Elektrische aandrijvingen in de industrie

Aandrijfsystemen

Aandrijfsystemen bestaan uit een aantal onderdelen. Dit zijn de elektromotor en onderdelen als een pomp, ventilator, compressor of andere gedreven apparaat, aangevuld met een (toeren)regelaar en een overbrenging. De pomp, fan en compressor zijn de zogenoemde ‘kern’-toepassingen en goed voor driekwart van het verbruik.

Met de huidige technieken is veel energiebesparing mogelijk. Toch zijn er in Nederland nog veel onbenutte kansen.

Europese richtlijnen en nationale verplichtingen

Europese richtlijnen stellen eisen aan de minimale energiezuinigheid van elektromotoren, converters (of snelheidsregelaars), pompen en ventilatoren. Deze richtlijnen worden vaak bijgewerkt.

Daarnaast zijn er nationale verplichtingen voor energiebesparing. Bedrijven zijn verplicht om economisch rendabele energiebesparingsmaatregelen te nemen in het kader van de energiebesparingsplicht. Dit geldt voor het MKB via de Erkende maatregelenlijst en de informatieplicht, en voor de ETS-bedrijven (bedrijven actief onder het Europese Emission Trading Scheme). Dit wordt verder ondersteund door de Energie-auditplicht (vanuit de European Energy Directive -EED) die geldt voor grotere bedrijven en instellingen.

Van component naar systeem

Als u aan de wettelijke eis voldoet bij aanschaf van bijvoorbeeld een efficiënte elektromotor van klasse IE3, bespaart u al energie. U kunt meer besparen, bijvoorbeeld door een elektromotor van de super premium efficiencyklasse (IE4 of IE5) te kopen. Grotere stappen kunt u zetten door naar het systeem te kijken: analyseer of pomp, regeling, leidingnetwerk, en elektromotor goed op de procesvraag zijn ingericht en afgesteld. Zo gebruikt het systeem zo min mogelijk energie. Dit heeft voordelen:

• Verlaging van operationele kosten via lagere energie- en onderhoudskosten
• Verlaging van productiekosten door minder uitval van machines en productie
• Concrete bijdrage aan een circulaire economie (door gecontroleerde verwijdering en verwerking van afgedankte apparatuur)
• Commerciële kansen door gebruik van nieuwe technologie
• De mogelijkheid om u (internationaal) te onderscheiden

Een stapsgewijze aanpak leest u in de Best Practice Elektrische Aandrijvingen industrie.

Digitale toepassingen in aandrijvingen

Digitale toepassingen voor bijvoorbeeld pompen en elektromotoren komen steeds meer beschikbaar. Met sensoren, data-analyse en algoritmen kunnen toepassingen als verbeterde procesregeling worden gebruikt. 

Kostenbesparingen op onderhoud door bijvoorbeeld langere standtijden, energiebesparing door bijvoorbeeld betere regelingen, maar ook preciezere aansturing op de procesvraag komen eraan.

Tips en hulpmiddelen

Het Kennisnetwerk Efficiënte Elektrische Aandrijfsystemen (KEEA) geeft meer informatie over het gebruik van efficiënte aandrijfsystemen. Hierin werken RVO en brancheorganisaties FEDA, Techniek Nederland, Holland Pomp Groep, NLdigital en FedEC samen. KEEA is er voor alle gebruikers van elektrische aandrijfsystemen in de industrie, toeleveranciers, machinebouwers, dienstverleners en brancheorganisaties.

Het KEEA:

• zorgt voor praktische kennis over technieken van aandrijfsystemen die de keuze voor duurzame investeringen makkelijker maken;
• geeft informatie over subsidie- en financieringsmogelijkheden voor investeringen in energiebesparing;
• informeert over en organiseert evenementen, trainingen en opleidingen;
• is vraagbaak voor industrieën, handhavers en beleidsmakers.

Er zijn handige hulpmiddelen en methodieken die u helpen de goede maatregelen te bepalen:

• Motor Systems Tool (IEA 4E EMSA - Electric Motor Systems Annex)
• Kennisnetwerk KEEA
• Europese Richtlijnen voor elektromotoren, converters, pompen en ventilatoren