Resultaten Impulsaanpak winkelgebieden

Schinveld, dichtbij de Duitse grens, is een van de grootste dorpen in de gemeente Beekdaelen. Het centrum heeft een belangrijke verzorgingsfunctie voor Schinveld en de omliggende dorpen. In Schinveld is sprake van toenemende leegstand, een tekort aan parkeerplaatsen, een slechte staat van gebouwen, versteende openbare ruimte en onveilige verkeerssituaties. Ook is er behoefte aan meer levensloopbestendige (sociale) huurwoningen en een passend winkelaanbod.  

Met een integrale, gebiedsgerichte aanpak van de kern werkt de gemeente aan een duurzaam herstel van de vitaliteit en de leefbaarheid. Het centrum wordt compacter, retailmeters worden gesaneerd en de gemeente koopt verschillende particuliere panden op, sloopt deze en transformeert ze naar woningen. De gemeente vergroent de openbare ruimte, zorgt ervoor dat deze zich kunnen aanpassen aan het klimaat (klimaatadaptief) en verbetert de verkeerssituatie.

Dordrecht is een historische stad met oude binnenhavens en vele monumenten. De binnenstad heeft veel potentie, maar op enkele belangrijke plekken ontbreekt de kwaliteit van het (retail)aanbod. Ondanks de groei van het aantal inwoners, krimpt de stadskern. Er zijn een kwart te veel winkels en daarvan staat 12.500m² momenteel leeg (12%).

Om de binnenstad aantrekkelijker te maken, wordt het Statenplein met aangrenzende straten opnieuw ingericht. De gemeente wil de uitstraling van dit gebied verbeteren door herstructurering van winkels, gevelrenovatie en vergroening.

Ook worden 2 winkelcomplexen getransformeerd naar woningen en komen er nieuwe parkeervoorzieningen voor auto’s en fietsen. Door de aanpassingen nemen de kwaliteit, leefbaarheid, sociale veiligheid en levendigheid toe. Het plein wordt een verblijfs- en ontmoetingsruimte, in plaats van een overloopgebied.

Gemeente Heerenveen wil het oostelijke deel van het kernwinkelgebied aantrekkelijker, vitaler en toekomstbestendiger maken. De problemen die zich voordoen in centrum-oost versterken elkaar en hebben een negatief effect op het functioneren van het winkelcentrum. Om de problemen aan te pakken krijgt dit centrumdeel een nieuwe invulling.

Zo wordt bijvoorbeeld de supermarkt verplaatst en komt er nieuwe (dag)horeca. Door de bouw van een nieuwe parkeergarage kunnen de bestaande parkeerterreinen worden vergroend, zodat ze aantrekkelijker worden als verblijfsplek. Dit past bij de beoogde maatschappelijk-culturele ontwikkelingen, zoals het verplaatsen van de bibliotheek naar dit gebied.

Spijkenisse, in de gemeente Nissewaard, heeft te maken met leegstand, weinig verblijfsruimte in de openbare ruimte, steeds minder bezoekers en een slechte verbinding tussen de Nieuwstraat en het Uitplein. Het centrum wordt daarom opnieuw ingericht. Hierbij ligt de focus op een inrichting waar mensen prettig samen kunnen komen (community center) en minder op winkelen.

Nissewaard wil de problemen aanpakken door ongeveer 1/3 van de leegstand in het kernwinkelgebied aan te pakken. Hierdoor wordt de leegstand in het projectgebied geheel opgelost. Ook komen er nieuwe woonruimten en een betere verbinding tussen de winkelgebieden. Een aantal panden worden verduurzaamd, het Centrum voor Kunsten wordt uitgebreid en er komen meer bomen en groene gevels.

Dokkum heeft een historische binnenstad en een groot winkelaanbod van 139 winkels. Op dit moment staan elf panden leeg (2.763 m²), zijn een aantal panden verouderd en is het winkelaanbod versnipperd. Het centrum heeft geen supermarkten meer en biedt daarmee minder bezoekgemak voor de consument. Daarnaast zijn er onvoldoende en verouderde parkeerfaciliteiten met onaantrekkelijke looproutes naar het centrum.

Het projectgebied omvat acht straten. De gemeente en ruim tien pandeigenaren investeren in het verbeteren van de straten en de transformatie van zes onrendabele objecten naar andere functies, zoals wonen, (dag)horeca en praktijkruimten. In combinatie met de al opgeknapte Markt moet het kernwinkelgebied weer aantrekkelijk worden om te bezoeken.

