Biologisch varkensvlees

Gepubliceerd op:
3 september 2025

In de biologische varkenshouderij krijgen dieren zo veel mogelijk de kans om hun natuurlijke gedrag te vertonen. Varkens leven in groepen en wroeten in stro. Ze krijgen de ruimte om te bewegen en mogen altijd naar buiten. Ze krijgen biologisch voer en antibiotica mag alleen onder toezicht van de dierenarts worden gebruikt.

Leefruimte: ruimte voor natuurlijk gedrag

Varkens zijn groepsdieren die van nature graag snuffelen, wroeten en contact zoeken. Daarom zijn biologische stallen zo ingericht dat varkens:

  • los kunnen rondlopen;
  • kunnen wroeten in strooisel, zoals stro;
  • op een natuurlijke manier met elkaar kunnen omgaan.

In de Europese wetgeving over biologische productie staan duidelijke eisen aan de minimale ruimte voor biggen, vleesvarkens en zeugen (vrouwelijke varkens). Voor zeugen in het kraamhok is er voldoende ruimte en stro om een nest te bouwen. Varkens hebben ligcomfort, bewegingsvrijheid en volop afleiding. Afleiding zorgt voor minder kans op ongewenst gedrag, zoals staartbijten. Staarten en hoektanden verwijderen is in de biologische varkenshouderij niet toegestaan.

Buitenleven: altijd naar buiten

Biologisch gehouden varkens kunnen naar buiten wanneer ze willen. Hun verplichte uitloop kan een grasrijke wei zijn, of een ruime, omheinde buitenplaats aan de stal. De buitenruimte heeft schaduwrijke plekken, waar het varken kan afkoelen op warme dagen. 

Dit zijn de voordelen van een buitenruimte:

  • Varkens kunnen zelf kiezen wanneer ze naar buiten gaan. Zo kunnen ze hun lichaamstemperatuur regelen. Dat voorkomt hittestress.
  • Ze genieten van frisse lucht en natuurlijk daglicht.
  • Door het daglicht en de vrije beweging blijven de dieren actief.

Er zijn ook biologische boeren die een modderpoel aanleggen voor (drachtige) zeugen. Wroeten, rollen en afkoelen in de modder is niet alleen natuurlijk gedrag, maar helpt ook tegen oververhitting en huidproblemen.

Voer: wat eten biologische varkens?

Het voer van biologische varkens is biologisch geteeld. Er zijn dus geen chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen of kunstmest voor gebruikt. Minimaal 30% moet van eigen teelt of uit de regio komen. Soms bestaat het uit biologische reststromen, bijvoorbeeld uit de kaas- of broodproductie.

Gezondheid: hoe blijft een biologisch varken gezond?

Ruimte, beweging, daglicht en frisse lucht versterken het natuurlijke immuunsysteem van biologische varkens. Wordt een dier toch ziek? Antibiotica mogen alleen als andere natuurlijke middelen niet helpen. Bijvoorbeeld kruiden en mineralen. Of als de dierenarts bepaalt dat het nodig is.

Voor het gebruik van antibiotica zijn strenge voorwaarden vastgelegd. Deze staan in Europese wetten en regels voor biologische productie. Voorop staat dat onnodig lijden wordt voorkomen.

Van stal tot slacht: met respect

Biologische varkens worden meestal rond de leeftijd van 9 tot 12 maanden geslacht. Voor biologisch vlees zijn extra welzijnsregels:

  • Het opladen voor vervoer verloopt rustig, zonder dwang- of kalmeringsmiddelen.
  • Het vervoer naar het slachthuis moet zo kort mogelijk zijn.
  • Biologische slachthuizen zijn gecertificeerd voor biologische slacht.
  • Het slachtproces gebeurt onder strenge regels voor welzijn.

Verwerking: met aandacht

Varkensvlees wordt onder andere verwerkt tot schnitzels, gehakt en vleeswaren. Voor biologische vleesproducten gelden strenge regels. Alle toegevoegde ingrediënten zijn biologisch, zoals kruiden en paneermeel.

Kunstmatige smaakversterkers, kleurstoffen en aroma’s zijn verboden. In de Europese wetten en regels over biologische productie staat precies welke stoffen mogen worden gebruikt en in welke hoeveelheden.

Bronnen, wetten en regels

  • Groepsleven, wroeten en sociaal contact: EU (2018). Verordening 2018/848, bijlage II, artikel 1.9.1.2.
  • Leefruimte voor biggen, vleesvarkens en zeugen: EU (2020). Verordening 2020/464, bijlage I, deel III.
  • Biologisch voer en herkomst: EU (2018). Verordening 2018/848, bijlage II, artikel 1.9.3.1 sub a.
  • Gezondheid en antibiotica: EU (2018). Verordening 2018/848, bijlage II, deel II, artikel 1.5.2.
  • Rustig opladen voor vervoer: EU (2018). Verordening 2018/848, bijlage II, deel II, artikel 1.7.7.
  • Kort vervoer naar slachthuis: EU (2018). Verordening 2018/848, bijlage II, deel II, artikel 1.7.6.
  • Verbod op kunstmatige smaakversterkers, kleurstoffen en aroma’s: EU (2021). Verordening 2021/1165, bijlage V.

Stel uw vraag

Wilt u meer weten over biologisch ondernemen? Bijvoorbeeld over biologische landbouw of over hoe u communiceert over biologische producten? Laat uw vraag en uw gegevens achter en wij nemen contact met u op.

Stel uw vraag

In opdracht van:
  • Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
Bent u tevreden over deze pagina?