Informatie over sancties Rusland
De Europese Unie heeft sancties ingesteld tegen Rusland. Nederlandse bedrijven moeten zich hieraan houden. Dit kan gevolgen hebben voor uw bedrijf als u zakendoet in Rusland of met een Russische partij. Lees verder voor een actueel overzicht van de sancties en waar u meer informatie vindt.
Check of de sancties uw bedrijf raken
Wilt u controleren of uw producten of zakenpartners onder de sancties tegen Rusland vallen? Of dat u te maken heeft met de Russische tegensancties? Lees verder op de volgende pagina's:
Sancties die alle sectoren kunnen raken
Bepaalde sancties hebben een brede invloed. Houd rekening met de volgende punten als u zakendoet met een Russische partij:
Met bepaalde personen, bedrijven of organisaties mag u niet zakendoen.
Controleer of uw zakenpartners onder de sancties vallen.
Personen die op de sanctielijst staan zijn verplicht om hun activa proactief op te geven. Als zij deze plicht niet naleven, is dit een strafbare sanctie-inbreuk. De activa waar het om gaat kunnen dan in beslag genomen worden.
Bepaalde goederen en diensten mag u niet of slechts onder strikte voorwaarden naar Rusland exporteren, of uit Rusland importeren.
Een aantal Russische banken zijn afgesloten van SWIFT, het mondiale berichtensysteem voor internationale betalingen. Voor sommige banken geldt een volledig transactieverbod. (Zie EU-besluit 2022/582, nr. 53 - 55, 79 - 82 en 108 in de bijlage.)
Bekijk de lijst met gesanctioneerde banken op onze pagina over betalingsverkeer in Rusland.
Vindt er handel plaats met Rusland, die onder een uitzondering in de wetgeving valt? Dan moeten nationale bevoegde autoriteiten binnen 30 dagen op de hoogte worden gebracht.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, zie artikel 2 en artikel 2 bis.
Sancties per sector
De sancties tegen Rusland raken veel sectoren. Hieronder vindt u per sector de belangrijkste aandachtspunten. Wilt u een uitputtend overzicht? Neem dan de officiële sanctieteksten door.
Om welke HS-codes het gaat in deze sector, vindt u in EU-verordening 833/2014. Hieronder staat per productgroep aangeven in welke bijlage van deze verordening u de productcodes vindt.
- Er is een importverbod voor zeevruchten en sterke drank uit Rusland.
Meer informatie: bijlage XXI. - Er is een exportverbod voor verschillende producten uit de sierteelt, waaronder bollen, knollen, rozen, rododendrons en azalea's.
Meer informatie: bijlage XXIII.
- Er is een import- en exportverbod voor wapens en gerelateerde producten, diensten en ondersteuning.
- Er is een exportverbod voor bepaalde producten en technologieën voor tweeërlei gebruik naar Rusland, of producten die hieraan gerelateerd zijn. Tweeërlei gebruik of 'dual use' betekent dat de goederen meestal een normale (civiele) toepassing hebben, maar dat ze ook militair gebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld speciale chemicaliën voor explosieven en werktuigmachines.
Let op: dit exportverbod is meerdere keren uitgebreid. Controleer daarom regelmatig of u uw producten nog mag exporteren. - Het leveren van technische ondersteuning of tussenhandel met betrekking tot dual use-producten voor gebruik in Rusland of door personen in Rusland is verboden.
- Er is een exportverbod voor producten die kunnen bijdragen aan de militaire en technologische verbetering van Rusland of de ontwikkeling van zijn defensie- en veiligheidssector.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, artikel 4. - Er is een verbod op de verkoop, levering, overbrenging en uitvoer van civiele vuurwapens, de onmisbare onderdelen daarvan en munitie, militaire voertuigen en uitrusting, paramilitaire uitrusting, en reserveonderdelen.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, artikel 5.
Lees hoe u bepaalt welke producten onder de sancties vallen en welke uitzonderingen er zijn.
- Nieuwe investeringen in de Russische energie- en mijnbouwsector zijn verboden.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, artikel 3 bis. - Er zijn verregaande uitvoerbeperkingen voor materiaal, technologie en diensten in de energiesector.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, artikel 2 bis. - Er is een exportverbod voor bepaalde apparatuur, technologie en dienstverlening voor olieraffinagetechnologieën, diepwaterolie-exploratie en -productie, Arctische olie-exploratie en -productie, en schalieolieprojecten in Rusland.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, artikel 3 en bijlage II. - De aankoop, invoer en overdracht van ruwe olie uit Rusland is per 5 december 2022 verboden. Hetzelfde geldt per 5 februari 2023 voor geraffineerde olieproducten uit Rusland. Er is een tijdelijke uitzondering voor EU-lidstaten die door hun ligging afhankelijk zijn van Russische voorraden en geen andere haalbare mogelijkheden hebben.
Meer informatie:- EU-verordening 833/2014, zie artikel 3 quaterdecies en bijlage XXV.
- Douane, Prijsplafond Russische olie van kracht sinds 5 december 2022
Wat valt er onder de energie- en mijnbouwsector?
