Resultaten Impulsaanpak winkelgebieden
Het programma Impulsaanpak winkelgebieden (IW) helpt gemeenten om hun winkelgebieden toekomstbestendig te maken; minder lege winkelpanden, meer woningen en meer groen. De Impulsaanpak bestaat uit financiële steun en het delen van kennis en expertise. In totaal nemen 41 gemeenten deel aan het programma.
In de onderstaande tabel leest u hoeveel financiële ondersteuning de gemeenten in 4 rondes ontvangen.
Ronde | Aantal | Bedrag |
---|---|---|
1 | 11 | € 21.600.000 |
2 | 9 | € 18.033.868 |
3 | 9 | € 25.357.772 |
4 | 13 | € 21.143.697 |
Resultaten 4e ronde
- Wij ontvingen van 41 gemeenten een aanvraag in de 4e ronde.
- Gemeenten vroegen samen voor iets meer dan € 87 miljoen aan.
- Zij kregen ruim € 21 miljoen voor het versterken van winkelgebieden.
- Er was € 22 miljoen beschikbaar.
Het Groot Gravenkwartier in Almelo wordt getransformeerd van winkelgebied naar een woon- en leefgebied. De Grotestraat kampt met leegstand en achterstallig pandonderhoud. Dat geeft een rommelig straatbeeld. Ook door verstening voelt de historische winkelstraat niet als een fijne plek om tijd door te brengen. Om de kwaliteit en toekomstbestendigheid van dit gebied te verbeteren, moet er iets veranderen.
De gemeente haalt samen met haar partners winkelruimte weg uit het projectgebied. Daarvoor in de plaats komen woningen en een museum terug. Het monumentale Hofkeshuis is in september 2023 aangekocht om het om te bouwen naar een stadsmuseum. De unieke gevel wordt gerestaureerd. Met de komst van het museum krijgt de Grotestraat een culturele trekpleister. Dat komt ook het winkelgebied ten goede.
Ook de Hagengracht is aan verbetering toe. Gemeente Almelo en partners bouwen hier woningen op braakliggend terrein en tegen de achterkanten van winkels. Dit maakt er een levendige stadsstraat van. Zo ontstaat een aantrekkelijke doorgang naar de Grotestraat en de Compacte Kern. Ook verbetert het de verbinding met de parkeergarage Stadsbaken.
Het hele projectgebied ondergaat een herinrichting. Dit maakt het aantrekkelijker om er te wonen en verblijven. Ook geeft het een goede impuls aan het winkelgebied.
Het projectgebied bestaat uit het oostelijk deel van het centrum van Bergen op Zoom. Dit is van het Zuivelplein tot aan de parkeergarage Parade. Er is sprake van wijdverspreide leegstand van winkelpanden. Voor bezoekers van het historische Bergen op Zoom is het daardoor niet aantrekkelijk om de winkelroute te volgen naar het projectgebied. Daarnaast bestaat het Middeleeuwse centrum uit veel steen (versteend). Daarmee is het niet goed voorbereid op zware regenbuien en hete zomers.
De gemeente richt het gebied daarom opnieuw in. Een deel van de winkelruimte wordt verbouwd tot betaalbare woningen. Een ander deel ondergaat een renovatie. Ook wordt de parkeergarage gemoderniseerd en beter bereikbaar. Er komt ruimte vrij voor een fietsenstalling, een bibliotheek en horeca. Het vernieuwde centrum krijgt een groener uiterlijk. Dit vermindert hittestress en wateroverlast.
De gemeente Halderberge wil het havengebied van Oudenbosch onder handen nemen, in het noorden van het centrum. Voor dat gebied werkt de gemeente samen met ontwikkelaar Omega en Aldi Vastgoed.
Eerder stond 22% van de winkels in het gebied leeg. De gemeente verplaatste de winkels naar het hoofdwinkelgebied en gaf de panden aan de rand een andere functie. Zo verminderde de leegstand met maar liefst 10%. De gemeente wil voorkomen dat er opnieuw veel winkels leeg komen te staan.
Het centrum van Oudenbosch moet weer een plek worden waar inwoners trots op zijn. Een plek waar toeristen komen kijken naar de basiliek en andere religieuze bezienswaardigheden, de winkelstraat en de haven. De gemeente ontwikkelt een compact en aantrekkelijk kernwinkelgebied. Er komt meer ruimte voor voetgangers en fietsers. De Professor van Ginnekenstraat wordt autovrij. Daarnaast verdwijnen de parkeerplaatsen aan de kop van de haven. Er komt een beter winkelaanbod, waaronder de Aldi, Hema, Kruidvat en Keurslager Buijzen, naast lokale middenstanders.
De haven wordt meer betrokken in het verhaal van Oudenbosch om bezoekers vanuit het centrum naar de haven te trekken. Daar komt ook een drijvend horecapaviljoen.
In het centrum van Heerlen is een gebied waar al jaren veel leegstand is. De combinatie van leegstaande winkels, grote gebouwen en gebrek aan groen maakt het onaantrekkelijk. De openbare ruimte is verouderd. Ook zijn er geen zitplekken waar bezoekers tot rust kunnen komen. Verder ontbreekt het aan horeca in dit gebied.
Het centrum wordt omgevormd naar een compacte plek waar wonen, winkelen en elkaar ontmoeten centraal staat. Leegstaande winkels worden gesloopt. Nieuwe, betaalbare en duurzame woningen komen ervoor in de plaats. Er komen nieuwe looproutes, meer horeca en meer plekken om te ontspannen. Het centrum wordt klimaatadaptief, door veel meer groen en water aan te brengen. Dit gebeurt onder andere door 2 beken met elkaar te verbinden.
