Obstakelverlichting van windturbines
Voor de vliegveiligheid moeten windturbines met een tiphoogte van 150 meter of meer 'obstakelverlichting' hebben. Deze verlichting maakt de windturbines zichtbaar voor vliegverkeer. Soms gelden er nog strengere eisen. Bekijk de regels, uw subsidiemogelijkheden voor verlichting en hoe u de (mogelijke) hinder hiervan voor omwonenden verkleint.
Nieuwe normen voor windturbines
Op 12 oktober 2023 zijn nieuwe landelijke milieunormen in concept gepubliceerd. De inspraakprocedure liep tot 22 november 2023. Op dit moment kunt u niet meer reageren. Zodra de definitieve normen bekend zijn, werken we de informatie op deze pagina bij.
Lees meer over de conceptnormen en de vervolgprocedure op de website van de helpdesk Wind Op Land.
Welke regels zijn er voor obstakelverlichting?
Windturbines met een tiphoogte van 150 meter of meer moeten 'obstakelverlichting' hebben. In bepaalde gebieden, zoals dichtbij een vliegveld of in een laagvlieggebied, gelden nog strengere eisen. Daar moeten windturbines met een lagere tiphoogte ook obstakelverlichting hebben.
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) bepaalt welke verlichting een windpark moet hebben. Hier zijn internationale richtlijnen voor van de International Civil Aviation Organization (ICAO). Bekijk het informatieblad om te zien welke regels er zijn voor de lichtintensiteit en hoe de verlichting automatisch aan- en uitgaat als er een luchtvaartuig in de buurt komt (naderingsdetectie).
Bekijk het Informatieblad Aanduiding van windturbines en windparken op het Nederlandse vasteland
Wat is naderingsdetectie?
Bij naderingsdetectie schakelt de rode verlichting 's nachts alleen in als een vliegtuig of ander luchtvaartuig dichtbij de windturbine is. Daardoor is de verlichting minder aan. De Landelijke Projectgroep Obstakelverlichting stelde in juli 2022 vast hoe we naderingsdetectiesystemen gebruiken.
Download hieronder de bepalingen (in het Nederlands of Engels).
Vraag subsidie aan voor naderingsdetectiesysteem
Bent u exploitant en/of initiatiefnemer van een bestaand windpark? Vraag bij uw provincie een eenmalige subsidie aan voor de aankoop en installatie van een naderingsdetectiesysteem. Op dit moment bieden 6 provincies deze subsidie. Met zo’n systeem vermindert u de hinder van obstakelverlichting voor uw omwonenden.
De subsidie geldt voor alle bestaande windturbines op land die in 2022 of eerder subsidie ontvingen uit de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++). De subsidie is maximaal 40% van de kosten die u per windturbine maakt (maximaal€ 10.000,- per turbine). De overige kosten voor het naderingsdetectiesysteem betaalt u zelf. Informeer over deze subsidie bij ons, uw provincie, of de Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA).
Bent u bezig met een nieuw windpark? Vraag daarvoor subsidie aan vanuit de SDE++. Vanaf 2023 kunt u de kosten voor een naderingsdetectiesysteem meefinancieren vanuit deze regeling.
Hoe werkt de naderingsdetectie?
Voor naderingsdetectiezijn er 2 technieken:
- Transponderdetectie
- Radardetectie
Transponderdetectie
Bij transponderdetectie herkent een ontvanger bij een windturbine de transponder van een vliegtuig. Wanneer dit vliegtuig in de schemer of nacht in de buurt komt van de windturbine, schakelt de obstakelverlichting in. En weer uit als er geen vliegtuig in de buurt van de turbine vliegt. Het transpondersysteem is over het algemeen goedkoper dan radardetectie. Daarom mag u deze techniek ook gebruiken voor naderingsdetectie.
Dit systeem werkt alleen als vliegtuigen een transponder aan boord hebben en gebruiken. Vanaf 1 oktober 2021 is dit daarom verplicht voor vliegtuigen die onder zichtvliegvoorschriften (VFR) in de schemer of de nacht vliegen.
Wilt u ook een transpondersysteem gebruiken?
Windpark Krammer deed in 2021 een proef om te beoordelen of een naderingsdetectiesysteem met transpondersignalen goed werkt. En de veiligheid van de luchtvaart gewaarborgd is. Uit een vliegtest bleek dat het transpondersysteem veilig werkt. Sindsdien mogen ook andere windparken zich melden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). De ILT keurt het gebruik van een transpondersysteem vervolgens goed.
Bekijk de voorwaarden voor het gebruik van deze techniek in het informatieblad
Radardetectie
U kunt ook naderingsdetectie met een radar gebruiken. Er staat dan een kleine radarinstallatie in de buurt van de windturbines. Dit staat ook beschreven in het informatieblad.
Wat kunt u nog meer doen om hinder te verkleinen?
Om ervaren hinder van omwonenden te verkleinen, kunt u naast naderingsdetectie nog een aantal maatregelen nemen. Bijvoorbeeld het gebruiken van vast brandende verlichting in plaats van flitsende verlichting. En het dimmen van het licht bij goede weersomstandigheden. Ook dit staat beschreven in het informatieblad.
Dimmen van de verlichting
De verlichting van een windturbine is fel, omdat die ook bij slechte weersomstandigheden goed te zien moet zijn voor naderende vliegtuigen. Sensoren op de windturbines meten de zichtafstand. Hierdoor past de intensiteit (felheid) van de verlichting zich aan bij (goede) weersomstandigheden. Is het zicht meer dan 5 kilometer? Dan mag de lichtintensiteit verlaagd worden tot 30% van de normale hoeveelheid licht. Is het zicht meer dan 10 kilometer? Dan mag de lichtintensiteit verlaagd worden tot 10% van de normale hoeveelheid licht.
Meer weten?
Vragen over windenergie op land?
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Uitgelicht
