Verduurzaming gebouwen – Gemeentelijk vastgoed

De verduurzaming van het eigen gemeentelijk vastgoed moet haalbaar, betaalbaar en financierbaar zijn. Dit geldt natuurlijk ook voor het maatschappelijk vastgoed in de gemeente. De ambitie vanuit het klimaatakkoord is om het maatschappelijk vastgoed in 2050 CO₂-arm te hebben.

Routekaarten

De sectorale routekaart voor gemeentelijk maatschappelijk vastgoed beschrijft hoe gemeenten het streef- en einddoel voor CO₂-reductie in 2030 (49%) en 2050 (95%) kunnen halen. De routekaart geeft inzicht in waar gemeenten nu staan met het gemeentelijk vastgoed. En hoe zij daarna op een kosteneffectieve manier kunnen toewerken naar CO₂-arm en aardgasvrij vastgoed.

Gemeenten moeten elke 4 jaar aangeven hoe zij dit aanpakken binnen de eigen vastgoedportefeuille Ze maken hiervoor een portefeuilleroutekaart of duurzaam meerjarenonderhoudsplan (DMJOP). De leidraad en het sjabloon ondersteunen u als gemeenten bij het opstellen van een portefeuilleroutekaart:

• Meer informatie over deze sectorale routekaart vindt u op de website van de VNG.
• Het sjabloon portefeuilleroutekaart vindt u op onze pagina over Maatschappelijk vastgoed. 

Energielabels

Voor alle utiliteitsgebouwen geldt een energielabelplicht bij oplevering, verkoop en verhuur.

Bij publiek toegankelijke overheidsgebouwen met een minimale grootte van 250m2 is hiernaast altijd een zichtbaar energielabel verplicht.

Vanaf 2023 geldt de energielabel C-verplichting voor alle kantoren in Nederland. Ook kantoren in eigendom van gemeenten moeten voldoen aan deze energielabelverplichtingen.

• Energielabel voor utiliteitsgebouwen
• Energielabel voor kantoren

Financiering

Deze hulpmiddelen ondersteunen u bij de financiering van de verduurzamingsopgave:

• De wegwijzer financiering biedt een stappenplan voor het zoeken van financiering voor uw project. U bekijkt per sector welke subsidies en fondsen interessant zijn. 
• Energieprestatiecontracten (EPC) bieden een middel voor u als opdrachtgever om afspraken te maken met externe partijen over het leveren van energiediensten. U maakt hierin afspraken over de te behalen energiebesparing.
• BNG bank, als bank voor de publieke sector, ondersteunt gemeenten met een maatschappelijk vastgoed scan en financieringsmogelijkheden zoals het duurzaamheidsfonds.
• U vraagt de Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) aan voor verschillende verduurzamingsmaatregelen of een integraal project. Of de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) voor bijvoorbeeld de aanschaf van zonnepanelen, warmtepompen en het aansluiten op een warmtenet. Ook de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE ++) biedt ondersteuning bij de financiering van hernieuwbare energiebronnen.

Maatschappelijk vastgoed

Gemeenten en het maatschappelijk vastgoed kunnen ondersteuning krijgen van de volgende regelingen:

• Ontzorgingsprogramma maatschappelijk vastgoed: vanaf 2021 kunnen kleine maatschappelijk vastgoedeigenaren terecht bij het ontzorgingsprogramma binnen hun provincie. Zij kunnen gebruik maken van advies en ondersteuning voor het verduurzamen van hun gebouwen. Gemeenten met minder dan 50.000 inwoners op 1 oktober 2022 komen in aanmerking voor dit programma. Maar ook schoolbesturen, zorgaanbieders, culturele instellingen, dorps- en buurthuizen, kinderopvangorganisaties en levensbeschouwelijke organisaties in uw gemeente. kunnen in aanmerking komen. Voor meer informatie neemt u contact op met uw provincie.
• Regeling specifieke uitkering stimulering sport: Sinds 1 januari 2019 kunnen gemeenten gebruikmaken van de Regeling specifieke uitkering stimulering sport. De uitkering is bedoeld voor investeringen in bouw en onderhoud van accommodaties en in de exploitatie van sportaccommodaties.

Verduurzaming utiliteitsbouw

Voor de verduurzaming van de utiliteitsbouw vindt u veel informatie en tools op onze website. Bijvoorbeeld financieringstips, besparingsmogelijkheden en informatie over wet- en regelgeving.

Kijk hiervoor op onze pagina Verduurzaming utiliteitsbouw.

Interessant voor gemeenteambtenaren

• Op de pagina voor decentrale overheden vindt u een overzicht van relevante informatie voor gemeenten, provincies en waterschappen. Ook komt u via deze pagina in contact met onze regio-liaisons en meldt u zich aan voor de nieuwsbrief decentrale overheden.
• Het VNG-forum biedt gemeenten een platform om in contact te komen met collega’s in andere gemeenten, vragen te stellen en kennis uit te wisselen.
• Bouwstenen voor Sociaal is een sectorverbindend platform van en voor bestuurders, managers en professional in maatschappelijk vastgoed.

Kennisnetwerken en samenwerken

Het Kennis- en innovatieplatform verduurzaming maatschappelijk vastgoed deelt kennis over bewezen aanpakken en praktijkvoorbeelden. Heeft u vragen? Via het platform krijgt u antwoord. Daarnaast bevorderen we de ontwikkeling van innovaties en nieuwe technologieën. Welke kennisinstelling is relevant voor uw organisatie? En hoe kunt u contact opnemen? Ook dat vindt u op de pagina van het platform.

Ga naar het Kennis- en innovatieplatform verduurzaming maatschappelijk vastgoed.

Praktijk

Bekijk inspirerende praktijkvoorbeelden van verduurzaming maatschappelijk vastgoed bij verschillende gemeenten.

Webinar verduurzaming gemeentelijk maatschappelijk vastgoed

In het webinar op 25 mei 2023, deelde een duurzaamheidsadviseur zijn kennis over het verduurzamen van gemeentelijk maatschappelijk vastgoed. Daarnaast vertelden de gemeenten Almere en Hellendoorn hoe zij omgaan met deze uitdaging. Ook presenteerden we het nieuwe sjabloon waarmee u als gemeente of maatschappelijke instelling zelf een portefeuille-routekaart ontwikkelt om uw verduurzamingsplannen concreter te maken.

Kijk het webinar op ons YouTubekanaal terug.