Voor de Tamboerpassage in het centrum van Hoogeveen is het tijd voor een herontwikkeling. Het kernwinkelgebied in Hoogeveen is kleiner gemaakt. De Tamboerpassage is om die reden niet meer nodig, omdat het zijn functie heeft verloren.
De passage is niet duurzaam. Ook heeft het een kaal parkeerterrein met veel steen. Het hele gebied is sfeerloos en sluit niet goed aan op de rest van Hoogeveen.
Daarom krijgt het gebied een nieuwe functie. De supermarkt wordt verplaatst en de andere winkelruimte gesloopt. Dit maakt plaats voor woningen. Er ontstaat ruimte voor een ‘woonzorgzone’, met zorgappartementen en een zorgcentrum.
De Tamboerpassage moet onderdeel worden van de binnenstad van Hoogeveen. Groen, gezond en duurzaam. Het is belangrijk dat de openbare ruimte levendig en veilig aanvoelt. Mooie gevels met een openbare functie helpen daarbij. Interessant en verrassend, een plek waar mensen kunnen bewegen om gezond te blijven. Een plek om te verblijven en lekker te wandelen. Door compacter te worden, neemt de hoeveelheid verkeer af. Zo zijn bestaande voorzieningen en openbaar vervoer beter te gebruiken.
Het Rond is het kernwinkelgebied van de gemeente Houten. Het ligt direct tegen het station Houten. Een plein, dat ook Het Rond heet, vormt het centrale punt van het centrum. Het winkelgebied is te groot, de looproute van het gebied is onlogisch en er zijn geen goede (fiets)verbindingen. Hierdoor functioneert het centrum niet optimaal. Dit leidt tot leegstand en het plein nodigt niet uit tot winkelen, verblijven en ontspannen.
Het huidige noordelijke deel van het centrum wordt hierom verbouwd tot een aantrekkelijk woongebied. Winkels worden winkels getransformeerd tot woningen. Dit maakt een eind aan de leegstand. Ook ontstaat zo een compacter winkelgebied.
Om een aantrekkelijk woongebied te ontwikkelen, investeert de gemeente in de openbare ruimte. Zo vormen het nieuwe woongebied en het winkelgebied één geheel. Het plein krijgt een herindeling en het wordt groener. De doorgaande fietsroute wordt verlegd en er komt een fietstunnel. Deze ingrepen zijn nodig om het centrum de nodige impuls te geven. Dit maakt het centrumgebied aantrekkelijker en beter toekomstbestendig.
Kerkrade ligt aan de Duitse grens in Zuid-Limburg. Met een percentage 65-plussers van 26,6% is Kerkrade één van de meest vergrijsde gemeenten van Nederland. De werkgelegenheid in Kerkrade is lager dan in elke andere gemeente binnen Stadsregio Parkstad Limburg, en neemt af. Het centrum bevat veel steen en nauwelijks groenvoorzieningen. 23% van het totaal aantal winkelpanden staat leeg.
De gemeente investeerde in het gezondheids- en vitaliteitscentrum VIE en het maatschappelijk hart HuB. Onderdeel daarvan is de bibliotheek, het theater en de muziekschool. Dat brengt sinds kort steeds meer verkeer naar het centrum, terwijl het winkelaanbod afneemt. Er mist balans tussen woningen, maatschappelijke voorzieningen en winkelgelegenheid. Ook de onderlinge samenhang ontbreekt.
Om dit te verbeteren, wordt leegstaande kantoorruimte getransformeerd tot woningbouw. Het voortgezet onderwijs komt ook naar het centrum. De school voor voortgezet onderwijs Martin Buber komt op de plek van het voormalige ziekenhuis aan de Wijngracht. Het centrum wordt groener, duurzamer en compacter, met voldoende plekken om te zitten, te bewegen en elkaar te ontmoeten.
Centraal in de historische binnenstad van Leiden bevindt zich aan de Aalmarkt het monumentale V&D-pand. Dat kampt samen met enkele andere panden langdurig met leegstand. Dit leidt tot verloedering en dit heeft een negatieve invloed op het kernwinkelgebied. De gemeente wil deze problemen aanpakken.
In samenwerking met partners krijgen leegstaande panden in de verbindingsstraten en het V&D-pand een nieuwe invulling. De komende jaren verandert het V&D-pand in een gemengd programma van wonen en kantoren. In de kelder komt een verbeterde fietsenstalling en op de begane grond ontstaat retail en horeca.
De gemeente investeert in de openbare ruimte om 3 verbindingsstegen toegankelijker te maken. Deze versterken de verbinding tussen de Haarlemmerstraat en Breestraat. Ook worden de kades van de Aalmarkt en Stille Rijn versterkt. Ze worden toekomstbestendig gemaakt met ruimte voor vergroening en straatmeubilair. Tot slot krijgt de Breestraat een herinrichting, zodat het een fijnere plek wordt om te zijn . Met deze investeringen wil de gemeente van de binnenstad weer het bruisende hart van de regio maken.
In de binnenstad van Maastricht is het overdekte winkelcentrum ‘Entre Deux’. De Entre Deux kampt met veel leegstand en weinig voorbijgangers. De omliggende Helmstraat, Grote Gracht en Spilstraat zijn een belangrijke verbinding tussen de 2 bekende pleinen de Markt en het Vrijthof. Deze 3 straten hebben een slechte en rommelige uitstraling. Er staat erg veel gestalde fietsen in het openbare gebied. Hierdoor zijn daar weinig voorbijgangers, terwijl de nabijgelegen Grote Staat juist vaak te druk is.
