Wat is Europese bescherming?
Als producent van een streekproduct kunt u Europese bescherming aanvragen voor uw product. Zo beschermt u uw product tegen namaak en misbruik van de naam. En verhoogt u de waarde van uw product. Er zijn verschillende soorten bescherming waarvoor u een registratieaanvraag kunt doen.
Soorten Europese bescherming
Er zijn 3 soorten bescherming voor streekproducten in de Europese Unie (EU): een Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB), een Beschermde Geografische Aanduiding (BGA) en een Gegarandeerde Traditionele Specialiteit (GTS). Welke bescherming u kunt aanvragen verschilt per productsoort:
- Voor landbouwproducten vraagt u een BOB, BGA of GTS aan.
- Voor wijn vraagt u een BOB of BGA aan.
- Voor gedistilleerde dranken kunt u alleen een BGA aanvragen.
Een BOB is voor producten die u produceert, verwerkt of bereidt in een bepaald geografisch gebied. Dit doet u op een manier die officieel is goedgekeurd en gecontroleerd. Denk bijvoorbeeld aan kaas uit een bepaald gebied.
Voorbeelden van Nederlandse producten met een BOB zijn:
- Opperdoezer Ronde
- Noord-Hollandse Gouda
- Brabantse Wal asperges
Bekende Europese producten met een BOB zijn:
- Feta
- Gorgonzola
- Prosciutto di Parma (Parmaham)
Een BGA is voor producten die u produceert, verwerkt of bereidt in een bepaald geografisch gebied. Er moet een verband zijn tussen de eigenheid of de bekendheid van het product én de geografische oorsprong. Deze producten worden ook bereid volgens unieke lokale methoden binnen een afgebakend geografisch gebied.
Voorbeelden van Nederlandse producten met een BGA zijn:
- Limburgse Vlaai
- Westlandse Druif
- Hollandse geitenkaas
Bekende Europese producten met een BGA zijn:
- Danablu
- Ardenner Ham
- Schwarzwalder Schinken
De GTS geeft de traditionele samenstelling of productiemethode aan. Traditioneel betekent dat deze samenstelling of productiemethode minimaal 30 jaar niet veranderd is. En dat deze minimaal 30 jaar gebruikt is in de EU. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde kazen die u op een traditionele manier bereidt.
Nederland heeft op dit moment 4 producten met een GTS:
- de Boerenkaas
- Basterdsuiker
- Hollandse Maatjesharing (Hollandse Nieuwe)
- Suikerstroop
Bekende Europese producten met een GTS zijn:
- Mozzarella
- Pizza Napoletana
- Jámon Serrano (Serranoham)
Uw aanvraag voorbereiden
Wilt u Europese bescherming aanvragen voor uw streekproduct? Dan is er een aantal voorwaarden waar u aan moet voldoen. U maakt ook een productdossier. De adviescommissie helpt u met uw registratieaanvraag.
Voorwaarden
U moet voldoen aan deze voorwaarden:
- U kunt Europese bescherming niet alleen aanvragen. U doet dit samen met een groep producenten, bijvoorbeeld een vereniging of producentenorganisatie.
- Het streekproduct waarvoor u bescherming aanvraagt is al onder dezelfde naam op de markt.
Adviescommissie
Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) heeft 2 adviescommissies ingesteld:
- de Adviescommissie geografische aanduidingen, oorsprongsbenamingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten (AGOS)
- de Adviescommissie geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen wijn
De minister benoemt de leden van de adviescommissies. Deze commissies adviseren het ministerie van LVVN bij:
- aanvragen voor registratie van Nederlandse producten;
- bezwaren tegen de registratie van producten uit andere lidstaten en derde landen.
Het secretariaat van beide commissies hoort bij ons.
Productdossier
Een beschermd streekproduct moet voldoen aan een aantal regels. Bijvoorbeeld over de productiemethode, de productsamenstelling en de geografische oorsprong. Deze afspraken staan in het dossier van het product. Wilt u een aanvraag doen? Dan maakt u zelf een productdossier. De adviescommissie helpt u hiermee tijdens het aanvraagproces. Zij checken of het dossier aan de wetgeving voldoet. En ze geven aan hoe u uw productdossier moet aanpassen als dit nodig is.
Aanvragen
Voldoet u aan alle voorwaarden? Dan kunt u Europese bescherming aanvragen. De bescherming geldt alleen binnen de EU en is gratis voor de aanvrager. Het hele aanvraagproces kan 2 tot 3 jaar duren, maar ook korter. Dat hangt af van of er bezwaren binnenkomen tegen uw aanvraag.
