Plannen windenergie op zee 2030-2050

Doelstelling

Er is meer windenergie op zee nodig om in 2030 de klimaatdoelstelling van 55% minder CO₂-uitstoot te halen. In 2022 verhoogde het kabinet de doelstelling voor windenergie op zee van 11 naar 21 gigawatt (GW) rond 2030/2031. Dan leveren de windparken op zee 16% van de benodigde energie in Nederland. Dat is ongeveer 75% van ons huidige elektriciteitsverbruik. 

De verwachting is dat ons elektriciteitsverbruik toeneemt. En dat we hierdoor in de periode na 2030 nog meer windenergie op zee nodig hebben. Toekomstscenario’s over energiesystemen (vraag en aanbod) en de Noordzee Energie Outlook geven aan dat dit in 2050 tussen de 38 en 72 GW zal zijn.

Visie kabinet

Wat is nodig om na 2030 meer windenergie op zee op te wekken? Minister Jetten van Klimaat en Energie informeerde de Tweede Kamer in september 2022 over de visie van het kabinet op de verdere realisatie van windenergie op zee na 2030. De hoofdpunten van deze visie in het kort:

1. Het kabinet wil de samenleving op tijd verduurzamen. Daarom richt het kabinet zich op de opwek van ongeveer 50 GW windenergie op zee in 2040. En ongeveer 70 GW in 2050.
2. Het kabinet verwacht dat we de opgewekte windenergie op zee in de toekomst voor een groot deel omzetten in waterstof. En dat we in verder gelegen gebieden op zee zogenaamde 'energy hubs' ontwikkelen. Dit zijn knooppunten in een energiesysteem met energie uit verschillende bronnen.
3. Het kabinet start het Ontwikkelprogramma Energiesysteem Noordzee. Dit programma zorgt ervoor dat er op tijd nieuwe technieken en beleidskaders zijn voor de verdere groei van windenergie op zee na 2030.
4. In de Routekaart Windenergie op zee staat de planning van concrete projecten die we gaan realiseren. De routekaart kijkt ongeveer 10 jaar vooruit. We passen de kaart steeds aan.
5. De Rijksoverheid blijft bij het 'one-stop-shop'-principe voor de vergunning van de opwek van windenergie en het Net op zee. Dit betekent dat een projectontwikkelaar van windparken op zee dan voor alle informatie en vergunningen terecht kan bij de Rijksoverheid.

Lees meer over de visie:

• Noordzee Energie Outlook
• Toekomstscenario's
• Visie op de verdere realisatie van windenergie op zee na 2030

Partiële herziening van het Programma Noordzee

Door de verhoogde doelstelling voor windenergie van 11 naar ruim 21 GW, zijn meer windenergiegebieden nodig. Het Noordzeeakkoord is een belangrijk uitgangspunt voor de opwek van meer windenergie op zee. Hierin staat dat we onderzoeken of er ruimte is voor extra windparken op zee. In het Programma Noordzee 2022-2027 wees het kabinet hiervoor de windenergiegebieden Nederwiek, Lagelander en Doordewind aan. Ook schrapte het kabinet de eerder aangewezen gebieden Hollandse Kust (zuidwest) en Hollandse Kust (noordwest). Deze gebieden waren minder wenselijk voor de ecologie, scheepvaart en visserij.

De kabinetsvisie verhoogt de doelen voor de opwek van windenergie op zee opnieuw. Het kabinet wijst daarom nieuwe windenergiegebieden aan om deze doelen waar te kunnen maken. Dit doet het kabinet in de zogenaamde 'Partiële herziening van het Programma Noordzee'. In het eerste kwartaal van 2023 komt het kabinet met een plan hoe we dit gaan invullen (ambitie, aandachtspunten en planning).

In beeld: Routekaart windenergie op zee

De Routekaart windenergie op zee laat zien waar windparken liggen of komen. En welke windenergiegebieden op zee aangewezen zijn om in de toekomst windparken te bouwen. De routekaart kijkt ongeveer 10 jaar vooruit.

In juni 2022 publiceerde het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) de aanvullende Routekaart Windenergie op zee 2030. 

In 2024 vult het ministerie de routekaart aan met de nieuw aangewezen gebieden van de Partiële herziening van het Programma Noordzee.

Bekijk de routekaart:

Nieuwe projecten

De minister wil daarnaast de vraag naar en het aanbod van windenergie op zee (gebruik en opwek) beter op elkaar afstemmen. Dit doen we door samen te werken met de sector met de grootste vraag: de industrie. Samen voegen we nieuwe projecten toe aan de routekaart en selecteren we zogenaamde 'aanlandlocaties' in het Programma Verbindingen Aanlanding Windenergie op Zee (VAWOZ). Op een aanlandlocatie brengen we de elektriciteit van windparken op zee naar land via het hoogspanningsnet.

Lees meer over het Programma Verbindingen Aanlanding Windenergie op Zee (VAWOZ)

Het Energie Infrastructuur Plan Noordzee

Voor de verdere realisatie van windenergie op zee na 2030 moeten we weten welke infrastructuur nodig is voor het samenbrengen, transporteren en aan land brengen van steeds meer offshore energie. Windparken op zee genereren elektriciteit. Het kabinet verwacht dat een deel hiervan op termijn omgezet zal worden in waterstof. Eerst op kustlocaties, maar later ook op zee. Bij het uitrollen van nieuwe windenergie op zee-projecten werkt het kabinet daarom met een 'hub-gebaseerde' aanpak. Energiehubs op zee zijn knooppunten waar windenergie samenkomt. Vervolgens transporteren kabels en pijpleidingen de windenergie in de vorm van elektriciteit of waterstof naar land.

Voor de nieuwe, grotere gebieden kijken we in welke vorm de opgewekte energie het beste aan land gebracht kan worden. Hier is een integrale visie op de offshore energie infrastructuur voor nodig. Dat betekent dat het plan met alle elementen uit de windenergie op zee-keten rekening houdt, vanuit het nationale en internationale perspectief.

Inhoud van het plan

De minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten kondigde in de Kamerbrief van 16 september 2022 aan dat een Energie Infrastructuur Plan Noordzee (EIPN) wordt opgesteld. Het EIPN schetst een richtinggevend beeld van de ontwikkeling van de benodigde infrastructuur voor windenergie op zee in de periode 2030 tot 2050. Ook het aansluiten van de infrastructuur op het energiesysteem komt aan bod. Verder geeft het plan inzicht in de noodzakelijke besluitvorming over rolverdeling, marktordening en de wettelijke instrumenten. Het EIPN brengt in beeld waar en wanneer welke infrastructuur nodig is voor:

• de verdere realisatie van windenergie op zee na 2030;
• de productie van waterstof op zee en scenario’s voor het hergebruiken van bestaande gasinfrastructuur voor waterstoftransport;
• en de onderling verbonden elektriciteits- en waterstoftransportinfrastructuur naar het Nederlandse vasteland en (offshore energiehubs van) omringende Noordzeelanden.

In 2023 werken we aan het EIPN. De verwachting is dat het plan begin 2024 klaar is. Het EIPN is nader toegelicht tijdens een webinar van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat op 14 februari 2023. U kunt het webinar terugkijken.

Afspraken en mijlpalen

Om de kabinetsvisie voor windenergie op zee uit te voeren, zijn er belangrijke afspraken gemaakt (beleidsagenda) met een aantal concrete mijlpalen. Deze komen terug in verschillende plannen en programma’s:

Bron: Brief minister aan Tweede Kamer