Zakendoen in Cuba
Cuba, het grootste eiland in het Caribisch gebied, is een van de laatste communistische landen ter wereld. Het land werkt sinds 2011 aan het verder openstellen van de economie, waardoor investeringen nu ook mogelijk zijn. Hoe doet u zaken in Cuba, waar liggen de kansen voor u en waar vind u informatie over maatschappelijk verantwoord ondernemen? Wij helpen u op weg bij het zakendoen in Cuba.
Heeft u na het lezen van het onderstaande nog vragen over het exporteren naar Cuba? Neem dan contact op met een van onze adviseurs. Samen met het diplomatieke netwerk van ambassades, consulaten en NBSO's kunnen we u helpen om van uw export naar Cuba een succes te maken.
Wilt u meer weten over Cuba, zoals het bruto nationaal product, economische groei of demografische gegevens? Bekijk dan onze Factsheet Cuba.
Inwoners en maatschappij van Cuba
In Cuba wonen zo'n 11 miljoen mensen. Het land kent een aantal etnische groepen. Twee derde deel van de bevolking heeft een Europese, vaak Spaanse oorsprong. 10% heeft Afrikaanse roots en een kwart zijn mestizo's, van een gemengd Afrikaanse en Europese etniciteit. Vrijwel iedereen spreekt Spaans. Ongeveer de helft van de bevolking is (katholiek) christen, verder is er een groot deel atheïstisch en er is een volksreligie, Santería.
Als u zaken wilt doen in Cuba, is het goed om de achtergrond van deze communistische staat te kennen. Na de ontdekking door Columbus in 1492 kwam Cuba onder invloed van de Spanjaarden. De oorspronkelijke bevolking kwam steeds meer in de verdrukking. De Spanjaarden haalden ook een enorme hoeveelheid slaven uit Afrika voor de Cubaanse suikerindustrie. Cuba bleef eeuwenlang een Spaanse kolonie. Daarop volgde een roerige periode met vele machtswisselingen en Amerikaanse inmenging.
In 1959 kwam Fidel Castro aan de macht. Hij maakte het land communistisch en nationaliseerde bedrijven op het eiland. De Verenigde Staten waren niet gelukkig met een bondgenoot van de Sovjet-Unie, zo dichtbij huis. Het dieptepunt van het conflict was de Cubacrisis in 1962, waarbij de wereld tot aan de rand van een kernoorlog kwam.
Nog steeds valt Cuba onder het handelsembargo van de VS. De Cubanen merken de gevolgen van de blokkade direct. Het inkomen ligt in Cuba nog relatief laag. Veel Cubanen proberen te emigreren naar de VS. Wel garandeert de Cubaanse overheid voor iedereen toegang tot gezondheidszorg en onderwijs. Daardoor doet Cuba het toch redelijk in de Human Development Index.
Economie van Cuba
Het communistische Cuba heeft een centraal geleide economie. De staat bepaalt productie en prijzen. Een economisch hervormingsplan uit 2011 zorgde wel voor grote veranderingen, zoals het toestaan van privébezit. Ook stimuleerde de regering met succes ondernemerschap. Veel Cubanen zijn nu zelfstandige ondernemers.
De onderontwikkelde economie van Cuba drijft voornamelijk op landbouw en toerisme. Nog steeds is zo’n 80% van de Cubaanse landbouwbedrijven in handen van de staat. Vooral suikerriet is een belangrijk exportproduct, en daarnaast sigaren en rum. De laatste jaren kent Cuba nauwelijks economische groei.
Handel Nederland - Cuba
In 2020 exporteerde Nederland voor € 137 miljoen naar Cuba. Cuba staat daarmee op plaats 101 van landen waarnaar Nederland exporteert. Dat is vergelijkbaar met de export naar landen als Panama en Oezbekistan. Nederland export vooral machines en vervoermaterieel en chemische producten naar Cuba. Voor Cuba staan we in de top-20 van belangrijkste handelspartners. Bekijk hieronder ook het document met handelscijfers van Nederland en Cuba voor een overzicht van de import- en exportcijfers.
Handelsrelatie EU - Cuba
Cuba heeft geen speciale handelsbetrekkingen met Nederland. Kijk voor meer informatie op de EU Trade Helpdesk.
Zakelijke kansen in Cuba
Landbouw, voedsel en dranken
Cuba is sterk afhankelijk van de import van voedsel. Het land is een goede afzetmarkt voor voedsel en dranken. Cuba wil de eigen landbouw meer ontwikkelen en zoekt naar samenwerkingsprojecten, onder meer in veeteelt en glastuinbouw. Bekijk de laatste ontwikkelingen in de Cubaanse landbouwsector op Agroberichten Buitenland.
Energie
Op dit moment gebruikt Cuba vrijwel alleen fossiele brandstoffen, vooral uit Venezuela. Cuba zoekt buitenlandse investeerders voor olieproductie, en met het oog op schone energie ook voor biomassa en zonne- en windenergie.
Gezondheid en biotechnologie
De Cubaanse regering zet sterk in op opleiding, onderzoek en infrastructuur in de gezondheidszorg en biotechnologie. Dit zorgt voor een grote vraag naar medische apparatuur en voorraden.
Infrastructuur en logistiek
Cuba wil de infrastructuur en logistiek verbeteren. Het gaat hier om vliegtuigen, havens, wegen en meer. Cuba zoekt investeerders en leveranciers van materialen.