Oldenzaal heeft een mooie historische binnenstad met een verzorgingsfunctie voor inwoners. Hier bevindt zich het winkelgebied met een marktplein, horeca en 2 overdekte winkelcentra. Er staat in de binnenstad 7.527 m2 winkelvloeroppervlak leeg. Hierdoor functioneert het kernwinkelgebied niet goed en loopt de kwaliteit snel achteruit.

Ten zuidwesten van het winkelgebied bevindt zich het projectgebied ‘Herontwikkeling aanloopgebied zuidwest’. Dit bestaat uit de herontwikkeling van 4 panden en de herinrichting van 2 straten. Leegstaande winkels en kantoorpanden krijgen een nieuwe functie. Zo komen in het voormalig postkantoor 55 (zorg)woningen en een huiskamer voor ouderen. Verouderde sociale huurwoningen worden aangepakt en levensloopbestendig gemaakt. Ook wordt ruimte gemaakt voor een klimaatadaptief park.

Met deze herontwikkeling wordt de winkelleegstand met 40 tot 50% verminderd. Ook wordt het historische karakter weer zichtbaar en krijgt het winkelgebied een nieuwe, aantrekkelijke uitstraling.

Met lege winkelpanden, verstening in de openbare ruimte, weinig gezellige plekken en te weinig bezoekers is winkelcentrum In de Bogaard, en met name de Sterpassage, in Rijswijk geen aangename plek. Dit leidt tot een negatief beeld bij gebruikers van het gebied, dalende omzetten bij ondernemers en een dalende waarde van het vastgoed. De gemeente wil deze negatieve spiraal doorbreken en is in volle gang met de transformatie van de Bogaard.

Het projectgebied focust op de Sterpassage. Met de sloop van de huidige passage wordt 8000 m² retailoppervlakte gesaneerd. Hiervoor komt nieuwbouw in de plaats dat bestaat uit winkels, horeca, gemeenschappelijke voorzieningen, 509 woningen, een nieuwe bewonersparkeergarage en een fietsenstalling. De subsidie wordt ingezet voor de bouw van de parkeergarage, omdat deze een spilfunctie heeft in de ontwikkeling van het gehele project.

Koningswei ligt in het meest zuidelijk deel van het kernwinkelgebied van Tilburg. Centraal in dit winkelgebied is het plein Koningsplein. De leegstand rondom het plein is de afgelopen jaren sterk toegenomen en de uitstraling is verouderd. Het projectgebied ‘Koningswei’ richt zich op de herontwikkeling van het plein en het verouderde vastgoed aan de zuidoostkant van het plein.

Onderdeel van het project zijn de sloop en sanering van circa 4.400 m² aan retail en 158 woningen. Hiervoor komen 367 appartementen, horeca, een kantoor en een zorggastenhuis in de plaats. De parkeergarage dichtbij wordt heringericht als stadspark.

Het centrum van Uithoorn werd jarenlang door de N201 in tweeën gesplitst. Inmiddels wordt de verkeersstructuur in het centrum aangepast en worden de twee deelgebieden met elkaar verbonden. De gemeente wordt geconfronteerd met een verouderde openbare ruimte, het gebrek aan ontmoetingsplaatsen en de grote leegstand (31% van de panden in het projectgebied staat leeg).

Het projectgebied bestaat uit 32 retailunits met totaal 11.940 m² vloeroppervlak. Leegstaande gebouwen maken plaats voor (zorg)woningen en bestaande (cultureel) vastgoed en winkels worden opgeknapt. Ook wordt er geïnvesteerd in de openbare ruimte met voldoende parkeerruimte, een groene uitstraling en een betere plek voor de markt.

De winkelstraat Laat-west heeft veel leegstand met een aantal grote panden van vroegere publiekstrekkers als de V&D en Primark. De gemeente veranderde dit gebied in een verblijfslocatie. Fietsers en bevoorradingsverkeer hebben daarin geen doorgang meer. De gemeente sloopt het Primarkpand en herbouwt deze met commerciële functies op de begane grond en 70 woningen op de verdiepingen.

Het V&D-pand (rijksmonument) bouwt de gemeente om in een woon- en retailgebouw. Deze impulsaanpak versterkt het ‘winkelrondje’ tussen hoofdwinkelstraat Langestraat (waaraan de grote ketens gevestigd zijn) en de Laat-west. De Laat-west wordt de plek om te winkelen, te dwalen en even uit te rusten tijdens het winkelen. Een aangename, koele plek met veel groen.

Het historisch centrum van Bunschoten staat onder druk door het toenemende toerisme. De bereikbaarheid en parkeermogelijkheden zijn onvoldoende, waardoor winkels weggetrokken zijn.

