Juridische gereedschapskist energiehubs
Wilt u samenwerken in energiehubs? De juridische gereedschapskist helpt u daarbij. In deze 'toolkit' vindt u modelovereenkomsten en -contracten voor de deelnemers en samenwerkingspartners van een energiehub, en tussen de energiehub en de netbeheerder.
Samenwerken in energiehubs nu nog makkelijker
Het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) ontwikkelt de gereedschapskist voor energiehubs om:
- samenwerken in energiehubs makkelijker te maken;
- de ontwikkelkosten voor initiatiefnemers te verlagen;
- de financierbaarheid te vergroten.
De contracten en overeenkomsten gebruikt u voor meerdere doelen. Zo zijn er contracten en overeenkomsten voor deelnemers en samenwerkingspartners, en contracten tussen de energiehub en de netbeheerder.
De overeenkomsten hebben samenhang en invloed op elkaar. Bijvoorbeeld: wanneer één van de deelnemers de energiehub verlaat, heeft dit directe invloed op de afspraken en het functioneren van de energiehub. Ook kan dit gevolgen hebben voor de lokale energievoorziening.
Waar komt het idee vandaan?
De behoefte om juridische standaarden te creëren komt voort uit de praktijk. Voor bedrijventerrein Schiphol Trade Park ontwikkelde de Schiphol Area Development Company (SADC) een virtueel stroomnetwerk. In dit virtuele stroomnetwerk verdelen de deelnemende bedrijven de capaciteit op het net onderling. Hierdoor hebben ze geen last van de bestaande overbelasting op het elektriciteitsnet. Om de samenwerking te laten slagen, waren meerdere ingrediënten nodig:
- organisatiestructuur opzetten
- contracten opstellen
- onderlinge afspraken vastleggen
Deze ervaringen met de juridische vormgeving zijn meegenomen in de standaardovereenkomsten van het LAN.
Overeenkomsten voor deelnemers en samenwerkingspartners
U heeft een bedrijf en wilt een energiehub starten? Met een modelovereenkomst of -contract kunt u gemakkelijker en goedkoper een energiehub oprichten. U sluit dan een Collectief Capaciteit Beperkend Contract (C-CBC) met de netbeheerder. Om afspraken tussen u en andere deelnemers vast te leggen, sluit u onderling ook een overeenkomst.
Deze modelovereenkomsten en -contracten kunt u gebruiken voor de deelnemers en samenwerkingspartners binnen de energiehub:
- een oprichtingsakte en statuten voor een energiehub;
- een ledenovereenkomst;
- een installatieovereenkomst (hierin staan afspraken over de inzet van 'stuurbare installaties', zoals een batterij of warmtepomp in de energiehub);
- een lijst met onderwerpen voor het opstellen van een congestiemanagement-dienstenovereenkomst (hierin staan afspraken over het aanbieden van 'energie-flexibiliteit' aan bijvoorbeeld netbeheerders).
U kunt deze modelovereenkomsten gebruiken als hulpmiddel. U vult de overeenkomst aan met informatie over 'uw' energiehub en met het C-CBC dat de netbeheerder aanbiedt. De verschillende contracten moeten goed op elkaar aansluiten.
De modellen zijn bedoeld voor het C-CBC. U kunt ze niet gebuiken voor andere contracten die de netbeheerder u en andere deelnemers in de energiehub (mogelijk) aanbiedt.
Overeenkomsten tussen energiehub en netbeheerder
Energiehubs maken ook afspaken met de netbeheerder. Die leggen zij vast in een overeenkomst. We kennen 2 soorten overeenkomsten: Groeps-transportovereenkomst (Groeps-TO) en een Collectief Capaciteit Beperkend Contract (C-CBC).
Het Collectief Capaciteit Beperkend Contract (C-CBC) biedt de mogelijkheid om als groep bedrijven de overbelasting van het elektriciteitsnet te verminderen. Deze kunt u als groep aanvragen bij uw regionale netbeheerder. Samen met de netbeheerder kijkt u of het contract past bij uw situatie.
Het C-CBC is een juridisch contract waarbij de energiehub een collectieve vermogensgrens krijgt. De collectieve vermogensgrens is de optelsom van alle individuele aansluitingen. De energiehub houdt wel controle over de verdeling van de beperkte ruimte op het net. De maximale grens voor de groep is in verhouding lager dan voor losse deelnemers.
Het kan dus een voordeel zijn in een gebied waar sprake is van congestiemanagement om als collectief via dit contract meer ruimte te creëren op het elektriciteitsnet. Congestiemanagement gebeurt op plekken waar de vraag naar transport van elektriciteit hoger is dan het net aankan. Het betekent dat gebruikers van het net op sommige momenten de vraag krijgen om een bepaalde hoeveelheid energie niet te gebruiken. Individuele transportovereenkomsten blijven naast het C-CBC bestaan. Dit is misschien een uitdaging voor de samenhang tussen de overeenkomsten.
Er zijn initiatieven die al stappen zetten en werken met een Collectief Capaciteit Beperkend Contract. De lessen uit deze initiatieven helpen bij de ontwikkeling van groepscontracten en standaarden. Haal inspiratie uit de voorbeelden:
Netbeheer Nederland verwacht dat de vastgestelde Groeps-transportovereenkomst (Groeps-TO) in het eerste kwartaal van 2025 er is. Dit heeft te maken met de wetswijziging die hiervoor nodig is (codewijzigingsvoorstel). Doordat de wet nu niet toestaat dat een deelnemer aan een energiehub het 'transportrecht' mag verhandelen, moet dit aangepast worden in de spelregels voor netbeheerders (de netcode).
Netbeheer Nederland diende hiervoor een voorstel in bij toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM). Die beoordeelt de aanpassing in de netcode. Tegelijk onderzoekt het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) de invloed die de nieuwe Energiewet en bestaande Europese richtlijnen hebben op de ontwikkeling van de Groeps-TO. Uit dat onderzoek moet blijken of we de Groeps-TO moeten aanpassen, of nieuwe onderdelen moeten inpassen.
Vooruitlopend op nieuwe en aangepaste wet- en regelgeving experimenteert bedrijventerrein Hessenpoort in Zwolle met een Groeps-TO.
Lees over dit experiment in Zwolle
Netbeheer Nederland beschrijft met welke voorwaarden een Groeps-TO kan werken voor de netbeheerder, de energiehub als groep en de deelnemers binnen het collectief.
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Uitgelicht
