Flexwonen

Wat is flexwonen?

Prettig en betaalbaar wonen moet voor iedereen beschikbaar zijn en soms ook met spoed. Denk daarbij aan studenten, flexwerkers of arbeidsmigranten, uitstromers uit de opvang of aan iemand die net gescheiden is. Maar flexwonen kan ook uitkomst bieden voor gezinnen die hun huis verkochten en nog niet over een nieuwe woning beschikken.

Flexwonen zorgt voor snelle woonoplossingen en ontwikkelt zich naast het reguliere huren en kopen tot een opkomend nieuw onderdeel van de woningmarkt. Flexwoningen zijn kleine woningen die verplaatsbaar, stapelbaar, schakelbaar of splitsbaar zijn. Daarnaast heeft één van de volgende aspecten een tijdelijk karakter:

• de woning zelf
• de bewoning (door het gebruik van tijdelijke huurcontracten) of
• de locatie

Flexwoningen bouwen in uw gemeente

Onder de Omgevingswet mogen gemeenten afwijken van eerdere bestemmingsplannen zonder tijdslimiet voor de tijdelijke vergunning. Dus ook voor flexibele, verplaatsbare woningbouw. Ook mogen zij afwijken van het omgevingsplan met een omgevingsvergunning voor een zogenaamde ‘buitenplanse omgevingsactiviteit’. Dit vereist een standaardprocedure met een doorlooptijd van 8 weken, of een uitgebreidere procedure.

Stimuleringsmaatregelen flexwonen

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) wil de ontwikkeling van flexwonen stimuleren. Niet in de plaats van permanente nieuwbouw, maar als aanvulling op de bestaande woningvoorraad. Met deze woningen kan de woningvoorraad namelijk relatief snel worden uitgebreid, omdat ze vaak geheel of gedeeltelijk in de fabriek worden gemaakt. De bouwtijd is daardoor korter. Bovendien brengt bouwen in een fabriek minder bouwafval en overlast met zich mee. Ook kunnen er locaties en gebouwen worden benut die in eerste instantie geen woonbestemming hebben. Dit is zeker een voordeel in gebieden waar de druk op de woningmarkt hoog is. Locaties die pas over een aantal jaren permanent ontwikkeld worden, zijn hiervoor ook goed te gebruiken. In anticipeer- en krimpgebieden kan flexwonen juist een tijdelijke piek in de woningbehoefte opvangen. Op deze manier voorkomt flexwonen leegstand of een grote sloopopgave.

Om de ontwikkeling van flexwoningen te stimuleren, formuleerde de minister van BZK de Stimuleringsmaatregelen Flexwonen, zie de Kamerbrief.

Om deze doelen te bereiken, zijn er 2 regelingen ontwikkeld:

• Werkt u voor een gemeente? Dan vraagt u financiering aan via de Stimuleringsregeling Flex- en Transformatiewoningen (SFT)
• Werkt u voor een woningbouwcorporatie of andere investeerder en wilt u uw financiële risico's beperken? Dan vraagt u hulp aan via de Regeling tegemoetkoming herplaatsing flexwoningen (RTHF) 

Versnellingskamer Flexwonen

Verschillende partijen moeten samenwerken om meer flexwoningen te realiseren  Daarvoor stimuleert het expertteam woningbouw van RVO het oprichten van Versnellingskamers Flexwonen. Een versnellingskamer is bedoeld om de samenwerking tussen gemeenten, corporaties en andere partijen te stimuleren.

In een versnellingskamer werken betrokken partijen samen stap voor stap naar een haalbaar en gedragen flexwonenconcept toe. Centrale vragen daarbij zijn:

• Welke voordelen heeft flexwonen voor uw gemeente of regio?
• Welke doelgroepen hebben baat bij flexwonen?
• Welke locaties komen in aanmerking?
• Welke flexwoonconcepten zouden er op de gekozen locaties ontwikkeld kunnen worden?
• Wat is daar voor nodig?
• Welke aandachtspunten en randvoorwaarden zijn daarbij van belang? Denk hierbij bijvoorbeeld aan vragen rondom de ontwikkelstrategie, de ruimtelijke procedure, de business case, participatie en tijdelijke huurcontracten.
• Wat zijn de concrete vervolgstappen om de flexwoningen te realiseren?

Afhankelijk van de unieke situatie verschilt de exacte aanpak per versnellingskamer. Iedere versnellingskamer is hierdoor lokaal maatwerk.

Een versnellingskamer kan fysiek of digitaal plaatsvinden. Lees de onderstaande Routekaart Flexwonen voor meer achtergrondinformatie over flexwonen.

Praktijkvoorbeelden

De onderstaande voorbeelden laten zien wat flexwoningen al hebben bereikt in Nederland.

Gemeente Eindhoven werkte samen met het Expertteam Woningbouw om in korte tijd bijna 700 betaalbare woningen te bouwen voor mensen die dat nodig hebben. In de video ziet u hoe dit project verliep.

In Oude IJsselstreek zien we dat flexwoningen ook voor kleinere gemeenten een uitkomst zijn. Lees het praktijkverhaal op RVO.nl.