Ivoor
Olifanten worden met uitsterven bedreigd. Dit komt bijvoorbeeld door stroperij voor ivoor. De Afrikaanse olifant (Loxodonta africana) en de Aziatische olifant (Elephas maximus) zijn daarom streng beschermde CITES-dieren. Wilt u ivoor verkopen, (weder)invoeren of (weder)uitvoeren? Daar zijn regels voor.
Bewerkt, onbewerkt, antiek of pre-conventie ivoor
Bepaal eerst wat voor ivoor u heeft. Daarna weet u welke regels voor u gelden.
Onbewerkt ivoor
Onbewerkt ivoor is een hele olifantenslagtand of een stuk daarvan. We noemen dit ook wel ruw ivoor. De slagtand of het stuk is niet of maar voor een deel bewerkt. Het kan wel gepolijst (gladgemaakt) zijn.
Bewerkt ivoor
Bewerkt ivoor is helemaal of voor een groot deel ingesneden, gevormd of verwerkt. Voorbeelden van bewerkt ivoor zijn een ivoren beeldje, sieraden met ivoor of ivoren details op een muziekinstrument. Het ivoor moet voor minimaal 90% bewerkt zijn om onder dit type ivoor te vallen.
Antiek ivoor
Is het ivoor van voor 3 maart 1947 en is het ook voor die datum bewerkt? En is het verwerkt in een voorwerp? Dan noemen wij het antiek. Antiek ivoor kan bijvoorbeeld zitten in:
- een sieraad
- een muziekinstrument
- een meubel
- kunst
Pre-conventie ivoor
Pre-conventie ivoor is ivoor dat na 3 maart 1947 bewerkt werd. En dat verkregen is voordat de olifant een CITES-soort werd. De Aziatische olifant is sinds 1 juli 1975 beschermd. De Afrikaanse olifant is sinds 26 februari 1976 beschermd.
Is het niet duidelijk van welke olifant het ivoor komt? Dan gaan we uit van 1 juli 1975 als grensdatum.
Wat gaat u doen met het ivoor?
Met overdracht bedoelen wij kopen, verkopen, te koop aanbieden, ruilen of weggeven. In maar een paar gevallen mag u olifantenivoor overdragen binnen de Europese Unie (EU). Hiervoor heeft u altijd een EU-certificaat nodig. Ook als u het van iemand krijgt.
Onbewerkt ivoor
De handel in onbewerkt ivoor is in Nederland al langer verboden. Misschien heeft u nog een EU-certificaat van voor het verbod. Alle eerder afgegeven EU-certificaten vervallen vanaf 19 januari 2023. Hierna is overdracht van onbewerkt ivoor niet meer mogelijk.
Heeft u onbewerkt ivoor? U mag het voorwerp vanaf 19 januari 2023 wel houden, maar niet meer verhandelen. Wilt u van het voorwerp af? Breng het dan naar de inleverbak bij RVO in Den Haag. Of stuur het naar ons toe.
Bewerkt pre-conventie ivoor
Ook voor bewerkt pre-conventie ivoor kunt u geen EU-certificaat meer krijgen. Daarnaast zijn alle eerder afgegeven EU-certificaten niet meer geldig vanaf 19 januari 2023. Er is één uitzondering. U krijgt alleen nog een EU-certificaat voor muziekinstrumenten waarin pre-conventie ivoor verwerkt is.
Heeft u een muziekinstrument met pre-conventie ivoor? Vraag dan vanaf 19 januari 2022 een EU-certificaat aan. Lees hoe u een EU-certificaat aanvraagt op Welk CITES-document heeft u nodig?
Antiek ivoor
Eerder had u geen EU-certificaat nodig voor de overdracht van antiek bewerkt olifantenivoor. Nu heeft u dat wel nodig. U heeft voor de aanvraag van uw EU-certificaat een aantal bewijzen nodig. Wij geven u een paar voorbeelden van bewijsstukken. Wilt u weten welke documenten nog meer gelden? Bekijk het Richtsnoer voor de handel in ivoor.