De gemeente wil de verbindingszone en het winkelrondje herstellen. Daarom verbouwd de gemeente de leegstaande winkels in de Entre Deux tot een fietsenstalling voor de binnenstad. Lege winkels op de verdiepingen van de Entre Deux worden getransformeerd tot woningen. Panden in de straten eromheen worden ook gerenoveerd. Deze ingrepen geven een stimulans en geven het winkelcentrum een aantrekkelijke ontmoetingsplek.
Binnen de gemeente Moerdijk lijdt het kernwinkelgebied van Fijnaart aan meervoudige problematiek. In het huidige dorpscentrum ontbreken samenhang, sfeer en uitstraling. Het aantal voorzieningen in het centrum van Fijnaart loopt al jaren terug. Er is een gebrek aan publiekstrekkers en het leegstandspercentage is hoog.
Om het tij te keren wordt de supermarkt verplaatst naar een nieuw te realiseren locatie. Deze supermarkt ligt nu buiten het dorp. Rond de supermarkt komen ook winkels op begane grond niveau, parkeergelegenheid en woningen. Voor de supermarkt komt een dijkplein. Dat vormt een verbinding met duidelijke looproutes tussen de supermarkt en de bestaande winkels in de Voorstraat en Molenstraat. De parkeergelegenheden in de Voorstraat worden aangepast. Het openbaar gebied krijgt daar een nieuwe inrichting met meer groenvoorzieningen en klimaat adaptieve maatregelen.
Met deze impulsen wil de gemeente het centrum van Fijnaart weer toegankelijk, gezellig en toekomstbestendig maken.
De problemen van het Vlaams kwartier in Nijmegen nemen toe. De wijk heeft steeds meer overlast in de vorm van drugsgebruik, intimidatie, vandalisme en straatraces. In het centrum van deze buurt staat de Passage Molenpoort. Dit verouderde winkelcentrum is in de jaren ’70 gebouwd is. Gebrek aan groen of water maakt het parkeerdek van de passage één van de heetste plekken in Nijmegen. Omdat er geen openbare fietsenstalling is, zijn ‘zwerffietsen’ een groeiend probleem. Het winkelaanbod is matig, en ’s avonds is het Vlaamse kwartier uitgestorven.
Door de Passage te slopen, wordt het Vlaams kwartier een multifunctionele buurt. De nadruk ligt op wonen, winkelen en ontmoeten. De straten sluiten aan op de bestaande Middeleeuwse bouw. Er komen 5 typen woningen, zodat iedere doelgroep een passende woonruimte kan vinden. Dit pakt de woningnood voor starters en senioren aan. Er komen 135 wooneenheden waar mensen gemeenschappelijke voorzieningen delen (shared living). Dit biedt aan starters op de woningmarkt sociale huurwoningen in hartje centrum.
De huidige winkels aan de Molenstraat worden gerenoveerd. Het nieuwe winkelaanbod richt zich op dagelijkse boodschappen en voorzieningen. Er komt een openbare fietsenstalling en meer ruimte voor groen, voetgangers en fietsers.
Veendam werkt aan het gebied tussen de Kerkstraat en het Julianapark. De Kerkstraat, onderdeel van het 'winkelrondje', kampt met grote leegstand van bijna 50%. 5 winkelpanden worden daarom getransformeerd. De openbare ruime wordt anders ingericht in dit deelgebied. Het aantal winkelmeters wordt fors verminderd: van 1877 m2 naar 600 m2. Daarvoor in de plaats komen 52 (sociale) huur- en koopwoningen.
Om dit te ondersteunen, komen er meer parkeerplekken en meer groen en open ruimte in het centrum. Gemeente Veendam bouwt woningen in meerdere verdiepingen boven kleinschalige detailhandel. Deze woningen hebben uitzicht op het Julianapark. Zo maakt de gemeente van het centrum van Veendam meer een echte groene Parkstad, waar leefbaarheid centraal staat.
Franeker heeft een versnipperd, groot en onaantrekkelijk winkelgebied. Er zijn veel lege en verouderde panden. Ook is er weinig groen. Bezoekers kunnen moeilijk parkeren, wat zorgt voor onveilige situaties en een rommelig straatbeeld. Er is een groot cultureel aanbod in de stad, maar er zijn bijna geen plekken om te overnachten. Het huidige winkelgebied voldoet niet aan de behoeften van inwoners, bezoekers en toeristen.
De gemeente wil het winkelgebied compacter, aantrekkelijker en toekomstbestendig maken. Een plek waar ontmoeting en beleving centraal staat. Dit doen ze in samenwerking met 3 private partijen. De partijen en gemeente Franeker knappen lege panden op of geven ze een nieuwe functie. Denk aan woningen en een hotel. De toegangswegen naar het centrum worden verbeterd, parkeerplaatsen uitgebreid. De openbare ruimte wordt flink aangepakt: minder stenen en meer groen. Ook wordt de verlichting in het gebied overal gelijk, zonder donkerdere of lichtere gebieden. Hierdoor ontstaat een mooier centrum met betere voorzieningen voor inwoners, bezoekers en toeristen.
Resultaten 3e ronde
Midden in de Apeldoornse binnenstad ligt winkelcentrum de Oranjerie. Meerdere partijen hebben hierin geïnvesteerd. Toch heeft de Oranjerie sinds 2008 een groeiende leegstand. Het winkelcentrum voelt steeds onveiliger en is erg versteend. In de zomer verergert dat de hitte. Daarnaast trekt het centrum hangjongeren en vandalen aan.
