Alles over bufferstroken
Een bufferstrook is een strook grond waarop u geen mest, chemische gewasbeschermingsmiddelen of biociden mag gebruiken. Hiermee beschermt u de waterkwaliteit. Ook zorgt u voor biodiversiteit. Een bufferstrook ligt langs een waterloop. De waterloop ligt langs landbouwgrond.
Laatste aanpassingen op deze pagina:
- 20 januari 2023: We hebben het laatste nieuws over bufferstroken in de mestwetgeving toegevoegd. Zie ook het nieuwsbericht Nieuws over bufferstroken, vanggewassen en verontreinigde gebieden.
- 19 januari 2023: Onderaan deze pagina vindt u veelgestelde vragen over bufferstroken.
Vanaf 2023 is het voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) verplicht om bufferstroken langs alle waterlopen te hebben. Vanaf 1 maart 2023 zijn bufferstroken verplicht in de mestwetgeving, het 7e actieprogramma. Hierover leest u meer onder het kopje Bufferstrook in de mestwetgeving.
Hoe breed is een bufferstrook?
De breedte van de bufferstrook hangt af van het type waterloop. Er zijn 5 types: ecologisch kwetsbare waterlopen, waterlopen die vallen onder de Kaderrichtlijn Water (KRW), KRW watervoerende sloten van maximaal 10 meter breed, overige waterlopen en droge sloten.
In de tabel hieronder ziet u in de kolom Hoofdregel hoe breed de bufferstrook moet zijn. De breedte van de bufferstrook hoeft u niet zelf te bepalen. Dat doen wij voor u. U ziet de bufferstroken vanaf februari 2023 in Mijn percelen. Bent u het niet eens met de bufferstrook? Dan kunt u dat aangeven in de Gecombineerde opgave. Hierover leest u meer op Bufferstroken in Mijn percelen.
Beslaan de bufferstroken samen meer dan 4% van het topografisch perceel? Dan mogen de bufferstroken soms smaller worden. Hoe smal? Dit ziet u in de kolom ‘1e berekening > 4%’.
Zijn de bufferstroken samen dan nog steeds meer dan 4% van het perceel? Dan berekenen we de oppervlakte opnieuw en geldt de kolom ‘2e berekening > 4%’. U hoeft deze berekening niet zelf te bepalen. Dat doen wij voor u.
Breedte bufferstroken
| Hoofdregel | 1e berekening > 4% | 2e berekening > 4% | |
| Ecologisch kwetsbare waterlopen | 5 meter | Geen berekening nodig, | blijft 5 meter |
| KRW waterlopen | 5 meter | 3 meter | 3 meter |
| KRW watervoerende sloot maximaal 10 meter breed |
5 meter | 3 meter | 1 meter |
| Overige waterlopen | 3 meter | 1 meter | 0,5 meter |
| Droge sloot | 1 meter | Geen berekening nodig, | blijft 1 meter |
Er is één uitzondering op deze breedtes. Namelijk als de teeltvrije zone breder is dan de bufferstrook. Hierover leest u meer onder het kopje Bufferstrook in de mestwetgeving.
Berekening in beeld
Waar begint de bufferstrook?
De bufferstrook begint vanaf de insteek van de sloot.
Bufferstrook in het GLB
De regels voor een bufferstrook in het GLB leggen we uit in de conditionaliteiten Bufferstroken langs waterlopen (GLMC 4) en Bufferstroken langs droge waterlopen (GLMC 10). Ook hebben de bufferstroken invloed op de eco-regeling en de vergoeding van het Agrarisch Natuur- en Landbouwbeleid (ANLb). U leest hieronder hoe deze regels met elkaar samenhangen.
Bufferstrook als niet-productief bouwland
Agrariërs die meedoen met de eco-activiteit groene braak en/of bufferstrook met kruiden moeten 4% van hun bouwland niet-productief laten. Dat is een van de normen in de conditionaliteiten. U kunt niet-productief bouwland invullen met bijvoorbeeld bufferstroken die u niet beweidt, maait of oogst. Meer over deze norm en vrijstellingen leest u op Conditionaliteiten onder Niet productieve-bouwland, landschapselementen en snoeien (GLMC 8).
Bufferstrook als eco-activiteit
In het GLB kunt u meedoen met de eco-regeling. Daarvoor voert u eco-activiteiten uit. De activiteiten die u op een bufferstrook mag doen zijn:
- Bufferstrook met kruiden
- Heg, haag, struweel
- Overige houtige elementen
- Strokenteelt
- Verlengde weidegang
Bufferstrook in ANLb
Doet u mee met het GLB en het ANLb? Dan mag u sommige beheerpakketten en activiteiten niet doen op een bufferstrook.
Deze beheerpakketten mag u niet uitvoeren op bufferstroken:
- Ruige mest (7a)
- Bodemverbetering (39 b en c)
- Beperking chemische onkruidbestrijding op grasland en bouwland (55a en b)
Deze activiteiten mogen niet op een bufferstrook:
- Bemesting met ruige stalmest (A06)
- Gebruik van chemische onkruidbestrijding op maximaal 10% van de oppervlakte (A07)
- Gewasresten (bijvoorbeeld maaisel en stro) zijn, al dan niet opgebracht, onderwerken binnen x weken na aanbrengen (A30)
Doet u een van deze activiteiten op (een deel van) een bufferstrook? Dan krijgt u geen vergoeding voor de activiteit op het deel van de bufferstrook. Wel voor de activiteit op het deel van het bouwland.