Ivoor is van voor 3 maart 1947
Als u een EU-certificaat aanvraagt, toont u aan dat het ivoor van voor 3 maart 1947 is. Dit kan bijvoorbeeld met een verklaring van een onafhankelijke deskundige. Maar ook met:
- een ontvangstbevestiging van het voorwerp;
- een betaalde rekening;
- een akte van schenking;
- een testament;
- een serienummer die verwijst naar een catalogus van een bepaalde tijd;
- foto's met een datum van het voorwerp.
U heeft het voorwerp in legaal bezit
Daarnaast is het belangrijk dat u aantoont dat u het voorwerp legaal heeft. U bewijst uw legale bezit door bijvoorbeeld:
- een afgetekende CITES-invoervergunning;
- foto's met een datum van het voorwerp;
- een geboorteakte;
- een bevestiging van productie van de fabrikant.
Met een geboorteakte toont u aan dat iemand geboren is een land. En dat diegene dus het voorwerp heeft meegenomen uit het geboorteland. Dit bewijsstuk is handig als het antieke ivoor een erfstuk is.
Met uitvoeren bedoelen wij verzenden of meenemen naar een land buiten de EU. Wederuitvoer is ivoor dat eerder is ingevoerd in de EU en daarna weer de EU wordt uitgevoerd.
Als uitzondering mag u alleen nog sommige antiek ivoren voorwerpen (weder)uitvoeren.
Onbewerkt ivoor
U kunt geen CITES-(weder)uitvoervergunning meer krijgen voor onbewerkt ivoor. Daarom kunt u onbewerkt ivoor niet meer (weder)uitvoeren.
Bewerkt pre-conventie ivoor
Vanaf 19 januari 2022 krijgt u geen CITES-(weder)uitvoervergunning meer voor bewerkt pre-conventie ivoor. Daarom kunt u bewerkt pre-conventie ivoor niet meer (weder)uitvoeren.
Als uitzondering mag u alleen nog muziekinstrumenten met pre-conventie ivoor (weder)uitvoeren.
Antiek ivoor
U kunt een CITES-(weder)uitvoervergunning aanvragen voor antieke muziekinstrumenten. Of voor antieke ivoren voorwerpen die u verkoopt aan een museum. Voor een CITES-(weder)uitvoervergunning heeft u dezelfde bewijzen nodig als voor een EU-certificaat. U bewijst dus de legale herkomst en dat het voorwerp antiek is. Kijk onder het kopje Overdracht binnen de EU welke bewijsstukken u kunt gebruiken.
Op deze regels gelden een paar uitzonderingen. U mag deze soorten voorwerpen wel (weder)uitvoeren:
- Antiek ivoren voorwerpen met culturele, artistieke of historische waarde. Musea mogen deze voorwerpen onderling uitwisselen.
- Antiek ivoren erfstukken die de familie meeneemt in verband met een verhuizing.
- Antiek ivoor dat gebruikt wordt voor onderwijs, wetenschap of handhaving.
Valt uw antiek ivoor onder een uitzondering? Lees hoe u de vergunning aanvraagt op Welk CITES-document heeft u nodig?
Invoeren is ivoor naar Nederland brengen vanuit een land buiten de EU. Is het ivoor de EU uitgevoerd en wordt het daarna weer de EU ingevoerd? Dan is het wederinvoer.
Voor de (weder)invoer van ivoor heeft u altijd 2 CITES-vergunningen nodig. Een CITES-uitvoervergunning van het land waaruit het ivoor komt. En een CITES-invoervergunning van Nederland, voordat het ivoor wordt ingevoerd. Lees hoe u de vergunning aanvraagt op Welk CITES-document heeft u nodig?
Onbewerkt ivoor
Sinds 19 januari 2022 is het niet meer mogelijk om onbewerkt ivoor (weder) in te voeren in de EU.
Bewerkt pre-conventie ivoor
U kunt sinds 19 januari 2022 alleen nog een invoervergunning aanvragen voor legaal verkregen muziekinstrumenten van voor 1 juli 1975.