EU-verordening 833/2014 beschrijft wat er onder de energiesector en mijnbouwsector (ook wel "sector delfstofwinning" genoemd) valt:
- In artikel 1, sub u staat de energiesector beschreven.
- In artikel 1, sub x staat de mijnbouwsector beschreven.
- Er is een verbod op leningen en investeringsproducten voor de Russische overheid, de Centrale Bank en daaraan verbonden personen of entiteiten.
Controleer of uw zakenpartners onder de sancties vallen. - Russen mogen niet meer in effecten handelen in de EU. Hieronder vallen ook cryptomunten.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014. - Meerdere Russische banken zijn afgesloten van het internationale betalingssysteem SWIFT. Voor sommige banken geldt een volledig transactieverbod, waaronder de grootste Russische bank: Sberbank.
Meer informatie: sancties tegen Russische banken. - Om de toegang tot de rechtspraak te garanderen is het onder speciale omstandigheden toegestaan om in contact te treden met de Russische autoriteiten.
- Vindt er handel plaats met Rusland, die onder een uitzondering in de wetgeving valt? Dan moeten nationale bevoegde autoriteiten binnen 30 dagen op de hoogte worden gebracht.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, zie artikel 2 en artikel 2 bis.
Bekijk ook de aandachtspunten bij betalingsverkeer met Rusland.
Om welke HS-codes het gaat in deze sector, vindt u in EU-verordening 833/2014. Hieronder staat per productgroep aangeven in welke bijlage van deze verordening u de productcodes vindt.
- Er geldt een importverbod voor (producten van) ijzer en staal uit Rusland. Ook daaraan gerelateerde diensten zijn verboden.
Meer informatie: bijlage XVII. - Er is een importverbod voor cement, hout en kunstmest.
Meer informatie: bijlage XXI. - Er is een importverbod voor steenkool en andere vaste fossiele brandstoffen.
Meer informatie: bijlage XXII. - Er is een exportverbod voor reactiemotorbrandstof ('jet fuel') naar Rusland.
Meer informatie: bijlage XX. - De aankoop, invoer en overdracht van ruwe olie uit Rusland is per 5 december 2022 verboden. Hetzelfde geldt per 5 februari 2023 voor geraffineerde olieproducten uit Rusland. Er is een tijdelijke uitzondering voor EU-lidstaten die door hun ligging afhankelijk zijn van Russische voorraden en geen andere haalbare mogelijkheden hebben.
Meer informatie: - Er is een verbod op de export van steenkool, inclusief cokeskool (die wordt gebruikt in Russische industriële installaties). Er is een afbouwperiode van 3 maanden.
Meer informatie: bijlage XXIII. - Er is een verbod op de aankoop, invoer en overdracht van goud en gouden juwelen.
Meer informatie: bijlage XXVI en XXVII; en artikel 3 sexdecies.
Er geldt een exportverbod voor:
- nachtzicht- en radionavigatieapparatuur;
- camera's en lenzen;
- generatoren;
- speelgoeddrones;
- laptops en harde schijven;
- bepaalde IT-componenten.
Deze goederen staan op de lijst van goederen die zouden kunnen bijdragen tot de versterking van de Russische industriële capaciteit.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, artikel 3 duodecies en bijlage XXIII.
De details van deze sancties vindt u in EU-verordening 833/2014. Hieronder staat per punt, waar u precies moet kijken in deze verordening.
- Er is een exportverbod voor luchtvaartonderdelen en -reparaties, gerelateerde financiële diensten en aanvullende goederen die in de luchtvaart worden gebruikt.
Meer informatie: artikel 3 quater en bijlage XI. - Het luchtruim van de EU is gesloten voor alle Russische vliegtuigen. (En het Russische luchtruim is gesloten voor vliegverkeer uit EU-landen.)
Meer informatie: artikel 3d. - Er gelden sancties tegen grote bedrijven in de luchtvaartsector.
Controleer of uw zakenpartners onder de sancties vallen. - Er is een verbod op toegang tot havens in de EU van schepen die varen onder de Russische vlag. (Het 'havenverbod'.) Er zijn bepaalde uitzonderingen, o.a. voor landbouw- en voedselproducten, humanitaire hulp en energie.
Meer informatie: artikel 3 sexies bis. - Er is een verbod op wegtransport voor Russische en Belarussische transportbedrijven. Er zijn bepaalde uitzonderingen, o.a. voor medische, landbouw- en voedselproducten, en humanitaire hulp.
Meer informatie: artikel 3 ter decies.
- Er gelden sancties tegen grote bedrijven in de machinebouw.
Controleer of uw zakenpartners onder de sancties vallen. - Er is een exportverbod op bepaalde machines naar Rusland.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, zie de bijlagen.
- Er gelden sancties voor Russische schepen. Het is verboden voor havens in de EU om toegang te geven aan schepen met een Russische vlag. Dit geldt voor schepen die op 24 februari en daarna onder de Russische vlag voeren. Schepen die na 24 februari zijn omgevlagd van een Russische vlag naar een andere vlag vallen ook onder de sancties.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, artikel 3 sexies bis. - De export van goederen en technologie voor de zeescheepvaart en radiocommunicatietechnologie naar Rusland wordt beperkt.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, bijlage XVI. - Er gelden sancties tegen grote bedrijven in de scheepsbouwsector.