Inwoners, ondernemers en de gemeente willen een sfeervol, groen en gastvrij centrum. Dat is nodig om de binnenstad van Apeldoorn toekomstbestendig te houden. Op de plaats van het winkelcentrum en andere panden komen 419 woningen (van sociale huur tot koopwoningen). Ook is er budget voor maatschappelijke voorzieningen, kantoren en horeca. De straten worden opnieuw ingericht en er komt een groene oase. Daarbij hoort ruimte voor water. Het wordt een plek om te spelen, verblijven en ontmoeten.
Door de verplaatsing van Dierenpark Emmen (nu Wildlands Adventure Zoo), ontstond er lege ruimte tussen 2 winkelgebieden. De gebouwen in het gebied zijn soms meer dan 60 jaar oud en niet klimaatbestendig of duurzaam. Dit geldt ook voor de versteende openbare ruimte. Het projectgebied bestaat vooral uit losse winkelgebieden, verspreid over meerdere bouwlagen. Er staat veel leeg. Tegelijkertijd zijn er 1300 woningen nodig in de binnenstad van Emmen.
Door de gebiedsontwikkeling verandert het winkelcentrum in een stadskwartier. Daar komen kantoren, maatschappelijke functies, woningen, horeca en winkels bij elkaar. De bibliotheek verplaatst naar het centrum en wordt een brede publiekstrekker met een educatieve, culturele en verbindende functie. Kantoor- en winkelruimte wordt gerenoveerd of gesloopt en maakt plaats voor duurzame woningen en meer open ruimte. De omgeving krijgt meer groen, meer water en meer zitgelegenheid.
In Enschede krijgt het gebied tussen het station en het hart van het (winkel)centrum, de Oude Markt en het Van Heekplein een opknapbeurt. Een groot deel van de panden staat leeg. De grote etalages maken dat zichtbaar op straat. Daarnaast zijn verschillende gevels slecht onderhouden. Door slechte zichtbaarheid en omdat er weinig mensen lopen, voelt het sociaal onveilig, vooral buiten de openingstijden.
Een groot deel van het winkelgebied krijgt een andere bestemming. Dat brengt de kern van het winkelgebied dichter bij het station.
De grootste veiligheidsproblemen zijn verholpen nu de parkeergarage is verbouwd. Er is daar meer verlichting en cameratoezicht. Het monumentale V&D-pand heeft een nieuwe eigenaar en er zijn concrete woningbouwplannen. Daardoor ontstaat een kans om de leegstand aan te pakken. En om dit deel van de binnenstad aantrekkelijk en toekomstbestendig te maken.
Ketenbedrijven trekken zich terug uit Spijkenisse (onderdeel van fusiegemeente Nissewaard). Ook is er leegstand in het centrum. Dit komt deels door de komst van online winkels. In tegenstelling tot de verwachting, is Spijkenisse geen regionaal winkelgebied geworden. Het centrum voelt niet als één geheel. Bezoekers ervaren het als onoverzichtelijk en onprettig. Daarom krijgt het centrum een andere invulling.
Het projectgebied bestaat uit 2 passages: de Zuid-passage en de Kopspijker. De kop van de Kopspijker is een belangrijke locatie in het centrum van Nissewaard. Er komt een nieuwe, directe verbinding tussen de Kopspijker en het Havenplein door een fietsenstalling te verbouwen. Zo zijn het nieuwe deel van het centrum en het oude deel met elkaar verbonden. In het Saturnpand komen woningen.
Het doel? Een centrum waar winkels, diensten, zorg, vermaak, uitgaan en een plek om elkaar te ontmoeten bij elkaar komen.
In dit projectgebied staan een restaurant, winkels, kantoorruimten, garageboxen, woningen en opslagruimten. De panden zijn verouderd, klein, en niet duurzaam genoeg. Hierdoor staan steeds meer winkels leeg. Het Raadhuisplein is in 2016 opnieuw ingericht, maar blijkt geen aantrekkelijke toegang te zijn naar het kernwinkelgebied. Er is weinig plek om te zitten of evenementen te organiseren. Daarnaast is de openbare ruimte erg stenig en niet voorbereid op een heter, droger klimaat.
Het project mikt op een centrum waar auto’s minder zichtbaar zijn. Er komt meer groen op het Raadhuisplein, zodat er meer verkoeling en schaduw is. Bomen en bloembedden verbeteren de sfeer en maken de omgeving meer klimaatbestendig. Het Raadhuisplein wordt een levendige, aantrekkelijke ontmoetingsplek: de huiskamer van Oostburg. Daaromheen komen winkels en horeca. Daarboven appartementen met een gezamenlijke binnentuin.
Dit project gaat over het hele centrum. De winkels liggen ver van elkaar af. Steeds meer van de retailpanden in het centrum staan leeg. De culturele voorzieningen, zoals de bibliotheek, liggen buiten het centrum. Door de spreiding en de lage kwaliteit van het winkelaanbod blijven mensen maar kort in het winkelgebied. De openbare ruimte is niet sfeervol: vooral op het Wilhelminaplein zijn auto’s erg aanwezig. Er is te weinig ruimte voor terrassen. Er zijn geen watertappunten, oplaadpunten voor elektrische auto’s of openbare toiletten. Er is ook een tekort aan appartementen, vooral voor ouderen. Omdat zij blijven wonen in hun gezinswoning, is er te weinig aanbod voor gezinnen.
