elkaar tussen de 80 en 121 punten? Dan verlaagt u de bezettingsdichtheid in de stal tot maximaal 39 kg/m2. Dit doet u in het jaar dat volgt op het 2e jaar waarin de gemiddelde VZL-score te hoog was. De verlaging geldt voor dat hele jaar. U meldt de lagere bezettingsdichtheid aan Avined. Dit doet u uiterlijk op 1 maart in het jaar waarin u de bezettingsdichtheid moet verlagen.
Voor stallen met een gemiddelde VZL-score van meer dan 120 punten is de situatie ernstig. U maakt voor elk van die stallen een verbeterplan. En u verlaagt de bezettingsdichtheid.
Verbeterplan vóór 1 maart versturen
Aan het einde van het kalenderjaar maakt u een verbeterplan. Als u wilt, kan een dierenarts of adviseur u daarbij helpen. U zet duidelijk in het plan welke maatregelen u neemt om de VZL-score te verlagen. En u voert die maatregelen zo snel mogelijk uit. Het bewijs daarvan bewaart u 5 jaar.
U maakt voor elke stal een apart plan. Heeft u in 2024 bijvoorbeeld 2 stallen met een gemiddelde VZL-score van 122 en 134? Dan maakt u 2 plannen. Die verstuurt u vóór 1 maart 2025 naar ons. Hoe u dat doet, leest u op deze pagina onder Verbeterplan opsturen.
Bezettingsdichtheid verlagen
U verlaagt de bezettingsdichtheid in de stal tot maximaal 39 kg/m2. Dit doet u in het jaar dat volgt op het jaar waarin de gemiddelde VZL-score te hoog was. De verlaging geldt voor dat hele jaar. U meldt de lagere bezettingsdichtheid aan AVINED. Dit doet u uiterlijk op 1 maart in het jaar waarin u de bezettingsdichtheid moet verlagen.
Verbeterplan opsturen
Bent u verplicht om een verbeterplan te maken? Dan verstuurt u dit op Mijn RVO. Hiervoor heeft u eHerkenning (niveau 2+) en machtiging RVO diensten op niveau eH2+ nodig. Heeft u deze nog niet? Vraag dan eerst eHerkenning aan.
U kunt het verbeterplan digitaal versturen of per post naar:
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Verbeterplan VZL vleeskuikens
Postbus 40225
8004 DE Zwolle
Wij nemen contact met u op als wij vinden dat uw plan onvoldoende verbetering geeft en er volgens ons extra maatregelen nodig zijn.
Voetzoollaesies voorkomen
U kunt verschillende maatregelen nemen om voetzoollaesies bij uw vleeskuikens te voorkomen. Bijvoorbeeld door nat strooisel te voorkomen of het gebruik van gesloten verwarmingsinstallaties. Meer adviezen leest u in deze brochure van Wageningen UR Livestock Research.
Video voetzoollaesies
Om voetzoollaesies onder controle te krijgen is een aantal stappen nodig. Deze animatievideo zet ze op een rijtje. Natuurlijk voor u als vleeskuikenhouder. Maar ook voor de rest van Nederland. Zo laten we zien hoe u, samen met de Rijksoverheid, werkt aan het welzijn van uw dieren. Ook in de grootste vleeskuikenstallen van Nederland.
In Nederland worden gemiddeld zo’n 44 miljoen vleeskuikens gehouden,
verdeeld over meer dan 700 vleeskuikenbedrijven.
Het dierenwelzijn van deze vleeskuikens is belangrijk,
samen met de vleeskuikenhouder doet de Rijksoverheid er alles aan
om de omstandigheden in de stallen te verbeteren.
Een belangrijk onderdeel van dat dierenwelzijn is het terugdringen van voetzoollaesies.
Dat zijn zweren op de poten van vleeskuikens.
De pluimveesector en de Rijksoverheid hebben samen een norm bepaald
om voetzoollaesies te verminderen.
Een slachthuis of een goedgekeurde controleur beoordeelt de voetzoollaesis.
Dit levert een jaargemiddelde score op tussen de 0 en 200.
Ligt het jaargemiddelde boven de 80 punten?
Dan moeten er maatregelen worden getroffen.
De gemiddelde VZL scores in Nederland liggen ruim onder deze 80 punten.
Om nog lagere scores te halen en het dierenwelzijn te vergroten,
kan een vleeskuikenbedrijf zelf verschillende dingen doen:
Droog strooisel in de stal
Zorgen voor de juiste samenstelling van het voer
Goede drinkvoorziening die niet lekt en ventilatie in de stal
Wageningen UR Livestock Research heeft adviezen gegeven voor het
verlagen van de VZL scores.
Lukt het een pluimveehouder niet om onder de norm te blijven
en ligt de VZL score tussen de 80 en 120 punten?
Dan moet er het volgende kalenderjaar voor 1 februari een verbeterplan komen
en worden verstuurd naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
Ligt de VZL score boven de 120 punten?
Dan moet het verbeterplan voor 1 maart bij RVO binnen zijn.
Bij een gemiddelde boven de 120 punten moet de bezettingsdichtheid in de stal
voor 1 maart worden verlaagd tot 39 kilo per vierkante meter.
Ook moet dit jaar sowieso de VZL score worden doorgegeven.
Met de gemiddelde scores doen we het in Nederland al behoorlijk goed!
Samen zorgen de pluimveehouders en de Rijksoverheid
voor een steeds beter welzijn voor onze vleeskuikens.
Meer weten?
Meer informatie over de welzijnseisen leest u op Welzijnseisen voor vleeskuikens.
- Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
