OLEV: Export van strategische goederen

Onder strategische goederen vallen ook daarbij horende test- en productieapparatuur, materialen, chemische stoffen, software en technologie. Denk ook aan strategische diensten die horen bij strategische goederen. Zoals reparaties en onderhoud van goederen, uitleg voor het gebruik ervan, tussenhandeldiensten en sommmige softwareleveranties.

Speciale aandacht verdienen goederen met een tweeledig gebruik. Dit zijn goederen met meestal een civiele toepassing, maar ook kunnen worden gebruikt voor bijvoorbeeld massavernietigingswapens, ballistische raketten of om conventionele militaire goederen te maken. Denk bijvoorbeeld aan brandvertragers in de bouw die ook kunnen dienen als grondstof voor gifgas.

Ook sanctiegoederen vormen een risico. Die mag u niet naar een bepaald land in- of uitvoeren omdat voor dit land sanctiemaatregelen gelden. Sanctiemaatregelen worden in de internationale gemeenschap gebruikt om invloed uit te oefenen op conflicten binnen en tussen landen. Bijvoorbeeld in oorlogssituaties of als er een dictatoriaal regime aan de macht is.

Tactieken voor omzeilen exportcontroles

Levert uw bedrijf goederen of diensten aan andere landen? Dan loopt u een risico dat u betrokken raakt bij leveringen aan programma's voor massavernietigingswapens, lanceersystemen of aan het maken van andere wapensystemen. Ook als u niet verwacht dat een land zich met zulke activiteiten bezighoudt. Landen die wapens willen maken, zoeken deze kennis, vaardigheden en goederen in geïndustrialiseerde landen waar hoogwaardige technologie en goederen voorhanden zijn, zoals Nederland.

Dit is een risico voor zowel uw bedrijf als voor de nationale veiligheid. Het is voor u lang niet altijd direct duidelijk dat het gaat om een poging tot verwerving voor zulke programma’s.

Partijen die kwaad willen gebruiken verschillende tactieken om exportcontroles te omzeilen. Wees daarom alert op dingen zoals:

• Gebruik van dekmantelbedrijven, agenten en andere valse eindgebruikers die soms alleen op papier bestaan, om de eindbestemming van goederen te maskeren.
• Gebruik van tussenhandelaren waarbij een (op het eerste gezicht onverdacht) bedrijf of tussenpersoon zich voordoet als bemiddelende organisatie bij transacties van strategische goederen.
• Verkeerd invullen van transportdocumenten of het geven van valse eindgebruikersverklaringen aan de douane.
• Opgeven van een tussenstation als 'land van bestemming' om te verbergen dat de zending eigenlijk naar een land van zorg gaat.
• Aankoop van eenvoudige apparaten waarvan de technische specificaties net onder de grens van de vergunningplicht vallen.

Lees meer over deze tactieken.

Wat is een risicovolle transactie?

Maak gebruik van de volgende aandachtspunten om risicovolle transacties te herkennen:

• De bestelling bevat strategische goederen.
• De bestemming van de goederen is een land van zorg. Dat zijn landen die ervan worden verdacht dat zij in strijd met internationale verdragen werken aan de ontwikkeling van massavernietigingswapens en hun lanceerinstallaties, of deze al in hun bezit hebben.
• De eindbestemming is onduidelijk.
• De besteller heeft banden met het defensieapparaat van een land van zorg.
• De contacten verlopen via een ongebruikelijk e-mailadres.
• Het eindgebruik en/of de eindgebruiker zijn onduidelijk: referenties zijn niet duidelijk, de besteller geeft onvoldoende antwoord op technische of commerciële vragen, het type opdrachtgever en/of eindgebruiker wijkt af van het type bestelde goederen.
• De bestelde hoeveelheid of specificatie wijkt af van wat normaal is.
• De koper wil een hogere prijs betalen dan de marktprijs.
• De koper heeft ongewone wensen of voorwaarden voor de betaling, leverantie of nazorg, zoals geen installatie of service ter plaatse.

Voor goederen met tweeledig gebruik is het extra lastig om risico's te herkennen. Ga daarom na of de goederen en kennis die u gaat leveren, kunnen worden gebruikt voor ongewenste doelen. Ga ook na of uw afnemers zich transparant en marktconform opstellen. Wie is de echte (eind)afnemer en waarvoor gaat deze het bestelde gebruiken?

Lees meer over maatregelen om de risico's voor uw bedrijf te beperken.

Hulp nodig?

• Krijgt u te maken met verdachte aanvragen of bestellingen? Neem dan contact op met de Unit Contraproliferatie van de AIVD en de MIVD. Bedrijven met een ABDO-autorisatie kunnen ook contact opnemen met het Bureau Industrieveiligheid van de MIVD.
• Heeft u een vraag over de export van strategische goederen? Kijk dan naar de veelgestelde vragen op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
• Twijfelt u of de exportregels voor uw bedrijf gelden? Vraag dan een indelingsverzoek aan bij de Centrale Dienst voor In- en Uitvoer (CDIU). U kunt een proefaanvraag doen. Zo kan de CDIU op tijd een inschatting geven van mogelijke bezwaren bij het toekennen van een vergunning.
• Exporteert u goederen naar Rusland, Belarus of Oekraïne? Neem dan contact op met het Sanctieloket Rusland. Op de EU Sanctions Map ziet u voor welke landen sancties gelden.
• Heeft u een vraag over de export van algemene goederen naar het buitenland? Kijk voor meer informatie het Ondernemersplein of neem contact op met KVK.