Someren ontwikkelt een kleiner centrum met winkels dicht bij elkaar. Vrijgekomen panden worden deels veranderd in woningen. De gevels worden verbeterd met een gemeentelijke subsidie. Het centrum van Someren wordt multifunctioneel, groen en levendig. Een fijne plek om te winkelen, ontmoeten en verblijven. Het Wilhelminaplein wordt de huiskamer van Someren met horeca, retail, cultuur (bibliotheek) en maatschappelijke functies. De auto is te gast. Er komen meer duurzame woningen en ondergrondse parkeerplaatsen.
Het kernwinkelgebied van Terneuzen heeft te maken met grote leegstand. Het project wil cultuur, horeca en het winkelcentrum verbinden in een cultuurkwartier. Dit trekt ook meer publiek naar de rest van de binnenstad.
De ABC-locatie aan de Noordstraat kreeg zijn naam door de winkelketens Action, Blokker en C&A. Door hun vertrek, staat die grote locatie aan de kop van de Nieuwstraat al lange tijd leeg. Door verstening en gesloten gevels is er weinig levendigheid op straat, en veel verloedering in het projectgebied. Dat leidt tot sociaal onveilige situaties en weinig investeringen in de buurt.
Het project maakt het winkelgebied kleiner en completer. Winkeliers aan de rand van het winkelgebied worden zoveel mogelijk verplaatst naar het centrum. De ABC-locatie en 4 andere panden worden gesloopt. Ze maken plaats voor 2 woongebouwen en een hotel. Er wordt geïnvesteerd in een groen plein met bankjes en betere looproutes. Dit verbetert de aanloop en het veiligheidsgevoel.
De Els is een overdekt winkelcentrum uit de jaren ’70. Het is verouderd en onaantrekkelijk. De Els ziet er van buiten uit als een grijze doos. De winkels zijn niet energiezuinig en staan steeds vaker leeg. Het eigendom is versnipperd, ook om het winkelcentrum heen. De omgeving bestaat bijna helemaal uit wegen en parkeerplaatsen, wat niet fijn is om in te verblijven.
In het oude centrum van Waalwijk zorgt goed beleid voor een levendig horecaplein, de terugkeer van de warenmarkt, een nieuw museum, en beter georganiseerd verkeer. Om het oude centrum en De Els met elkaar te verbinden, wordt de monumentale jongensschool omgebouwd tot bibliotheek en horeca. De Noordpoot wordt een korte looproute langs de winkels. Op de parkeerplekken komt deels bebouwing.
Waalwijk combineert de Impulsaanpak Winkelgebieden met de Woningbouwimpuls. De gemeente richt daarmee de openbare ruimte opnieuw in met woningen, supermarkten en parkeerplekken. Lees meer hierover: Waalwijk krijgt circa € 2,9 miljoen van het Rijk voor bouw woningen bij De Els | Gemeente Waalwijk
In en rond winkelcentrum De Wyborgh en het gemeentehuis staan veel panden leeg. De Wyborgh is een typisch jaren ‘90 centrum dat inmiddels is verouderd. Daarnaast is het centrum slecht zichtbaar van buitenaf. De openbare ruimte is grijs en versteend. Hierdoor is het centrum erg warm in de zomer en niet klimaatadaptief. De openbare ruimte is vooral ingericht voor autorijders. Verder hindert een busroute over het plein de voetgangers.
Het centrum moet de fijnste keuze worden voor de boodschappen. Een plek voor een drankje, hapje en afspraak, en voor de wekelijkse markt en jaarlijkse evenementen. Om dit te bereiken, wordt het centrum klimaatadaptief. Er komt meer groen om wateroverlast en hitte te verminderen. De bibliotheek verhuist naar de hoek van het Dorpsplein. Leegstaande winkels en delen van het gemeentehuis maken plaats voor woningen. Supermarkten krijgen meer ruimte en de gevels worden gemoderniseerd.
Resultaten 2e ronde
Schinveld, dichtbij de Duitse grens, is een van de grootste dorpen in de gemeente Beekdaelen. Het centrum heeft een belangrijke verzorgingsfunctie voor Schinveld en de omliggende dorpen. In Schinveld is sprake van toenemende leegstand, een tekort aan parkeerplaatsen, een slechte staat van gebouwen, versteende openbare ruimte en onveilige verkeerssituaties. Ook is er behoefte aan meer levensloopbestendige (sociale) huurwoningen en een passend winkelaanbod.
Met een integrale, gebiedsgerichte aanpak van de kern werkt de gemeente aan een duurzaam herstel van de vitaliteit en de leefbaarheid. Het centrum wordt compacter, retailmeters worden gesaneerd en de gemeente koopt verschillende particuliere panden op, sloopt deze en transformeert ze naar woningen. De gemeente vergroent de openbare ruimte, zorgt ervoor dat deze zich kunnen aanpassen aan het klimaat (klimaatadaptief) en verbetert de verkeerssituatie.
Dordrecht is een historische stad met oude binnenhavens en vele monumenten. De binnenstad heeft veel potentie, maar op enkele belangrijke plekken ontbreekt de kwaliteit van het (retail)aanbod. Ondanks de groei van het aantal inwoners, krimpt de stadskern. Er zijn een kwart te veel winkels en daarvan staat 12.500m2 momenteel leeg (12%).
Om de binnenstad aantrekkelijker te maken, wordt het Statenplein met aangrenzende straten opnieuw ingericht. De gemeente wil de uitstraling van dit gebied verbeteren door herstructurering van winkels, gevelrenovatie en vergroening.
