7 tips om internationaal duurzaam te ondernemen
Je bent mkb'er en van plan om internationaal te ondernemen. Of je hebt de eerste stappen in het buitenland zelfs al gezet. Dan ben je het begrip 'duurzaam ondernemen' vast al tegengekomen. Maar hoe begin je met duurzaam ondernemen, in Nederland en over de grens?
Corina Kerkmans, coördinator binnen het MVO-kernteam bij RVO, helpt ondernemers op het gebied van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Met haar kijken wij waar je aan moet denken bij internationaal duurzaam ondernemen. Ook krijg je een paar tips om te starten met internationaal duurzaam ondernemen.
Duurzaamheid en MVO: de 3 P's
Duurzaam ondernemen heeft alles te maken met maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Beide termen worden daarom ook vaak door elkaar gebruikt.
Bij duurzaam ondernemen moeten de zogenaamde 3 P's met elkaar in evenwicht zijn, te weten:
- People
- Planet
- Profit
Het betekent dat je naast het maken van winst, ook aandacht hebt voor het welzijn van milieu, dieren en de mensen om je heen. Daarnaast is het bij duurzaam ondernemen belangrijk dat de medewerkers uit een bedrijf altijd feedback kunnen geven op jouw duurzaamheidsdoelen. Je bouwt zo een duurzaam bestaan op voor je bedrijf en je omgeving.
Als ondernemer moet je niet alleen aandacht hebben voor het welzijn van mens, dier en milieu. Je moet ook openstaan voor feedback van medewerkers . Mensen moeten kunnen teruggeven aan jouw bedrijf: "jullie hebben goede bedoelingen, maar het gaat níet goed."
Toekomstbestendig ondernemen
Wereldwijd is er veel aandacht voor duurzaam ondernemen. Uit onderzoek (2019) blijkt dat 75% van de Nederlandse consumenten vindt dat bedrijven een positieve bijdrage moeten leveren aan de maatschappij, het milieu en het welzijn van mensen. Door hier als ondernemer rekening mee te houden, laat je zien dat je bedrijf toekomstbestendig is. Door duurzaam te ondernemen houden we immers de planeet leefbaar voor toekomstige generaties.
Duurzaam ondernemen biedt naast uitdagingen ook verschillende kansen. Door in te zetten op duurzaamheid, onderscheidt je je van concurrenten. Daarnaast vinden veel (jonge) werknemers het belangrijk om te werken voor een bedrijf dat bijdraagt aan het milieu en de maatschappij. Door het verduurzamen van je bedrijfsvoering, spreek je ook makkelijker nieuwe doelgroepen aan. Tot slot kan investeren in duurzaamheid op termijn kosten besparen.
Verduurzamen in kleine stappen
Starten met verduurzamen kan misschien voelen als een uitdaging. Vooral als het ondernemen over de grens plaatsvindt. Kost het immers niet veel extra tijd en geld?
Het klopt dat je moet investeren in het verduurzamen van je onderneming. En daar komt inderdaad tijd en geld bij kijken. Maar verduurzamen hoeft niet in één keer te gebeuren. Kleine stappen kunnen al veel resultaat opleveren.
Tip 1: start met concrete acties vanuit Nederland
Ondernemers starten vaak met concrete acties, zoals:
- Verduurzamen van een kantoorpand, door de overstap op LED-verlichting of aanschaf van energiezuinige apparatuur.
- Stimuleren van openbaar vervoer of de overstap op elektrisch rijden onder personeel.
- Aanpassen van printgedrag, door het gebruik van gerecycled papier of bewaren van digitale bestanden.
- Scheiden van afval.
- Inkopen van duurzame producten, waarbij men rekening houdt met milieuaspecten en sociale factoren.
- Duurzaam personeelsbeleid, met goede en gezonde werkomstandigheden voor het personeel.
Tip 2: gebruik de MVO Risico Checker
Bovenstaande acties leveren relatief snel een positief resultaat op, maar daarmee ben je er nog niet. Wil je de overstap maken naar écht duurzaam ondernemerschap? Neem duurzaam ondernemen dan op in de basis van je bedrijf en verwerk het in een duurzaam businessmodel. Ben je bezig met internationaal ondernemen? Zorg er dan voor dat je de hele productieketen onder de loep neemt.
De eerste stap daarbij is misschien een open deur, maar wel erg belangrijk: doe marktonderzoek en maak daarbij ook een risicoanalyse. Met de MVO-Risico Checker zie je direct welke internationale risico's je loopt met jouw handelsactiviteiten. Daarnaast krijg je advies over wat je kunt doen om die risico's te beperken. Deze check is kosteloos en neemt weinig tijd in beslag.
Ben je van plan om samen te werken met lokale buitenlandse zakenpartners? Of heb je al een samenwerking lopen? Voer ook hierbij een risicoanalyse uit. Dit kun je doen via het opvragen van rapporten, of door zelf onderzoek te doen op internet.
Doe – naast marktonderzoek – ook meteen een analyse van de risico's die je zou kunnen tegenkomen. Dan bouw je in één keer het complete plaatje op.