Toerisme
Cuba is populair onder toeristen, en dat neemt de laatste jaren alleen maar toe. Om op de toestroom van toeristen in te spelen, bouwt Cuba veel nieuwe hotels en restaurants. Kansen liggen in bouwprojecten en bevoorrading van deze horeca.
Ondernemen in Cuba
Als een van de laatste communistische landen is het zakendoen in Cuba soms wat moeilijker dan in andere landen. Cuba is niet aangesloten bij de Wereldbank, en is ook niet te vinden op de Ease of Doing Business-ranking van de Wereldbank.
Cuba heeft het land de laatste jaren meer opengesteld voor buitenlandse bedrijven om te investeren. Zo zijn er belastingvoordelen voor buitenlandse investeerders, en is er een speciale economische zone met voordelen voor buitenlandse bedrijven.
Toch zijn er nog veel beperkingen. Andere communistische landen zoals China en Vietnam gingen veel verder in hun hervormingen. In die landen krijgen boeren nu bijvoorbeeld een prijs die is gebaseerd op vraag en aanbod, terwijl in Cuba de prijzen kunstmatig laag worden gehouden. De grote hoeveelheid regels en bureaucratie maakt het ondernemen ook moeilijker.
Hulp bij financiering
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) helpt u graag uw financiering rond te krijgen. Lees op onze pagina subsidies en financiering voor internationaal ondernemen hoe wij u kunnen helpen.
Kijk ook in de Subsidiewijzer welke subsidies er voor Cuba mogelijk zijn.
Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen
Internationaal zakendoen biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Let erop dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland. Zo kunt u helpen de lokale situatie te verbeteren, bouwt u aan een goede reputatie en een toekomstbestendige onderneming.
De Nederlandse overheid verwacht dat u als ondernemer de risico's voor mens en milieu in uw bedrijfsvoering én in de internationale waardeketen in kaart brengt. En dat u de negatieve gevolgen daarvan voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Onderzoek de risico's
Ondernemen is niet zonder risico's. Elk land biedt uitdagingen. De volgende bronnen geven u een eerste indruk van mogelijke MVO-risico's. Het is belangrijk dat u deze zelf goed onderzoekt, voordat u zakendoet in het buitenland. Blijf ook op de hoogte van lokale ontwikkelingen.
- MVO Risico Checker (MVO Nederland)
- Corruption Perceptions Index (Transparency International)
- Human Development Index (Verenigde Naties) - Kies het land bovenaan in het uitklapveld.
- Status van conflicten (Crisis Group)
- ThinkHazard (Wereldbank)
- Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken) - Vul het land in.
Meer weten of hulp nodig?
- Bekijk onze informatie over internationaal maatschappelijk verantwoord zakendoen.
- Het MVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.
Exportregels voor Cuba
De online portal Access2Markets (opvolger van de Market Access Database - MADB) van de Europese Commissie bevat de belangrijkste exportregels en praktische tips voor Cuba. Heeft u niet eerder met Access2Markets gewerkt? Lees dan eerst ons stappenplan voor Access2Markets.
Documenten en procedures
De volgende bronnen bieden informatie over exportregels:
- De KVK heeft meer informatie over exportdocumenten.
- De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) geeft informatie over exportprocedures bij dierlijke producten en plantaardige producten.
Tijdelijke invoer
Cuba is geen ondertekenaar van de ATA-conventie en u kunt dus geen gebruik maken van een ATA-carnet.
Export strategische goederen
Op Rijksoverheid.nl vindt u informatie over de export van militaire en dual-use goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden).
Hulp van de ambassade
De ambassade in Havana staat klaar om u te helpen bij al uw ondernemersvragen. De medewerkers ter plekke kennen de lokale markt, signaleren kansen en geven praktische tips. Bovendien kunnen zij deuren openen die voor anderen gesloten blijven.
Lijkt de plaatselijke overheid niet mee te willen werken of zijn er andere drempels? Vaak kent de ambassade de mensen die deze obstakels weg kunnen nemen. Bij zakelijke conflicten kunnen de ambassademedewerkers u in contact brengen met juristen en fiscalisten. Bekijk de contactinformatie van de ambassade op de website Nederland Wereldwijd. Op die site vindt u ook het reisadvies voor Cuba.
Op de website Agroberichten buitenland vindt u informatie over de LVVN-raad in Mexico-stad. Deze houdt zich ook bezig met Cuba.
Orange Plaza Business Center
De ambassade in Havana heeft een ruimte ingericht als business center. Deze 'Orange Plaza' biedt behalve flexplekken een snel en betrouwbaar WiFi-netwerk. Het center is toegankelijk voor bedrijven en ambtenaren uit het Koninkrijk. Wilt u hiervan gebruikmaken? Stuur uiterlijk 2 werkdagen van tevoren een bericht aan HAV-visitors@minbuza.nl. Vermeld daarin uw bedrijfsnaam, uw volledige naam en de datum en tijd waarop u van de Orange Plaza gebruik wilt maken. Houd er rekening mee dat het business center een openbare faciliteit is zonder privéruimten.
Meer weten?
- Kijk bij World Integrated Trade Solution (een initiatief van de Wereldbank en UNCTAD) voor statistieken over Cuba.
- Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) biedt statistieken over onze handel met Cuba.
- Kijk wat handelsakkoorden en handelsbelemmeringen voor uw handel kunnen betekenen.
- Ministerie van Buitenlandse Zaken