Ook worden 2 winkelcomplexen getransformeerd naar woningen en komen er nieuwe parkeervoorzieningen voor auto’s en fietsen. Door de aanpassingen nemen de kwaliteit, leefbaarheid, sociale veiligheid en levendigheid toe. Het plein wordt een verblijfs- en ontmoetingsruimte, in plaats van een overloopgebied.
Gemeente Heerenveen wil het oostelijke deel van het kernwinkelgebied aantrekkelijker, vitaler en toekomstbestendiger maken. De problemen die zich voordoen in centrum-oost versterken elkaar en hebben een negatief effect op het functioneren van het winkelcentrum. Om de problemen aan te pakken krijgt dit centrumdeel een nieuwe invulling.
Zo wordt bijvoorbeeld de supermarkt verplaatst en komt er nieuwe (dag)horeca. Door de bouw van een nieuwe parkeergarage kunnen de bestaande parkeerterreinen worden vergroend, zodat ze aantrekkelijker worden als verblijfsplek. Dit past bij de beoogde maatschappelijk-culturele ontwikkelingen, zoals het verplaatsen van de bibliotheek naar dit gebied.
Spijkenisse, in de gemeente Nissewaard, heeft te maken met leegstand, weinig verblijfsruimte in de openbare ruimte, steeds minder bezoekers en een slechte verbinding tussen de Nieuwstraat en het Uitplein. Het centrum wordt daarom opnieuw ingericht. Hierbij ligt de focus op een inrichting waar mensen prettig samen kunnen komen (community center) en minder op winkelen.
Nissewaard wil de problemen aanpakken door ongeveer 1/3 van de leegstand in het kernwinkelgebied aan te pakken. Hierdoor wordt de leegstand in het projectgebied geheel opgelost. Ook komen er nieuwe woonruimten en een betere verbinding tussen de winkelgebieden. Een aantal panden worden verduurzaamd, het Centrum voor Kunsten wordt uitgebreid en er komen meer bomen en groene gevels.
Dokkum heeft een historische binnenstad en een groot winkelaanbod van 139 winkels. Op dit moment staan elf panden leeg (2.763 m2), zijn een aantal panden verouderd en is het winkelaanbod versnipperd. Het centrum heeft geen supermarkten meer en biedt daarmee minder bezoekgemak voor de consument. Daarnaast zijn er onvoldoende en verouderde parkeerfaciliteiten met onaantrekkelijke looproutes naar het centrum.
Het projectgebied omvat acht straten. De gemeente en ruim tien pandeigenaren investeren in het verbeteren van de straten en de transformatie van zes onrendabele objecten naar andere functies, zoals wonen, (dag)horeca en praktijkruimten. In combinatie met de al opgeknapte Markt moet het kernwinkelgebied weer aantrekkelijk worden om te bezoeken.
Oldenzaal heeft een mooie historische binnenstad met een verzorgingsfunctie voor inwoners. Hier bevindt zich het winkelgebied met een marktplein, horeca en 2 overdekte winkelcentra. Er staat in de binnenstad 7.527 m2 winkelvloeroppervlak leeg. Hierdoor functioneert het kernwinkelgebied niet goed en loopt de kwaliteit snel achteruit.
Ten zuidwesten van het winkelgebied bevindt zich het projectgebied ‘Herontwikkeling aanloopgebied zuidwest’. Dit bestaat uit de herontwikkeling van 4 panden en de herinrichting van 2 straten. Leegstaande winkels en kantoorpanden krijgen een nieuwe functie. Zo komen in het voormalig postkantoor 55 (zorg)woningen en een huiskamer voor ouderen. Verouderde sociale huurwoningen worden aangepakt en levensloopbestendig gemaakt. Ook wordt ruimte gemaakt voor een klimaatadaptief park.
Met deze herontwikkeling wordt de winkelleegstand met 40 tot 50% verminderd. Ook wordt het historische karakter weer zichtbaar en krijgt het winkelgebied een nieuwe, aantrekkelijke uitstraling.
Met lege winkelpanden, verstening in de openbare ruimte, weinig gezellige plekken en te weinig bezoekers is winkelcentrum In de Bogaard, en met name de Sterpassage, in Rijswijk geen aangename plek. Dit leidt tot een negatief beeld bij gebruikers van het gebied, dalende omzetten bij ondernemers en een dalende waarde van het vastgoed. De gemeente wil deze negatieve spiraal doorbreken en is in volle gang met de transformatie van de Bogaard.
Het projectgebied focust op de Sterpassage. Met de sloop van de huidige passage wordt 8000 m2 retailoppervlakte gesaneerd. Hiervoor komt nieuwbouw in de plaats dat bestaat uit winkels, horeca, gemeenschappelijke voorzieningen, 509 woningen, een nieuwe bewonersparkeergarage en een fietsenstalling. De subsidie wordt ingezet voor de bouw van de parkeergarage, omdat deze een spilfunctie heeft in de ontwikkeling van het gehele project.
Koningswei ligt in het meest zuidelijk deel van het kernwinkelgebied van Tilburg. Centraal in dit winkelgebied is het plein Koningsplein. De leegstand rondom het plein is de afgelopen jaren sterk toegenomen en de uitstraling is verouderd. Het projectgebied ‘Koningswei’ richt zich op de herontwikkeling van het plein en het verouderde vastgoed aan de zuidoostkant van het plein.
Onderdeel van het project zijn de sloop en sanering van circa 4.400 m2 aan retail en 158 woningen. Hiervoor komen 367 appartementen, horeca, een kantoor en een zorggastenhuis in de plaats. De parkeergarage dichtbij wordt heringericht als stadspark.