Tip 3: praat met elkaar
De volgende stap is wat groter, maar het kan je veel opleveren: neem direct contact op en praat met je lokale zakenpartners, (toe)leveranciers, (onder)aannemers of afnemers. Ga moeilijke onderwerpen niet uit de weg, maar hanteer ook geen 'zero tolerance-beleid'. In jouw doelland kunnen andere normen en waarden gelden.
Praat met elkaar over zaken als milieu, corruptie en arbeidsomstandigheden. Vertel waarom én hoe je duurzaam wilt ondernemen. Leg uit dat het verduurzamen van de hele productieketen belangrijk voor je is. En bespreek met elkaar waar mogelijke risico's zitten in de samenwerking.
Dit betekent niet dat je ook meteen naar jouw doelland moet afreizen. In veel gevallen kan dit ook via online communicatieplatformen, zoals Microsoft Teams of Zoom. Dit scheelt niet alleen tijd en geld, maar is ook duurzamer dan een vliegreis of autorit.
Tip 4: maak goede afspraken
Deze stap kost meer tijd, maar het levert uiteindelijk duidelijkheid op: maak goede afspraken met je zakenpartners. Niet alleen mondeling, maar ook (digitaal) op papier. Wees duidelijk over technische specificaties, realistische levertijden, reële kostprijs en de 'requirements'.
Deze afspraken hebben meer invloed op een duurzame productieketen dan je misschien verwacht. Zo leiden onduidelijke technische specificaties vaak tot onnodig veel pilotproducties en extra kosten. Dit gaat meestal ten koste van de marge en daarmee ook ten koste van de juiste arbeidsomstandigheden.
Lange relaties met leveranciers en producenten die een reële kostprijs berekenen, hebben juist een positief effect op de sociale en duurzame omstandigheden.
Meestal legt een inkoop- of exportmanager dit soort afspraken vast met de zakenpartners. De manager moet daarbij rekening houden met de duurzaamheidsdoelen omdat die van invloed zijn op prijzen, marges en relaties.
Tip 5: zorg voor MVO-bewustzijn bij medewerkers
Deze stap vraagt iets van jou, maar ook van je medewerkers: laat duurzaam ondernemen doordringen in het hele bedrijf. Zorg dat elke medewerker in de keten zich bewust is van jouw duurzaamheidsdoelen. Vaak kijkt men bij (het starten met) duurzaam internationaal ondernemen vooral naar de risico's. Maar belangrijker is dat iedereen – van de CEO tot aan de receptionist – weet waar een onderneming voor staat.
Zoals al eerder genoemd in dit artikel, is het belangrijk dat de medewerkers ook feedback kunnen geven op jouw duurzaamheidsdoelen. Stel, je medewerker vindt dat er ergens in de productieketen iets misgaat op het gebied van mensenrechten. Of je medewerker komt met nieuwe ideeën voor een circulaire productieketen; dan moet het mogelijk zijn om hierover te praten. De medewerkers worden zo direct betrokken bij de duurzaamheidsdoelen, maar zij houden jou óók scherp bij het naleven hiervan.
Als laatste is het belangrijk dat de medewerkers beloond worden voor het nastreven van internationaal MVO en duurzaamheidsdoelen. Er zijn bedrijven die niet alleen belonen op verkoopprestatie, maar juist op het maken van goede afspraken over mensenrechten.
Laat internationaal MVO, binnen je keten en je bedrijf, doorsijpelen naar alle medewerkers. Zorg dat je medewerkers internationaal MVO en duurzaamheidsdoelen nastreven en beloon ze daar ook voor.
Tip 6: neem contact op met het IMVO-steunpunt
Het IMVO-steunpunt helpt bedrijven die internationaal zakendoen op weg met advies en informatie om internationaal MVO en due diligence (gepaste zorgvuldigheid) toe te passen in hun bedrijfsprocessen. Ook brengt het steunpunt het landschap met betrekking tot MVO-dienstverlening in kaart. En het werkt bijvoorbeeld samen met de SER en MVO Nederland. Heeft u vragen over internationaal MVO?
Tip 7: word lid van de Internationaal Duurzaam Ondernemen Community
De Internationaal Duurzaam Ondernemen Community is het nieuwe interactieve online platform voor én door ondernemers of medewerkers van een mkb die internationaal duurzaam en maatschappelijk verantwoord zaken (willen) doen. Dit platform wordt mogelijk gemaakt door RVO. Via deze online community kunnen leden informatie vinden en kennis delen over het verduurzamen van businessmodellen en andere duurzaamheidsvraagstukken. Denk bijvoorbeeld aan thema's als internationaal MVO, circulair, vergroening, energie en landspecifieke informatie. Benieuwd?
Meer weten?
Wil je meer weten over duurzaam internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen? Lees dan over maatschappelijk verantwoord ondernemen in het buitenland of bekijk onze pagina over MVO-ketenverantwoordelijkheid.
Contact
Wil je persoonlijk advies over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen in een bepaald land? Neem dan contact op met een van onze adviseurs.