De gemeente wil daarom een herontwikkeling van een leegstaand kantoorgebouw en de daarnaast gelegen, sterk verouderde winkelruimte. Ook wil ze een openbare parkeervoorziening en verbetering van het openbaar gebied (duurzaam, klimaatbestendig).

Op deze manier kan het centrum een trekpleister blijven voor de bezoekers van het centrum. Commercie blijft een aantrekkelijk alternatief voor woningbouw en leegstand wordt voorkomen.

Het winkelhart in Den Helder bestaat uit een ‘rondje’ in het centrum met een deels overdekt winkelgebied. Het heeft een verouderde sfeer en oogt best rommelig. Er is leegstand, vooral in het meest centrale en overdekte deel: de Kroonpassage. Het doel van deze aanpak is het Stadshart op te waarderen. In de kern van het winkelrondje komt een supermarkt, met erboven 16 woningen.

De winkels uit de Kroonpassage, die de gemeente deels sloopt, verhuizen naar de parterrelaag (plint) in het vroegere V&D-pand. De kelder van het V&D-pand krijgt een maatschappelijke functie. Op de verdiepingen komen 36 nieuwe huurwoningen. Het tussengelegen gebied richt de gemeente in als parkeerplaats voor bewoners en bezoekers.

Dit betekent dat er ongeveer 6.000 m^₂ (vooral leegstaande) winkelruimte verdwijnt. De gemeente voegt in plaats daarvan nieuwe woningen toe. Dit is gunstig voor de leefbaarheid van het stadshart en voor de huidige woningnood.

De Spinde ligt aan de zuidkant van het winkelgebied van Hardenberg en vormt een belangrijke entree. De bezoekersaantallen namen af, waardoor de Spinde nu voor het grootse deel leegstaat. Door de herontwikkeling van de Spinde vernieuwt de gemeente 3.650 m² vloeroppervlakte voor de retail. Dat is ongeveer 12,8% van het totale vloeroppervlak. Hierdoor ontstaat niet alleen een beter winkelklimaat in het centrum. Het centrum wordt ook aantrekkelijker.

De aanleg van de nieuwe ingang van de parkeergarage zorgt voor een nieuwe route naar het winkelgebied. Bezoekers van de stad bereiken dit gebied via een logische looproute vanaf de parkeergarage onder het gemeentehuis. De gemeente voegt bebouwing toe van hoge kwaliteit en richt het openbaar gebied opnieuw in. Hierdoor krijgt het hele winkelgebied een flinke impuls.

In Heerlen vernieuwt de gemeente een gebied aan de rand van het centrum. Het bestaat uit voormalig winkelcentrum De Plu en 3 zogenaamde kopgebouwen. Dit gebied is verloederd, inspiratieloos en er is leegstand. Een weinig uitnodigende entree voor de bezoekers om via dit deel het centrum binnen te komen.

De winkelfunctie verdwijnt definitief. Het gebied ondersteunt nu het winkelen: wonen, horeca en aantrekkelijk verblijfsgebied. De gemeente bouwt onder andere 98 woningen (betaalbare woningen en woningen met een hogere prijsklasse), een foodhall, veel groen en water. Dit ‘visitekaartje’ straalt positief af op het gehele centrumgebied, en dus ook op het imago van de stad, de horeca- en retailondernemers en culturele instellingen.

In het gebied tussen Marskant, Willemstraat, Marktplein en Marktsteeg, is veel leegstand. Ongeveer 10 verblijfobjecten staan leeg, waaronder het vroegere V&D-pand. De oppervlakte van de leegstaande panden is ongeveer 50% van de totale oppervlakte aan retail in dit gebied. Hierdoor dreigt verloedering. Dit heeft geen positieve invloed op het functioneren van de binnenstad.

De gemeente wil dit gebied daarom veranderen in woongebied. Dit zorgt voor extra klanten voor de binnenstad. Winkels en andere retailfuncties worden verplaatst naar delen in de binnenstad waar leegstand is. Ook richt de gemeente het openbaar gebied opnieuw in om het kwaliteitsniveau en het verblijfsklimaat te verbeteren.

Het centrum van Uithuizen heeft te maken met veel leegstand, de supermarkten zijn niet ideaal verdeeld en er is gebrek aan goede zichtlijnen en looproutes. De gemeente gaat daarom aan de slag met het kernwinkelgebied en de aan beide kanten grenzende parkeerpleinen en supermarkten. In de Schoolstraat zit Albert Heijn en op het Molenerf de Jumbo, Lidl en Aldi. Ze wil 2 sterke ‘polen’ van supermarkten en een tussenliggend centrumgebied dat deze 2 verbindt.

Albert Heijn en Jumbo breiden uit en worden vernieuwd. Lidl verhuist naar een nieuw te bouwen grotere locatie. Aan beide zijden maakt de gemeente de parkeerterreinen beter bereikbaar, ruimer en groener. Grenzend aan Jumbo komt een nieuw opvallend gebouw met een commerciële parterrelaag (plint) en bovenliggende appartementen. En er komt een appartementsgebouw.

Nieuwe publiekstrekker is de ‘bibliotheek van de toekomst’, met tal van maatschappelijke en leerzame activiteiten. De oude locatie veranderde de gemeente in levensloopbestendige woningen.

De gemeente Hilversum gaat aan de slag met de Kerkbrink en passage Gooische Brink. Aan de Kerkbrink bevinden zich winkels en horecazaken, Museum Hilversum (vroegere raadhuis), de Grote Kerk en de voetgangersentree naar parkeergarage Gooische Brink. Het gebied heeft een grote leegstand: de helft van de winkels staat momenteel leeg. De Kerkbrink oogt grauw en grijs en is door de bus en 3 fietsroutes onoverzichtelijk en onveilig.

De gemeente wil de Kerkbrink/Gooische Brink weer dé plek laten worden waar alle Hilversummers en bezoekers samen komen. De gemeente verhuist en vernieuwt de bibliotheek, past de passage aan en richt de Kerkbrink opnieuw in. Dit zorgt voor nieuwe functies (cultuur, media, erfgoed, onderwijs), minder leegstand en een betere verbinding met het A1-gebied. De Kerkbrink straalt straks de identiteit van Hilversum uit waarbij cultuurhistorie en de Mediastad samengaan.

De oostzijde van de Langestraat-Noord is een steeds minder aantrekkelijk gebied, met weinig aansprekende winkelformules, slechte gevels, leegstand en een matige openbare ruimte. De gemeente wil dit gebied vernieuwen, samen met een deel van het ziekenhuisterrein. Ze wil bestaande panden opdelen in meer gangbare kleine en gemoderniseerde winkelunits met aantrekkelijke gevels. Ook wil ze de mix aan functies in het gebied veranderen. Er komt bovendien meer groen en een ondergrondse parkeergarage.

Door nieuwe functies toe te voegen (horeca met terras, stedelijk wonen en een culturele invulling op het ziekenhuisterrein) wordt winkelen minder belangrijk. Het verblijven krijgt juist meer aandacht. De huidige ‘versteende’ winkelstraat wordt in dit gebied onderbroken door een groen verblijfsgebied. Hierin gaan winkelen, wonen, cultuur en horeca hand in hand.

De gemeente streeft ernaar het huidige leegstandspercentage van ruim 40% in dit gebied terug te brengen naar minder dan 10%.

Het Roselaarplein en de Dr. Brabersstraat vormen samen het westelijke entreegebied van de binnenstad. De leegstand en de stenige bouw hebben een negatieve invloed op de belevingswaarde van deze compacte binnenstad.

De gemeente wil in plaats daarvan een aantrekkelijke woonstraat in het centrumgebied van Roosendaal. Dit doet ze onder andere door bestaande panden te om te bouwen tot woningen, horeca en woonwerkruimtes. Maar ook doet ze dit door de openbare ruimte aan te passen. Van een ‘place to buy naar een place to be and meet'. De straat krijgt een eigen karakter. Meer groen en minder stenen is een belangrijk aandachtspunt.

De gemeente haalt met dit plan een groot aantal winkelmeters uit de markt. Na het doorvoeren van alle ontwikkelingen, vermindert het retailoppervlak met ongeveer 18.000m². Dit draagt vooral bij aan het kleinschaliger maken van de binnenstad.

De kern van Geleen Centrum heeft een ruimtelijke kwaliteit en is goed bereikbaar via de parkeergarage onder het centrale plein. Maar het heeft ook last van leegstand, dreigende verloedering en criminaliteit in het gebied eromheen. Het plan is om het gebied rondom het kerngebied van winkels te transformeren in een gebied waar wonen, werken, onderzoeken, leren en ontspanning samenkomen.

De gemeente geeft winkelvloeroppervlak daarom een andere bestemming, vermindert de leegstand, bouwt stadswoningen en appartementen. Leegstaande en verloederde panden krijgen een invulling als ‘experience center’ met technologische en maatschappelijke innovaties voor de circulaire samenleving. Dit doet de gemeente in samenwerking met industriegigant Chemelot en kenniscluster Brightlands Chemelot Campus.