Het centrum van Uithoorn werd jarenlang door de N201 in tweeën gesplitst. Inmiddels wordt de verkeersstructuur in het centrum aangepast en worden de twee deelgebieden met elkaar verbonden. De gemeente wordt geconfronteerd met een verouderde openbare ruimte, het gebrek aan ontmoetingsplaatsen en de grote leegstand (31% van de panden in het projectgebied staat leeg).
Het projectgebied bestaat uit 32 retailunits met totaal 11.940 m2 vloeroppervlak. Leegstaande gebouwen maken plaats voor (zorg)woningen en bestaande (cultureel) vastgoed en winkels worden opgeknapt. Ook wordt er geïnvesteerd in de openbare ruimte met voldoende parkeerruimte, een groene uitstraling en een betere plek voor de markt.
Resultaten 1e ronde
De winkelstraat Laat-west heeft veel leegstand met een aantal grote panden van vroegere publiekstrekkers als de V&D en Primark. De gemeente veranderde dit gebied in een verblijfslocatie. Fietsers en bevoorradingsverkeer hebben daarin geen doorgang meer. De gemeente sloopt het Primarkpand en herbouwt deze met commerciële functies op de begane grond en 70 woningen op de verdiepingen.
Het V&D-pand (rijksmonument) bouwt de gemeente om in een woon- en retailgebouw. Deze impulsaanpak versterkt het ‘winkelrondje’ tussen hoofdwinkelstraat Langestraat (waaraan de grote ketens gevestigd zijn) en de Laat-west. De Laat-west wordt de plek om te winkelen, te dwalen en even uit te rusten tijdens het winkelen. Een aangename, koele plek met veel groen.
Het historisch centrum van Bunschoten staat onder druk door het toenemende toerisme. De bereikbaarheid en parkeermogelijkheden zijn onvoldoende, waardoor winkels weggetrokken zijn.
De gemeente wil daarom een herontwikkeling van een leegstaand kantoorgebouw en de daarnaast gelegen, sterk verouderde winkelruimte. Ook wil ze een openbare parkeervoorziening en verbetering van het openbaar gebied (duurzaam, klimaatbestendig).
Op deze manier kan het centrum een trekpleister blijven voor de bezoekers van het centrum. Commercie blijft een aantrekkelijk alternatief voor woningbouw en leegstand wordt voorkomen.
Het winkelhart in Den Helder bestaat uit een ‘rondje’ in het centrum met een deels overdekt winkelgebied. Het heeft een verouderde sfeer en oogt best rommelig. Er is leegstand, vooral in het meest centrale en overdekte deel: de Kroonpassage. Het doel van deze aanpak is het Stadshart op te waarderen. In de kern van het winkelrondje komt een supermarkt, met erboven 16 woningen.
De winkels uit de Kroonpassage, die de gemeente deels sloopt, verhuizen naar de parterrelaag (plint) in het vroegere V&D-pand. De kelder van het V&D-pand krijgt een maatschappelijke functie. Op de verdiepingen komen 36 nieuwe huurwoningen. Het tussengelegen gebied richt de gemeente in als parkeerplaats voor bewoners en bezoekers.
Dit betekent dat er ongeveer 6.000 m2 (vooral leegstaande) winkelruimte verdwijnt. De gemeente voegt in plaats daarvan nieuwe woningen toe. Dit is gunstig voor de leefbaarheid van het stadshart en voor de huidige woningnood.
De Spinde ligt aan de zuidkant van het winkelgebied van Hardenberg en vormt een belangrijke entree. De bezoekersaantallen namen af, waardoor de Spinde nu voor het grootse deel leegstaat. Door de herontwikkeling van de Spinde vernieuwt de gemeente 3.650 m2 vloeroppervlakte voor de retail. Dat is ongeveer 12,8% van het totale vloeroppervlak. Hierdoor ontstaat niet alleen een beter winkelklimaat in het centrum. Het centrum wordt ook aantrekkelijker.
De aanleg van de nieuwe ingang van de parkeergarage zorgt voor een nieuwe route naar het winkelgebied. Bezoekers van de stad bereiken dit gebied via een logische looproute vanaf de parkeergarage onder het gemeentehuis. De gemeente voegt bebouwing toe van hoge kwaliteit en richt het openbaar gebied opnieuw in. Hierdoor krijgt het hele winkelgebied een flinke impuls.
In Heerlen vernieuwt de gemeente een gebied aan de rand van het centrum. Het bestaat uit voormalig winkelcentrum De Plu en 3 zogenaamde kopgebouwen. Dit gebied is verloederd, inspiratieloos en er is leegstand. Een weinig uitnodigende entree voor de bezoekers om via dit deel het centrum binnen te komen.
De winkelfunctie verdwijnt definitief. Het gebied ondersteunt nu het winkelen: wonen, horeca en aantrekkelijk verblijfsgebied. De gemeente bouwt onder andere 98 woningen (betaalbare woningen en woningen met een hogere prijsklasse), een foodhall, veel groen en water. Dit ‘visitekaartje’ straalt positief af op het gehele centrumgebied, en dus ook op het imago van de stad, de horeca- en retailondernemers en culturele instellingen.
In het gebied tussen Marskant, Willemstraat, Marktplein en Marktsteeg, is veel leegstand. Ongeveer 10 verblijfobjecten staan leeg, waaronder het vroegere V&D-pand. De oppervlakte van de leegstaande panden is ongeveer 50% van de totale oppervlakte aan retail in dit gebied. Hierdoor dreigt verloedering. Dit heeft geen positieve invloed op het functioneren van de binnenstad.