Landbouwproducten
Heeft u een landbouwproduct zoals kaas of aardappelen? Op Europese bescherming voor landbouwproducten staan de stappen die u volgt om een GTS, BOB of BGA aan te vragen.
Wijn
Als wijnproducent kunt u een BOB of BGA aanvragen voor uw wijn. De specifieke voorwaarden en het aanvraagproces staan op Europese bescherming voor wijn.
Gedistilleerde dranken
Voor gedistilleerde dranken kunt u alleen een BGA aanvragen. Op Europese bescherming voor gedistilleerde dranken leest u hoe dat gaat.
Na uw aanvraag
Heeft u Europese bescherming aangevraagd? Dan kunnen belanghebbenden hier bezwaar tegen maken. Is uw aanvraag goedgekeurd? Dan zijn er regels over het gebruik van de beschermde benaming. Ook komt uw aanvraag in een databank.
Heeft u Europese bescherming aangevraagd? Dan kunnen belanghebbenden hier bezwaar tegen maken. Een belanghebbende is iemand die kan aantonen dat hij rechtmatig belang heeft om bezwaar te maken. Bijvoorbeeld een producent of een landbouworganisatie. Deze persoon of organisatie lijdt dan (economische) schade door uw registratieaanvraag.
Komt er een bezwaar binnen? Dan nemen wij contact met u op. We kijken dan of er een oplossing is. Soms moet u het productdossier aanpassen. Ontvangt het ministerie van LVVN geen bezwaren? Dan stuurt zij de aanvraag door naar de Europese Commissie (EC).
Belanghebbende?
Bent u belanghebbende en bent u het niet eens met een registratieaanvraag van een producent? Dat kunt u bezwaar maken tegen deze aanvraag.
Het ministerie van LVVN publiceert het Enig document van een registratieaanvraag in de Staatscourant. Dit is een samenvatting van het productdossier. Op dat moment start de nationale bezwaarprocedure en kunt u als belanghebbende bezwaar maken.
Dit kan voor landbouwproducten en gedistilleerde dranken binnen 3 maanden na de publicatie in de Staatscourant. Voor wijn kan het binnen één maand na de publicatie.
Hoe als belanghebbende bezwaar maken
Wilt u bezwaar maken tegen de registratieaanvraag van een landbouwproduct of gedistilleerde drank? Stuur dan uw bezwaar met motivatie naar info.geografischeaanduidingen@rvo.nl.Of per post naar:
RVO secretariaat AGOS
Postbus 93144
2509 AC Den Haag
Gaat het om bezwaar tegen een registratieaanvraag voor wijn? Dan stuurt u uw bezwaar met motivatie naar info.wijn@rvo.nl. Of per post naar:
RVO secretariaat Adviescommissie Wijn
Postbus 93144
2509 AC Den Haag
Iedereen die een streekproduct maakt volgens de afspraken in het productdossier mag de beschermde benaming gebruiken. Voldoen de producten van andere producenten aan deze regels? Dan kunnen zij dus ook gebruikmaken van deze benaming. Dit betekent niet dat zij uw merknaam kunnen gebruiken. Alleen de houder van dat merk mag dat. Een merknaam is dus niet hetzelfde als een beschermde benaming.
De Europese Commissie registreert alle aanvragen voor een BGA, BOB en GTS. U vindt deze aanvragen in de databank e-Ambrosia. Hierin staan ook de erkende aanvragen.
Wetten en regels
De regels voor landbouwproducten en levensmiddelen zijn vastgelegd in EU-verordeningen.
Verordening (EU) nr. 2024/1143
Deze verordening gaat over de kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten, wijn en gedistilleerd.
Uitvoeringsverordening (EU) Nr. 668/2014
Deze verordening gaat over de uitvoeringsregels van de kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen.
Gedelegeerde verordening (EU) Nr. 664/2014
Deze verordening gaat over de vaststelling van de symbolen van de EU voor een BOB, BGA en GTS. U vindt hier de voorwaarden van het aanvraagproces en de aanvullende overgangsregels.
Gedelegeerde verordening (EU) Nr. 665/2014
Deze verordening gaat over de voorwaarden voor het gebruik van de facultatieve kwaliteitsaanduiding Product uit de bergen.
Op de website van de Europese Commissie vindt u de laatste ontwikkelingen op het gebied van voedselkwaliteit.
- Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
