Resultaten marktconsultatie: Opschaling vergassingstechnologie biogene (rest-)stromen
Van 13 april tot en met 9 mei 2023 stond de online marktconsultatie open voor de opschaling van vergassingstechnologie voor biogene (rest-)stromen. We hebben in totaal 26 reacties ontvangen op de consultatie. Met deze input bepalen we de voorwaarden voor de regeling.
Opschalen duurzame energie
Het kabinet heeft in het Coalitieakkoord afspraken gemaakt voor een Klimaatfonds. Daarin is € 15 miljard gereserveerd voor de opschaling van productietechnologieën van hoogwaardige hernieuwbare (duurzame) energiedragers. Vergassing is aangemerkt als één van de technologieën die hieronder kan vallen.
Vergassing van biomassa
Het gaat om 2 manieren van vergassing:
- thermische vergassing, waarbij u biogrondstoffen ontleedt bij hogere temperatuur en een ondermaat zuurstof;
- superkritieke vergassing, waarbij u biogrondstoffen ontleedt in een superkritische vloeistof.
In beide gevallen ontstaat een productgas (synthesegas) dat in een vervolgproces wordt omgezet naar groen gas, biobrandstoffen of biobased grondstoffen. Het gaat daarbij om een vergassingsinstallatie op minimaal Technology Readiness levels (TRL) 8, de fases van demonstratie, opschaling en vermarkten en vanaf 5 Megawatt (MW) input.
De productie van waterstof uit biogrondstoffen door vergassing valt niet binnen deze consultatie.
Wat is het doel van de consultatie?
We onderzoeken met deze consultatie hoe we de marktintroductie van vergassingstechnologie voor biogene (rest-)stromen verder kunnen helpen met een subsidieregeling. Het doel van deze consultatie is:
- inventariseren wat de plannen zijn in de markt voor de bouw van installaties voor het omzetten van biogene (rest)stromen door vergassing;
- inventariseren wat de concrete behoeftes zijn om projecten effectief te ondersteunen.
Achtergrond
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onderzoeken of een aanpassing van de DEI+-regeling voldoende is. Daarmee kan het staatssteunkader van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening worden gebruikt.
Reacties op de marktconsultatie
1. Overweegt u een of meer aanvragen in te dienen voor aangepaste DEI+ voor biomassavergassing?
- We hebben 26 reacties ontvangen die gaan over 25 projecten.
- De meeste reacties komen van bedrijven die een vergassingsinstallatie ontwikkelen.
- We ontvingen ook reacties van adviesbureaus of partijen die niet direct in aanmerking komen als aanvrager voor deze regeling.
2. Kunt u een generieke beschrijving geven van uw project?
a. Bent u zelf de beoogde exploitant van de installatie?
b. Is uw bedrijf een groot bedrijf of een mkb-bedrijf?
- Mkb-bedrijven hebben het merendeel van de formulieren ingediend, omdat die zich richten op de ontwikkeling van vergassingstechnologie.
- Sommige technologieleveranciers ontwikkelen hun eigen project, terwijl anderen alleen technologie of licenties aan mogelijke gebruikers leveren.
- Enkele grotere bedrijven hebben ook gereageerd, waarbij vergassingstechnologie slechts één van hun activiteiten is.
c. Welke specifieke biogene grondstoffen wilt u gebruiken en wat is hun herkomst en huidige toepassing?
- De meeste indieners willen verschillende soorten (afval-)hout als grondstof gebruiken. Op dit moment verbranden ze dit in biomassacentrales of AVI's.
- Andere genoemde biomassastromen zijn slib, groenafval en bermgras.
- Sommige partijen willen ook getorreficeerde biogrondstoffen of gemengde (deels-biogene) afvalstromen zoals RDF verwerken.
- Een combinatie van biogene en niet-biogene inputstromen wordt ook overwogen door sommige partijen.
d. Zal de inputstroom tijdens de levensduur van de installatie veranderen?
- Veel aanvragers beschouwen de vergassingstechnologie als een flexibele verwerkingsmethode waarmee ze in de toekomst verschillende inputstromen kunnen verwerken.
- Sommige partijen verwachten echter geen verandering in de inputstroom, of zien dit alleen als een positief aspect.
- Er wordt opgemerkt dat marktomstandigheden zoals beschikbaarheid, wet- en regelgeving en prijzen kunnen veranderen tijdens de levensduur van de installatie.
e. Welke toepassing van het geproduceerde syngas heeft u voor ogen?
- Groen gas en methanol worden het meest genoemd als beoogde eindproducten.
- Andere projecten richten zich ook op biochar, waterstof, transportbrandstoffen en syngas als grondstof voor de chemie.
f. Wat is de beoogde grootte van de vergassingsinstallatie (MW input en output)?
- Er is een grote variatie in het verwachte vermogen van de installaties.
- Sommige richten zich op demonstratieschaal rond de voorgenomen minimumgrens van 5 MW input. Anderen richten zich op grotere commerciële installaties, variërend van enkele tientallen MW tot meer dan 100 MW.
g. Wat zijn de geschatte investeringskosten in euro's?
- De geschatte investeringskosten variëren sterk afhankelijk van de beoogde schaalgrootte.
h. Wat is de steunbehoefte voor de CAPEX behorend bij die projectgrootte? (€/MW)
- De geschatte investeringskosten van de aanvragen variëren sterk, met de meeste partijen in de range van ongeveer € 2 tot € 3 miljoen per MW aan investeringskosten.
