Ontheffingen kust- en binnenwateren

Laatst gecontroleerd op:
23 juni 2025
Gepubliceerd op:
31 mei 2021

Vissers op de kust- en binnenwateren hebben te maken met de Visserijwet. Voor sommige activiteiten heeft u een ontheffing nodig. Beroepsvissers, onderzoeksbureaus, onderwijsinstellingen, waterschappen en Sportvisserij Nederland kunnen deze bij ons aanvragen. Hiermee mag u wel vissen.

Voor wie?

U kunt een ontheffing aanvragen als:

  • beroepsvisser
  • onderzoeksbureau
  • waterschap
  • onderwijsinstelling
  • Sportvisserij Nederland

Waarvoor ontheffing nodig?

U heeft een ontheffing nodig als u bijvoorbeeld:

  • een speciaal vistuig wilt testen;
  • een water moet afvissen als beroepsvisser;
  • wilt vissen met aangepaste vistuigen in de gesloten periode aalvisserij;
  • wetenschappelijk onderzoek doet en monitort.

Alleen beroepsvissers kunnen ontheffing voor afvissen aanvragen. Beroepsvissers kunnen geen ontheffing aanvragen voor onderzoek en monitoring.

Hieronder leggen wij de situaties waarin u een ontheffing nodig heeft verder uit.

Onderzoek en monitoring

Doet u wetenschappelijk onderzoek en monitoring in de kust- of binnenwateren? Dan kunt u een ontheffing aanvragen. Dit is een ontheffing voor maximaal één jaar. Duurt het onderzoek langer dan één jaar? Dan vraagt u elk jaar een ontheffing aan. U gebruikt hiervoor het formulier Aanvraag ontheffing verboden visserij voor onderzoek, monitoring en afviswerkzaamheden. Dit vindt u onder Ontheffing aanvragen.

Onderzoek met aalvistuigen gesloten periode aalvisserij

Binnenwateren

Op de binnenwateren en het IJsselmeer mag u van 1 september tot en met 30 november niet vissen met aalvistuigen. Voor het IJsselmeer gelden er aanvullende gesloten perioden. Doet u onderzoek met aalvistuigen in deze tijd? Of gaat u in deze periode afvissen? Dan heeft u hiervoor een extra ontheffing gesloten periode aalvisserij nodig. Deze ontheffing vraagt u aan naast de ontheffing onderzoek of ontheffing voor afviswerkzaamheden.

Kustwateren

In de kustwateren, het zeegebied en de Visserijzone mag u van 1 september tot en met 29 februari niet vissen met aalvistuigen. U kunt nog wel onderzoek doen naar aal, of aalvistuigen gebruiken voor onderzoek. Ook hiervoor heeft u een extra ontheffing gesloten periode aalvisserij nodig.

U moet de gevangen alen direct levend terugzetten in hetzelfde water. Vist u gericht op aal voor uw onderzoek? Of vist u met aalvistuigen en vangt u onbedoeld aal in deze periode? Dan mag u deze alen niet meenemen voor verder onderzoek.

Voor uw aanvraag gebruikt u het formulier Aanvraag ontheffing verboden visserij voor onderzoek, monitoring en afviswerkzaamheden. Dit vindt u onder Ontheffing aanvragen.

Inhuren beroepsvissers voor onderzoek gesloten periode aalvisserij

Huurt u beroepsvissers in voor onderzoek tijdens de gesloten periode aalvisserij? Dan stuurt u met de aanvraag voor ontheffing de volgende gegevens van de beroepsvissers mee:

  • naam
  • adres
  • woonplaats
  • KVK-nummer
  • Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) op onderdeel 45: Gezondheidszorg en welzijn van mens en dier. De verklaring mag aan het begin van de onderzoeksperiode niet ouder zijn dan 2 jaar.

Afviswerkzaamheden binnenwateren

Bent u beroepsvisser en vist u op de binnenwateren? Dan kunt u een ontheffing voor afviswerkzaamheden aanvragen als u:

  • in opdracht een water leegvist;
  • vissen verplaatst naar een water dichtbij. Bijvoorbeeld door bouwwerkzaamheden.

U mag deze ontheffing alleen aanvragen als u geregistreerd staat als beroepsvisser op de binnenwateren.

U gebruikt hiervoor het formulier Aanvraag ontheffing verboden visserij voor onderzoek, monitoring en afviswerkzaamheden. Dit vindt u onder Ontheffing aanvragen.

Geldigheid ontheffing tijdens gesloten periode aalvisserij

Deze ontheffing geldt niet tijdens de gesloten periode aalvisserij van 1 september tot en met 30 november. Krijgt u opdracht om in deze periode af te vissen? Dan heeft u naast een ontheffing afvissen ook een ontheffing gesloten periode aal nodig. Kijk voor het aanvragen hiervan op deze pagina bij Ontheffing gesloten periode aalvisserij.

Gebruik aangepaste aalvistuigen in de gesloten periode

Bent u beroepsvisser? En wilt u vissen met aangepaste aalvistuigen op wolhandkrab, strandkrab, noordzeekrab of uitheemse rivierkreeft? En doet u dit in de gesloten periode voor aalvisserij? Dan heeft u hiervoor ontheffing nodig. U vraagt dit aan of u meldt zich aan bij Netviswerk. Netviswerk vraagt hiervoor dan ontheffing bij ons aan. U doet ook aanpassingen aan het aalvistuig. Door deze aanpassingen kan aal ontsnappen, maar krab of kreeft niet. Schietfuiken, grote fuiken en aalkubben hebben onder andere deze aanpassingen:

  • een netwerk met mazen van minimaal 6 cm doorsnede; of
  • een ontsnappingspijp van minimaal 6 cm doorsnede.

Voor meer informatie over deze ontheffing kunt u contact opnemen via vr@rvo.nl.

Overzetten van aal (Paling over de dijk)

Normaal gesproken mag u aalvistuigen niet gebruiken tijdens de gesloten periode voor aalvisserij. Dit is voor de binnenwateren van 1 september tot en met 30 november. U moet gevangen aal dan altijd terugzetten in hetzelfde water. Wilt u aal in een ander water overzetten, dus van zoet water naar de zee of andersom? Dan heeft u in deze periode een ontheffing nodig.

Waarom overzetten?

De aal is een trekvis. Deze vissen zwemmen van de zee naar zoet water (rivieren en sloten) en weer terug om zich voort te planten. Onderweg komen ze veel obstakels tegen waar ze niet doorheen of langs kunnen. Hierdoor kunnen ze niet verder trekken, of gaan ze zelfs dood. Obstakels zijn bijvoorbeeld sluizen, waterkrachtcentrales en gemalen.

Waterbeheerders zijn druk bezig om deze obstakels toegankelijk te maken voor vissen. Maar dit duurt lang. Een tijdelijke oplossing is het vangen van de vissen aan de ene kant van het obstakel en ze overzetten naar de andere kant. Zo kunnen zoveel mogelijk volwassen alen (schieralen) naar de zee trekken.

Voorwaarden

Dit zijn de voorwaarden:

  • Het overzetten van aal is nuttig op die plek. De aal moet naar zee kunnen trekken. Wageningen Marine Research heeft onderzoek gedaan naar de belangrijkste migratieknelpunten. Deze staan in het rapport Inventarisatie knelpunten voor schieraalmigratie in Nederland.
  • Zet de gevangen aal zo snel mogelijk na het vangen uit. De plek waar u de aal loslaat, is niet ver van waar u deze heeft gevangen. De aal moet vanaf hier wel verder kunnen zwemmen en geen obstakels tegenkomen.
  • Een onafhankelijke controleur is aanwezig als u de aal overzet.
  • U weet zeker dat iedereen die aal overzet een ontheffing heeft. En geen regels van de ontheffing heeft overtreden.
  • U mag de aal overzetten van de visrechthebbende van het water.
  • De waterbeheerder heeft geen bezwaar tegen het overzetten van de aal.
  • Vangt u wolhandkrab? Dan zet u deze meteen terug.
  • U stuurt een overzicht van de aantallen gevangen aal. U geeft aan hoeveel aal groter en kleiner zijn dan 50 centimeter. Ook geeft u het gewicht per aal door.
  • U heeft een projectplan gemaakt en dit bijgevoegd bij uw ontheffingsaanvraag. Hieronder leest u wat hierin staat.

Projectplan

  • In uw projectplan beschrijft u de punten die hierboven staan. Ook staan hierin deze gegevens:
  • Het adres en de GPS-coördinaten van de locatie waar u de aal uitzet.
  • De locaties waar u de fuiken gebruikt.
  • Wie de werkzaamheden uitvoert.
  • Hoe vaak en op welke dagen de fuiken worden geleegd.
  • In welke periode de fuiken in het water staan.

Voor uw aanvraag gebruikt u het formulier Ontheffing visserij. Dit vindt u onder Ontheffing aanvragen.

Overige ontheffing Visserijwet

Wilt u werkzaamheden of onderzoek uitvoeren die niet vallen onder een van deze onderwerpen? Maar vallen deze wel onder een verbod op de Visserijwet? Dan heeft u hiervoor mogelijk ook een ontheffing nodig. Wilt u informatie over of u hiervoor ontheffing kunt aanvragen? Stuur dan een mail naar vr@rvo.nl.

Ontheffing aanvragen

Met het formulier Aanvraag ontheffing verboden visserij voor onderzoek, monitoring en afviswerkzaamheden kunt u ontheffing aanvragen voor:

  • onderzoek
  • monitoring
  • afviswerkzaamheden

Met het formulier Aanvraag ontheffing visserij vraagt u ontheffing aan voor:

  • het overzetten van aal
  • overige ontheffing Visserijwet

Op het formulier staat welke informatie u bij uw aanvraag moet aanleveren.

Mail uw aanvraag naar vr@rvo.nl.

In opdracht van:
  • Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
Bent u tevreden over deze pagina?