Bufferstrook in de mestwetgeving
De huidige regels voor teeltvrije zones in de mestwetgeving blijven gelden voor 2023. Vanaf 1 maart 2023 moet iedereen met een sloot langs zijn land bufferstroken aanhouden. Op dit moment wordt er gewerkt aan de wet- en regelgeving. Zodra dat klaar is, laten wij dat weten op deze pagina.
Wat mag u doen vanuit GLB en mestwetgeving?
Wat mag op bufferstroken langs waterlopen (GLMC 4), bufferstroken als niet-productief bouwland (GLMC 8) en een teeltvrije zone? Dat ziet u hieronder:
| Bufferstrook | Bufferstrook als niet-productief |
Teeltvrije zone | |
| Gebruik meststoffen | x | x | x |
| Gebruik biociden en chemische gewasbeschermingsmiddelen |
x | x | x |
| Beweiden | v | x | v |
| Maaien | v | x* | v |
| Oogsten | v | x | v |
| Welk gewas? | Alle gewassen | Alle gewassen | Ander gewas dan de hoofdteelt (behalve gras) |
| Mestplaatsingsruimte 2023 | v** | x | x |
| Mestplaatsingsruimte vanaf 2024 | x | x | x |
*Kruidenrijk mengsel mag u maaien en afvoeren, maar niet als voer gebruiken. Maaien en maaisel laten liggen mag ook.
**Bij overlap met de teeltvrije zone krijgt u op het deel van de bufferstrook mestplaatsingsruimte.
Veelgestelde vragen
In 2023 werken we aan het oplossen van fouten in de kaartlaag. U krijgt geen sanctie of korting als daar fouten in zitten. U houdt zich aan de regels waarvan u denkt dat goed is. Houdt u zich niet aan de regels terwijl wij gelijk hebben? Dan krijgt u wel een sanctie of korting.
Dit betekent niet dat u chemische gewasbeschermingsmiddelen en mest mag gebruiken tot de sloot. Deze regels gelden ook al voor de teeltvrije zone. Voor de conditionaliteiten mag dit ook niet. Doet u dit wel? Dan krijgt u een korting voor de conditionaliteiten.
Dat is een stuk landbouwgrond in Nederland. De grenzen van dit perceel zijn bijvoorbeeld wegen, spoorwegen, paden, bebouwing en water. Of een grens tussen landbouwgrond en overige grond. Op een topografisch perceel kunt u meerdere gewaspercelen intekenen.
We delen de totale oppervlakte van de bufferstroken op een topografisch perceel door de totale oppervlakte van dat topografisch perceel.
Dat hangt af van 2 dingen:
- Zijn deze activiteiten nodig voor de invulling van de 4% niet-productieve bouwland (onderdeel van GLMC 8)? Dan krijgt u voor groene braak en voor de bufferstrook met kruiden niet de waarde, maar wel de punten. En is inkomstenverlies een onderdeel van de ANLb-vergoeding? Dan kan dit onderdeel niet worden uitbetaald in het ANLb. ANLb-beheer inzetten als niet-productief bouwland leidt namelijk al tot inkomstenverlies.
- Is er overlap tussen een eco- en ANLb-activiteit? Dan krijgt u voor de eco-activiteit alleen de punten, niet de waarde. Bekijk de cumulatietabel op Samenhang tussen conditionaliteiten, ANLb en eco-regeling. Hierin ziet u welke activiteiten wel of niet samengaan op hetzelfde perceel.
De activiteiten zijn vergelijkbaar. Maar een verschil is dat u de bufferstrook met kruiden niet mag oogsten of beweiden. En het grasland met kruiden wel productief mag zijn.
Zet u beide activiteiten in voor de eco-regeling en ANLb? Dan is er sprake van dubbele financiering. U krijgt voor de eco-activiteit dan alleen de punten, niet de waarde. Bekijk de cumulatietabel op Samenhang tussen conditionaliteiten, ANLb en eco-regeling. Hierin ziet u welke activiteiten wel of niet samengaan op hetzelfde perceel.
Greppels zijn lange geulen in akkers en weilanden. Een greppel voert teveel water af naar een sloot. Naast een greppel hoeft geen bufferstrook te liggen.
Kunnen dieren er niet makkelijk doorheen of overheen lopen? Omdat de greppels daar te diep of te breed voor zijn? Dan hoort het niet bij uw oppervlakte landbouwgrond. Voor deze greppels gelden dezelfde regels als voor watervoerende sloten. Dus moeten er wel bufferstroken liggen.
Een watervoerende sloot is een gegraven geul voor de waterbeheersing. In normale omstandigheden staat er van 1 april tot 1 oktober water in. Een sloot is ook een landschapselement en dus subsidiabel.
In een droge sloot staat geen water van 1 april tot 1 oktober.
Ja, ook biologische bedrijven moeten bufferstroken hebben.
Dit controleren we tijdens een bezoek op uw bedrijf.
Vanuit de conditionaliteiten doen we een steekproef bij 1% van de aanvragers. Er zijn ook reguliere controles vanuit de waterschappen en de mestwetgeving.
Ja, de bufferstrook kan samenvallen met een schouwpad of met een ander landschapselement. De breedte van het schouwpad telt mee in de breedte van de bufferstrook. Het maakt niet uit of het schouwpad in beheer is bij de aanvrager.
Zet u de bufferstrook in als bufferstrook langs waterloop? Dan mag u luzerne zaaien en oogsten. Maar u mag nog steeds geen chemische gewasbeschermingsmiddelen en mest gebruiken.
Zet u de bufferstrook in als 4% niet-productieve bouwland? Dan mag u ook luzerne zaaien. Maar niet oogsten.
Ga naar Bufferstroken in Mijn percelen voor veelgestelde vragen over de kaartlagen Waterlopen en Bufferstroken.
- Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