Op deze regels gelden een paar uitzonderingen. U mag deze soorten voorwerpen wel (weder)invoeren:
- Ivoren voorwerpen met culturele, artistieke of historische waarde. Musea mogen deze voorwerpen onderling uitwisselen.
- Ivoren erfstukken die de familie meeneemt in verband met een verhuizing.
- Ivoor dat gebruikt wordt voor onderwijs, wetenschap of handhaving.
Antiek ivoor
U kunt een CITES-(weder)invoervergunning aanvragen voor antieke muziekinstrumenten. Of voor antieke ivoren voorwerpen die u verkoopt aan een museum. Voor een CITES-(weder)invoervergunning heeft u dezelfde bewijzen nodig als voor een EU-certificaat. U bewijst dus de legale herkomst en dat het voorwerp antiek is. Kijk onder het kopje Overdracht binnen de EU welke bewijsstukken u kunt gebruiken.
Op deze regels gelden een paar uitzonderingen. U mag deze soorten voorwerpen wel (weder)invoeren:
- Antiek ivoren voorwerpen met culturele, artistieke of historische waarde. Musea mogen deze voorwerpen onderling uitwisselen.
- Antiek ivoren erfstukken die de familie meeneemt in verband met een verhuizing.
- Antiek ivoor dat gebruikt wordt voor onderwijs, wetenschap of handhaving.
Valt uw antiek ivoor onder een uitzondering? Lees hoe u de vergunning aanvraagt op Welk CITES-document heeft u nodig?
Verklaring van een deskundige
Voordat u antiek ivoor overdraagt, moet u kunnen aantonen dat het antiek is. Dit doet u met een verklaring van een deskundige. Zorg dat alle informatie over het voorwerp en over de deskundige in de verklaring staat. Alleen dan is het document geschikt.
Informatie over het voorwerp
In de verklaring van de deskundige staat informatie over het voorwerp van ivoor. Zorg dat de volgende informatie in het document staat:
- Een duidelijke omschrijving van het voorwerp.
- De verklaring dat het voorwerp antiek is.
- Hoe de deskundige weet dat het voorwerp van olifantenivoor is gemaakt.
- Hoe de deskundige weet dat het voorwerp antiek is. Bijvoorbeeld doordat hij door kenmerken ziet uit welk jaar of welke kunststroming het voorwerp komt.
- Het jaartal of de periode waarin het voorwerp gemaakt is.
- Minimaal één foto van het voorwerp. Het voorwerp ziet er precies zo uit als op de foto. Ook is het duidelijk dat de foto bij de verklaring hoort. Bijvoorbeeld doordat er een referentienummer of een ander kenmerk op de foto staat.
Informatie over de deskundige
De deskundige heeft kennis van ivoor. Hij bekijkt en onderzoekt het voorwerp. Zorg dat de volgende informatie in het document staat:
- De naam-, adres- en contactgegevens van de deskundige.
- Van welke relevante beroepsvereniging de deskundige lid is. Of door welk orgaan of welke organisatie de deskundige is erkend. Heeft de deskundige een lidnummer? Zet dit in het document.
- De datum waarop de deskundige het voorwerp heeft beoordeeld.
- De verklaring dat de deskundige het voorwerp fysiek heeft bekeken en onderzocht. Beoordelen vanaf een foto mag dus niet.
- Dat de deskundige de kennis heeft om het voorwerp te mogen beoordelen en waarom.
- De verklaring: ‘naar mijn beste weten naar waarheid opgesteld’. De deskundige ondertekent deze verklaring.
Extra controle
Wij controleren of u zich houdt aan de wetten en regels voor ivoor. Dit doen wij samen met onder andere de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de politie. Twijfelen wij of een van deze organisaties over hoe oud het voorwerp is? Dan kan verder onderzoek nodig zijn.