Controleer of uw zakenpartners onder de sancties vallen. - Alle transacties met het Russische maritieme register zijn verboden.
Meer informatie: Besluit 2022/1909 van de Raad.
Een aantal Russische mediakanalen mag niet meer in de EU uitzenden, om propaganda en nepnieuws tegen te gaan. Het gaat om:
- Russia Today (English, UK, Germany, France en Spanish)
- Sputnik
- Rossiya RTR / RTR Planeta
- Rossiya 24 / Russia 24
- TV Centre International
- NTV/NTV Mir
- Rossiya 1
- REN TV
- Pervyi Kanal
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, zie artikel 2 septies en bijlage XV.
Er is een verbod op het verlenen van een aantal zakelijke diensten aan Rusland, waaronder:
- auditdiensten
- diensten i.v.m. publieke relaties
- clouddiensten
- managementadvies
- boekhouding en accountancy
- belastingadvies
- consultancy
- trustdiensten
- architectuur- en ingenieursdiensten
- juridisch advies
- notariële diensten
- IT-advies, waaronder maatwerksoftware
- reclame-, marktonderzoek- en opiniepeilingsdiensten
- producttesten en technische inspectiediensten
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, zie:
- artikel 5 quindecies;
- artikel 5 bis bis, lid 1;
- artikel 5 quaterdecies.
Verder is het verboden voor inwoners van de EU om functies te hebben in de bestuursorganen van alle in Rusland gevestigde rechtspersonen, entiteiten of lichamen die eigendom zijn, of onder zeggenschap staan, van de Russische staat.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, artikel 5 bis bis.
- Economische goederen (waaronder kunst en cultuurgoederen) die van mensen op de sanctielijst zijn, moeten bevroren worden.
- Transacties en uitvoer van luxegoederen (goederen die meer dan € 300 waard zijn) naar personen, bedrijven en organisaties in Rusland, of voor gebruik in Rusland, zijn verboden. Onder luxegoederen vallen ook kunstvoorwerpen, voorwerpen voor verzamelingen en antiquiteiten.
Meer informatie: EU-verordening 833/2014, artikel 3 nonies en bijlage XVIII.
Officiële sanctieteksten
Op zoek naar de volledige, officiële teksten met de sancties tegen Rusland? Deze vindt u in de verordeningen van de EU. Omdat u in deze verordeningen niet ziet wat er in de loop der tijd verandert, hebben zij vaak ook een geconsolideerde versie. Hierin vindt u een overzicht van alle aanpassingen sinds het originele document is opgesteld. Bijvoorbeeld als er personen zijn toegevoegd waarvoor de sancties gelden.
Blijf op de hoogte
De situatie kan zich snel ontwikkelen. Houd de persberichten van de EU in de gaten voor updates.
| Sanctietekst | Aanleiding | Aanpassingen | Oorspronkelijke publicatiedatum |
|---|---|---|---|
| Russische erkenning van de gebieden Donetsk en Loehansk en het sturen van troepen. |
Geconsolideerde versie (bijgewerkt t/m 7 oktober 2022) |
23 februari 2022 | |
| Uitvoeringsverordening (EU) 2021/371 | De veroordeling van oppositieleider Aleksej Navalny. | 2 maart 2021 | |
| Verordening (EU) 833/2014 |
|
|
31 juli 2014 |
|
|
17 maart 2014 | |
| De illegale inlijving van de Krim en Sebastopol. | Geconsolideerde versie (bijgewerkt t/m 4 oktober 2022) | 23 juni 2014 | |
| Verordening (EU) 2021/821 | Beschrijving van controle op producten voor tweeërlei gebruik. Let op: deze verordening gaat niet specifiek over Rusland. Maar goederen die volgens deze verordening voor tweeërlei gebruik zijn, vallen wel onder de sancties tegen Rusland. | Geconsolideerde versie (bijgewerkt t/m 5 mei 2022) | 20 mei 2021 |
Sancties Loehansk, Donetsk, Cherson, Zaporizja en de Krim
Informatie over de sancties die de EU instelde op het grondgebied van Oekraïne, vindt u op de pagina Sancties Oekraïne. Hieronder vallen ook de Oekraïense gebieden die Rusland illegaal heeft geannexeerd: Loehansk, Donetsk, Cherson, Zaporizja en de Krim.
Juridische achtergrond
Internationale sancties worden opgelegd aan een land, organisatie of persoon. Dat kan door internationale organisaties die een grote groep landen vertegenwoordigen, zoals de Verenigde Naties (VN) of de Europese Unie (EU). Nederland voert deze sancties vervolgens uit op basis van de Sanctiewet 1977.
Meer weten?
Vragen over de sancties?
- Lees onze veelgestelde vragen en kijk of uw vraag erbij zit.
- Heeft u een vraag over exportvergunningen naar Rusland? Neem contact op met de Douane.
- Antwoord niet gevonden? Wij helpen u graag via het Ondernemersloket sancties Rusland:
- Ministerie van Buitenlandse Zaken