De gemeente wil dit gebied daarom veranderen in woongebied. Dit zorgt voor extra klanten voor de binnenstad. Winkels en andere retailfuncties worden verplaatst naar delen in de binnenstad waar leegstand is. Ook richt de gemeente het openbaar gebied opnieuw in om het kwaliteitsniveau en het verblijfsklimaat te verbeteren.
Het centrum van Uithuizen heeft te maken met veel leegstand, de supermarkten zijn niet ideaal verdeeld en er is gebrek aan goede zichtlijnen en looproutes. De gemeente gaat daarom aan de slag met het kernwinkelgebied en de aan beide kanten grenzende parkeerpleinen en supermarkten. In de Schoolstraat zit Albert Heijn en op het Molenerf de Jumbo, Lidl en Aldi. Ze wil 2 sterke ‘polen’ van supermarkten en een tussenliggend centrumgebied dat deze 2 verbindt.
Albert Heijn en Jumbo breiden uit en worden vernieuwd. Lidl verhuist naar een nieuw te bouwen grotere locatie. Aan beide zijden maakt de gemeente de parkeerterreinen beter bereikbaar, ruimer en groener. Grenzend aan Jumbo komt een nieuw opvallend gebouw met een commerciële parterrelaag (plint) en bovenliggende appartementen. En er komt een appartementsgebouw.
Nieuwe publiekstrekker is de ‘bibliotheek van de toekomst’, met tal van maatschappelijke en leerzame activiteiten. De oude locatie veranderde de gemeente in levensloopbestendige woningen.
De gemeente Hilversum gaat aan de slag met de Kerkbrink en passage Gooische Brink. Aan de Kerkbrink bevinden zich winkels en horecazaken, Museum Hilversum (vroegere raadhuis), de Grote Kerk en de voetgangersentree naar parkeergarage Gooische Brink. Het gebied heeft een grote leegstand: de helft van de winkels staat momenteel leeg. De Kerkbrink oogt grauw en grijs en is door de bus en 3 fietsroutes onoverzichtelijk en onveilig.
De gemeente wil de Kerkbrink/Gooische Brink weer dé plek laten worden waar alle Hilversummers en bezoekers samen komen. De gemeente verhuist en vernieuwt de bibliotheek, past de passage aan en richt de Kerkbrink opnieuw in. Dit zorgt voor nieuwe functies (cultuur, media, erfgoed, onderwijs), minder leegstand en een betere verbinding met het A1-gebied. De Kerkbrink straalt straks de identiteit van Hilversum uit waarbij cultuurhistorie en de Mediastad samengaan.
De oostzijde van de Langestraat-Noord is een steeds minder aantrekkelijk gebied, met weinig aansprekende winkelformules, slechte gevels, leegstand en een matige openbare ruimte. De gemeente wil dit gebied vernieuwen, samen met een deel van het ziekenhuisterrein. Ze wil bestaande panden opdelen in meer gangbare kleine en gemoderniseerde winkelunits met aantrekkelijke gevels. Ook wil ze de mix aan functies in het gebied veranderen. Er komt bovendien meer groen en een ondergrondse parkeergarage.
Door nieuwe functies toe te voegen (horeca met terras, stedelijk wonen en een culturele invulling op het ziekenhuisterrein) wordt winkelen minder belangrijk. Het verblijven krijgt juist meer aandacht. De huidige ‘versteende’ winkelstraat wordt in dit gebied onderbroken door een groen verblijfsgebied. Hierin gaan winkelen, wonen, cultuur en horeca hand in hand.
De gemeente streeft ernaar het huidige leegstandspercentage van ruim 40% in dit gebied terug te brengen naar minder dan 10%.
Het Roselaarplein en de Dr. Brabersstraat vormen samen het westelijke entreegebied van de binnenstad. De leegstand en de stenige bouw hebben een negatieve invloed op de belevingswaarde van deze compacte binnenstad.
De gemeente wil in plaats daarvan een aantrekkelijke woonstraat in het centrumgebied van Roosendaal. Dit doet ze onder andere door bestaande panden te om te bouwen tot woningen, horeca en woonwerkruimtes. Maar ook doet ze dit door de openbare ruimte aan te passen. Van een ‘place to buy naar een place to be and meet'. De straat krijgt een eigen karakter. Meer groen en minder stenen is een belangrijk aandachtspunt.
De gemeente haalt met dit plan een groot aantal winkelmeters uit de markt. Na het doorvoeren van alle ontwikkelingen, vermindert het retailoppervlak met ongeveer 18.000m2. Dit draagt vooral bij aan het kleinschaliger maken van de binnenstad.
De kern van Geleen Centrum heeft een ruimtelijke kwaliteit en is goed bereikbaar via de parkeergarage onder het centrale plein. Maar het heeft ook last van leegstand, dreigende verloedering en criminaliteit in het gebied eromheen. Het plan is om het gebied rondom het kerngebied van winkels te transformeren in een gebied waar wonen, werken, onderzoeken, leren en ontspanning samenkomen.
De gemeente geeft winkelvloeroppervlak daarom een andere bestemming, vermindert de leegstand, bouwt stadswoningen en appartementen. Leegstaande en verloederde panden krijgen een invulling als ‘experience center’ met technologische en maatschappelijke innovaties voor de circulaire samenleving. Dit doet de gemeente in samenwerking met industriegigant Chemelot en kenniscluster Brightlands Chemelot Campus.
Vragen over Impulsaanpak winkelgebieden?
Stuur een mail naar iw@rvo.nl
- Ministerie van Economische Zaken