Mest analyseren in laboratorium

Dierlijke mest analyseren

Wat moet u doen voordat u begint met analyseren 

U controleert of de vervoerder deze gegevens heeft vermeld op het begeleidingsformulier: naam, adres en KVK-nummer van de leverancier, de afnemer en de vervoerder en het nummer van het rVDM (bij vrachtbemonstering). Zijn deze vermeld? Dan volgt u stap 1 tot en met 6:

Stap 1: U registreert de gegevens van het monster

U legt in ieder geval deze gegevens vast:

• datum ontvangst
• nummer van de monsterverpakking
• gewicht
• mestcode

Stap 2: U controleert de verpakking van het monster

Is de verpakking beschadigd of zijn er andere bijzonderheden? Dan meldt u dit binnen 24 uur aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Stuur een e-mail naar info@nvwa.nl met de gegevens van de monsterverpakking en het juiste rVDM-nummer.

Stap 3: U controleert de hoeveelheid van het monster 

Een monster van drijfmest is in elk geval 500 gram en van vaste mest in elk geval 500 gram en niet meer dan 800 gram.

Wanneer en hoe doet u de analyse  

Stap 4: U behandelt het vrachtmonster voor voordat u het analyseert 

De voorbehandeling van het monster voor drijfmest doet u volgens NEN 7430 en voor vaste mest volgens NEN 7431. Via NEN 7433 of een methode die hierop lijkt, brengt u de elementen die in organische stof zitten, in oplossing. Het gaat dan om bijvoorbeeld stikstof (N) en fosfor (P). Vanuit NEN 7434 of een gelijkwaardige methode bepaalt u het in NEN 7433 vrijgemaakte stikstofgehalte. Blijkt uit de monstervoorbehandeling dat in het monster nitraat zit? Dan bepaalt u de hoeveelheid stikstof volgens NEN 7437. Via NEN 7435 of een gelijkwaardige methode bepaalt u de hoeveelheid fosfor in het monster. 

U analyseert de monsters uiterlijk 5 werkdagen na ontvangst. U houdt zich bij de analyse aan de voorschriften in accreditatieprogramma AP05.

Stap 5: U conserveert het monster en slaat het op

U doet dit op de manier zoals in § 4.4 van het accreditatieprogramma staat. Bewaar een monster in elk geval 14 dagen nadat u de analysegegevens heeft opgestuurd.

Stap 6: U stuurt de analysegegevens op

U stuurt de analysegegevens binnen 5 werkdagen na de analyse naar de vervoerder, de leverancier, de afnemer en digitaal naar ons. 

Bijzonderheden vastgesteld bij de analyse

U meldt bepaalde zaken die u vaststelt tijdens het analyseproces. Hiervoor zijn deze opmerkingscodes:

• AM: Analyse mislukt
• FM: Foutief mengmonster gemaakt
• NA: Monster niet analyseerbaar
• MV: Monster verloren gegaan
• VW: Verpakking beschadigd, analyse wel uitgevoerd
• VN: Verpakking beschadigd, analyse niet uitgevoerd
• GA: Gegevens afnemer niet compleet
• GL: Gegevens leverancier niet compleet
• GM: Geen monster ontvangen

Kunt u het stikstof- of fosfaatgehalte niet vaststellen door problemen met het monster? Gebruik dan de forfaitaire waarden uit tabel 11. 

Mengmonster

Vraagt de vervoerder om een mengmonster te maken, maar is het gewicht van het vrachtmonster te laag? Het vrachtmonster mag niet worden gemengd in een mengmonster. Is dit wel gebeurd? Dan gelden de forfaitaire normen voor alle vrachten die bij dat mengmonster horen. Vermeld als opmerkingscode FM als u de analysegegevens naar ons verstuurt. 

Dikke fractie met mestcode 13 en 43 analyseren

De analyse doet u op dezelfde manier als bij dierlijke mest. U doet de analyse uiterlijk 5 werkdagen na ontvangst. U krijgt het monster alleen niet van de intermediair, maar van de monsternemende organisatie. Zij sturen het monster binnen 7 dagen nadat ze het monster hebben genomen. U stuurt de resultaten ook uiterlijk 5 werkdagen naar de leverancier, de afnemer, de vervoerder en naar ons. Is de afnemer niet op tijd bekend? Dan stuurt de leverancier het analyseresultaat naar de afnemer. Lees alle stappen op Hoe dikke fractie bemonsteren en analyseren.