Ivoor inleveren
Heeft u ivoor zonder documenten? Of wilt u om een andere redenen van uw ivoor af? Bijvoorbeeld omdat u er geen goed gevoel (meer) bij heeft? Bij RVO in Den Haag staat een inleverbak waar u ivoor vrijwillig en anoniem kunt inleveren. U mag het ook naar ons toesturen.
RVO CITES-bureau
Afdeling Inbeslaggenomen Goederen (IBG)
Prinses Beatrixlaan 2
2595 AL Den Haag
Wetten en regels
Wilt u meer weten over de regels van ivoor? Bekijk het Richtsnoer ivoor en het Richtsnoer antiek op eur-lex.europa.eu.
Veelgestelde vragen
Nee. U kunt alleen een EU-certificaat aanvragen in het land waar het ivoren stuk is.
Nee. Met een verklaring van een deskundige bewijst u alleen dat een voorwerp antiek is. Met een EU-certificaat mag u een voorwerp overdragen.
Eerder mocht u met de verklaring van de deskundige ivoor overdragen. U had toen geen EU-certificaat nodig. Sinds 19 januari 2022 mag dit niet meer. Daarom vraagt u een EU-certificaat aan als u antieke ivoren voorwerpen overdraagt. U heeft de verklaring van een deskundige nog wel nodig om de de antieke status van een voorwerp te bewijzen. Met dit bewijs vraagt u een EU-certificaat aan voor uw antieke ivoor.
Nee. U mag geen ivoren voorwerpen van na 3 maart 1947 verkopen. U mag het erfstuk wel houden en meenemen als u verhuist. Gaat u buiten de Europese Unie (EU) wonen? Vraag voor het voorwerp een uitvoer- en invoervergunning aan. Hierbij is het belangrijk dat u bewijst dat het een erfstuk is. Bijvoorbeeld met een testament.
Wilt u het stuk niet meer hebben? Lever het in bij de anonieme inleverbak in ons gebouw in Den Haag. U mag het voorwerp ook opsturen. Onder het kopje Ivoor inleveren leest u hoe u dat doet.
Er zijn nog een paar EU-certificaten voor ivoren stukken van na 3 maart 1947. Heeft u zo’n certificaat? Kijk bij de voorwaarden in vak 20 op het document. Misschien mag u het stuk nog verkopen. Is dat het geval? Verkoop het dan voor 19 januari 2023. Daarna is uw EU-certificaat niet meer geldig.
Nee. Wij zien erven niet als verhandelen. Het is wel belangrijk dat u bewijst dat u het voorwerp heeft geërfd. Dat doet u met een testament of een officiële verklaring van het familielid.
Ja, dat kan. U machtigt het veilinghuis. Zij vragen het EU-certificaat daarmee namens u aan. Uw persoonlijke gegevens komen op het EU-certificaat te staan. U blijft de officiële houder van het voorwerp ondanks dat het veilinghuis het voor u verkoopt. Het voorwerp mag pas in de verkoop als het veilinghuis het EU-certificaat heeft.
Zorg ervoor dat het veilinghuis in zijn factuur naar u een uitleg geeft. Uw naam en het nummer van het EU-certificaat moeten in deze uitleg staan. Hiermee willen we onduidelijkheid over de legale overdracht voorkomen. Veel EU-certificaten voor ivoren voorwerpen zijn namelijk alleen geldig voor 1 overdracht.
Ja, dat kan. Maar alleen als het voorwerp al voor 19 januari 2022 buiten de EU was. En als u het heeft voor persoonlijk gebruik. U verkoopt het ivoren voorwerp dus niet.
Een voorwerp terughalen naar de EU? Vraag CITES in- en uitvoervergunningen aan. Ook bewijst u dat het voorwerp voor 19 januari 2022 al van u was. Dat doet u met bijvoorbeeld een aankoopbewijs.
Deze uitzondering geldt niet voor ruw ivoor. U kunt ruw ivoor dus niet naar de EU krijgen.
Ja. Zorg ervoor dat u zeker weet dat het andere ivoren voorwerp ook een antieke status heeft. Het is beter om het antieke ivoor te repareren met een niet-ivoren alternatief.
- Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
