Welzijnseisen voor varkens

Zorg dat u zich naast deze regels altijd houdt aan de algemene regels voor huisvesting en verzorging van dieren.

Groepshuisvesting

Gespeende varkens, gebruiksvarkens, gelten en zeugen houdt u in groepen. Sinds 1 januari 2013 geldt dit ook voor drachtige zeugen en gelten. Drachtige zeugen plaatst u uiterlijk 4 dagen na het dekken tot een week voor het werpen in de groep. Uitzonderingen op de verplichte groepshuisvesting zijn onder andere:

• gelt of zeug in dek- of kraamstal
• voor onderzoek of behandeling vanwege gezondheid
• om de stal te reinigen
• bij agressie

Oppervlakte

Voor gespeende varkens, gebruiksvarkens en niet in een groep gehouden gelten en zeugen, geldt een minimale oppervlakte per dier. Deze oppervlakte is afhankelijk van het gewicht van het dier. Per dier is tenminste de volgende oppervlakte beschikbaar:

• tot 15 kg: 0,20 m²
• van 15 tot 30 kg: 0,30 m²
• van 30 tot 50 kg: 0,50 m²
• van 50 tot 85 kg: 0,65 m²
• van 85 tot 110 kg: 0,80 m²
• meer dan 110 kg: 1,0 m²

Bestaat de vloer voor een deel uit roosters? Dan moet de vloer voor 40% dicht zijn. Heeft u groepen van meer dan 40 gespeende varkens of vleesvarkens met een gemiddeld gewicht van meer dan 15 kilogram? Dan mag u de totale oppervlakte met 10% kleiner maken. Houdt u een gelt of zeug zonder biggen in een voerligbox? Dan heeft deze een vrije ruimte van ten minste 2 meter lang. Voor drachtige zeugen en gelten gelden andere normen.

Drachtige zeugen

Drachtige zeugen en gelten houdt u in groepen en laat u vrij loslopen. Voor de vloeroppervlakte geldt:

• De beschikbare oppervlakte per zeug is tenminste 2,25 m².
• Hiervan moet 1,3 m² aaneengesloten dichte vloer zijn. Het uitgangspunt is dat een varken comfortabel ligt en voldoende ligruimte op een dichte vloer heeft.
• De zijden van een stal zijn langer dan 2,8 meter als de groepen uit 6 dieren of meer bestaan. Bij minder dan 6 dieren langer dan 2,4 meter.
• Bij groepen van minder dan 6 dieren vergroot u de totale oppervlakte met 10%.
• Bij groepen van meer dan 40 dieren mag u de totale oppervlakte met 10% verkleinen.

Houdt u bij een behandeling of ziekte een zeug tijdelijk apart? Dan moet de zeug zich kunnen omdraaien. Voor verzorging, licht, voer en afleidingsmateriaal gelden de algemene eisen voor de huisvesting van varkens.

Beren

De minimaal beschikbare vloeroppervlakte voor een beer hangt af van de leeftijd van het varken:

• jonger dan 12 maanden: 4 m²
• 12 maanden of ouder en jonger dan 18 maanden: 5 m²
• 18 maanden of ouder: 6 m²

Gebruikt u de stal ook voor het dekken dan moet u 10 m² beschikbaar hebben.

Vers water

Varkens die ouder zijn dan 2 weken hebben 24 uur per dag voldoende vers water. Dit geldt ook voor zeugen in individuele voerligboxen en wanneer u brijvoer geeft aan uw varkens.

Voer

Het voedersysteem zorgt dat ook de zwakkere varkens voldoende voer krijgen. Alle varkens krijgen tenminste 1 keer per dag voer. Guste en drachtige zeugen en gelten krijgen voldoende bulkvoer en vezelrijk en energierijk voer.

Licht en geluid

Varkens moeten een dag- en nachtritme volgen en om zich heen kunnen kijken. U mag ze daarom niet altijd in het duister houden. In varkensstallen heeft u tenminste 8 uur per dag een minimale lichtintensiteit van 40 lux. Dit meet u verticaal op dierhoogte. De verlichting moet u goed verdelen. Het geluidsniveau in de stal mag niet de hele tijd 85 dBA of hoger zijn. Ook constant of plotseling lawaai moet u voorkomen.

Afleidingsmateriaal

De varkens moeten altijd voldoende materiaal hebben om mee te spelen en om te onderzoeken. De afleidingsmaterialen mogen de gezondheid van de varkens uiteraard niet in gevaar brengen.

Wageningen University Research (WUR) heeft een brochure Hokverrijking gemaakt. Deze brochure kan u helpen om juiste keuzes te maken. De WUR heeft deze brochure gemaakt in overleg met het ministerie, de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

In de brochure staat waar het materiaal aan moet voldoen. Ook staat hierin hoe u het aanbiedt en hoe beoordeeld wordt of het voldoende is. Deze informatie helpt u om goede keuzes te maken. Wilt u meer informatie over de handhaving? U leest hier meer over op de website van de NVWA op de pagina Hokverrijking varkens.

Spleetbreedte roostervloeren

De vloeren van een stal zijn altijd zo ontworpen, gebouwd en onderhouden dat ze bij de varkens geen letsel of pijn veroorzaken. Bij een roostervloer is de spleetbreedte tussen de roosterbalken over de hele oppervlakte van de roostervloer gelijk. De maximale spleetbreedte voor stallen is afhankelijk van de gehouden varkens:

Zeugen zonder biggen en gelten na dekking

• Maximaal 20 millimeter

Zogende zeugen met biggen

• Bij betonroostervloeren maximaal 10 millimeter
• Bij andere roostervloeren maximaal 12 millimeter

Gespeende varkens

• Bij betonroostervloeren maximaal 14 millimeter
• Bij andere roostervloeren maximaal 15 millimeter

Gebruiksvarkens

• Bij betonroostervloeren maximaal 18 millimeter. Dit geldt alleen voor stallen/vloeren gebouwd na 1 juli 2018.
• Bij andere roostervloeren maximaal 20 millimeter

Balkbreedte

Voor varkensstallen met een betonnen roostervloer gelden de volgende eisen voor de minimale balkbreedte van de roosterbalken:

• balkbreedte in stallen voor biggen en gespeende varkens: minimaal 50 millimeter
• balkbreedte in stallen voor gebruiksvarkens, gelten na dekking en zeugen: minimaal 80 millimeter

Deze balkbreedte geldt niet voor composietroosters en gietijzerenroosters.

Controle en handhaving

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert of u zich aan de welzijnsregels voor varkens houdt. Blijkt bij controle dat dit niet zo is? Dan krijgt u een proces-verbaal of een korting op de inkomenssteun. Als het nodig is, grijpt de NVWA ook direct in.