Zuiveringsslib en compost analyseren

Voordat u begint met analyseren, controleert u of:

• de verpakking intact is. Zo niet, meld dit binnen 24 uur aan het Klantcontactcentrum van de NVWA. Het telefoonnummer is (0900) 0388.
• de producent een 12-maandsgemiddelde (als het monster uit een productie zonder onderbreking komt) wil.

Wanneer en hoe analyse doen

• Analyseer het monster uiterlijk 5 werkdagen na ontvangst.
• Doe de analyse volgens het protocol in bijlage Ia onderdeel A. Of een methode die er op lijkt.
• Geef de analyseresultaten door van een uniek nummer met maximaal 12 posities.
• Stuur de analyseresultaten met het unieke nummer (maximaal 12 cijfers) naar de producent en naar ons. Doe dit binnen 10 werkdagen na de analyse of (bij een (12-maandsgemiddelde). Of binnen 10 werkdagen na afloop van een kalendermaand. Vermeld ook het vorige unieke analysenummer.
• Bewaar een monster in elk geval 10 werkdagen nadat u de analysegegevens heeft verzonden.

De producent van zuiveringsslib en compost kan bij de analyse van de monsters kiezen voor een berekening met een 12-maandsgemiddelde. Dit kan als zij of hij het hele jaar (zonder onderbreking) zuiveringsslib of compost produceert. Lees meer op Zuiveringsslib en compost vervoeren. Geen 12-maandsgemiddelde? Dan heeft u te maken met dezelfde regels als bij dierlijke mest.

12-maandsgemiddelde berekenen

Produceert de leverancier het hele jaar door (zonder onderbreking) zuiveringsslib of compost? En ontvangt uw laboratorium elke maand één monster hiervan? Dan berekent u op basis van de meest recente analyseresultaten, het gemiddelde stikstof-, fosfaat- en drogestofgehalte over de afgelopen 12 maanden. Als een producent in een maand meerdere geschikte monsters voor het 12-maandsgemiddelde levert, dan berekent u eerst het gemiddelde van die maand. De uitkomst daarvan gebruikt u voor de berekening van het 12-maandsgemiddelde. Hoe u dit berekent vindt u in het Protocol analyse zuiveringsslib en compost.

Andere mest analyseren

De analyse van andere mest doet u volgens het protocol voor de afzonderlijke meststoffen in bijlage Ac. Of een methode die er op lijkt.

Heranalyse doen

Krijgt u een aanvraag voor een heranalyse? De aanvraag krijgt u binnen 10 werkdagen nadat u de analyseresultaten heeft verstuurd. U doet de heranalyse uiterlijk 5 werkdagen nadat u de aanvraag heeft ontvangen. De betrokken partijen van een vracht mest mogen maximaal één keer een aanvraag doen voor een heranalyse.

Resultaat heranalyse verschilt

Verschillen de resultaten van de heranalyse duidelijk met de resultaten van de eerste analyse? Dan stuurt u uiterlijk 5 werkdagen na de heranalyse een aangepast analyserapport naar de leverancier, de vervoerder en de afnemer van de mestvracht. Hierop staat dat het om een heranalyse gaat. Het eerste analyserapport vervalt daarmee. Het laboratorium meldt de aangepaste analyseresultaten aan ons. Wij berekenen daarna de gegevens opnieuw.

Resultaat heranalyse hetzelfde

Verschilt het resultaat van de heranalyse minimaal met de eerste analyseresultaten? U laat de aanvrager uiterlijk 5 werkdagen na de analyse weten dat het eerste analyserapport blijft gelden. 

Geaccrediteerde en erkende laboratoria

U mag alleen analyses doen als uw laboratorium geaccrediteerd en erkend is. Lees meer op Uw lab of monsternemende organisatie.

Flyers: alle regels op een rij voor laboratorium en vervoerder

Krijgt u niet alle gegevens van de vervoerder? Dan kunt u de flyer ‘Een mestmonster aanleveren bij een laboratorium: waar moet u aan voldoen?’ naar de vervoerder opsturen. Deze kunt u hieronder downloaden. 

In de flyer ‘Dierlijke mest analyseren: waar moet u als laboratorium aan voldoen?’ hebben we de regels kort voor u op een rij gezet.