- Subsidiepercentages rond 50% van de CAPEX-kosten worden vaak genoemd.
i. Is een exploitatiesubsidie aanvullend nog nodig om uw project te realiseren?
- Sommige indieners verwachten dat het project op basis van de huidige gasprijzen rendabel zal zijn.
- Een combinatie met een exploitatieregeling wordt echter vaak wenselijk of essentieel geacht om het risico voor financiers te beperken en een minimale omzet te garanderen.
j. Zou een DEI+ subsidie, eventueel gecombineerd met SDE++ subsidie, voldoende zijn om uw project te kunnen realiseren?
- Een groot aantal indieners verwacht dat ze met deze combinatie hun installatie kunnen realiseren, mits ze ook een SDE++ beschikking kunnen verkrijgen.
k. Wanneer wilt u de FID nemen?
- Sommige partijen verwachten eind 2023 of begin 2024 een FID te kunnen nemen, terwijl andere nog in de ontwerpfase zitten en meer tijd nodig hebben.
l. Heeft u voor uw project al een Wabo-vergunning gekregen of wanneer verwacht u deze te krijgen?
- Niet alle projecten verwachten een Wnb-vergunning nodig te hebben.
- Sommige projecten maken gebruik van de koepelvergunning van het bijbehorende industrieterrein.
- Een paar partijen hebben de benodigde vergunningen al gekregen. Anderen zijn nog bezig met het proces of ze zijn er nog niet aan begonnen.
3. Zijn er andere zaken in de huidige DEI+-regeling die u belemmeren om subsidie aan te vragen?
- Het maximale steunbedrag van de DEI+ wordt door sommige partijen als onvoldoende beschouwd om een installatie te realiseren.
- Het uitsluiten van demonstratieprojecten voor biobrandstoffen in de huidige DEI+ wordt ook genoemd als een belemmering.
- Naar verwachting zal met de komst van het nieuwe Staatsteunkader (AGVV) de uitsluiting van demonstratieprojecten voor biobrandstoffen vervallen.
4. Wat zijn de cruciale randvoorwaarden om het project te kunnen realiseren?
Verschillende belangrijke randvoorwaarden zijn naar voren gekomen:
- Het verkrijgen van de benodigde vergunningen en lokaal draagvlak.
- Voldoende risicokapitaal aantrekken voor aanloopkosten en investeringen in de installatie.
- Betere beeldvorming rondom de verwerking van (houtige) biogrondstoffen.
- Continuïteit in aanbod van grondstoffen en afname van eindproducten via langjarige contracten.
- Stabiele grondstofprijzen.
- Bijmengverplichting voor groen gas.
- Voldoende dekking van technische en/of economische risico's.
- Een consistent beleid en duidelijkheid over de voorwaarden van de RED III met betrekking tot de verwerking van biogrondstoffen.
- Verbreding van toegestane grondstoffen.
- Beschikbaarheid en prijsstelling van groene waterstof.
- Bereidheid van afnemers om een meerprijs te betalen voor een groen eindproduct.
- Aanwezigheid van benodigde infrastructuur, elektriciteitsaansluiting (netcapaciteit) en nutsvoorzieningen.
5. Vanaf wanneer denkt u een aanvraag in te kunnen dienen voor de regeling?
a. Hoeveel tijd verwacht u nodig te hebben voor het indienen van een aanvraag na de definitieve aankondiging van de regeling?
De meeste partijen verwachten binnen een paar maanden na eind 2023 of begin 2024 een aanvraag te kunnen indienen.
6. Als uw project subsidie ontvangt, hoeveel tijd verwacht u dan nodig te hebben om een installatie te realiseren?
De meeste indieners verwachten dat het mogelijk is om binnen 2 tot 3 jaar na het verkrijgen van de subsidiebeschikking een installatie te realiseren.
7. Hoe kijkt u aan tegen een 2e openstelling voor vergassing, gericht op innovatie op het gebied van voorbehandeling, vergassing, gasreiniging en opwaardering?
Er is breed draagvlak voor een tweede openstelling. De meeste indieners verwachten dat er na de realisatie van de installaties nog ruimte is voor doorontwikkeling, ook gericht op het heterogene karakter van de mogelijke input- en outputstromen.
Vervolg
De resultaten van de marktconsultatie worden gebruikt om de subsidieregeling verder vorm te geven. Het werk aan de regeling gaat gewoon door, ondanks de val van het kabinet. Het vervolg ziet er zo uit:
- De ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat werken op dit moment aan een uitbreiding van de DEI+-subsidieregeling, specifiek gericht op vergassingsprojecten. Zij streven ernaar deze subsidie eind 2023 of begin 2024 open te stellen voor aanvragen. Hiervoor is € 300 miljoen opgenomen in het meerjarenprogramma 2024 van het Klimaatfonds. Dit is onder voorbehoud van de verdere uitwerking van de regeling en de politieke ontwikkelingen.
- Het kabinet handelt lopende zaken af en stelt geen nieuw beleid meer voor. De Tweede Kamer bepaalt welke onderwerpen niet meer behandeld kunnen worden. Zij stemt hier naar verwachting in de week van 12 september over.
- De subsidieregeling maakt onderdeel uit van de begroting voor 2024. Het kabinet besluit hier in augustus over en biedt de begroting op Prinsjesdag aan de Tweede Kamer aan. De begrotingsbehandelingen vinden naar verwachting vóór de verkiezingen plaats.
Meer weten?
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
- Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat