Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+)

DEI+: aardgasloze woningen, wijken, woongebouwen en utiliteitsgebouwen met een apart, extra budget van € 9 miljoen. Meer informatie over deze regeling vindt u op de pagina hieronder:

De opslag van CO₂ is een brugtechnologie. We hebben het nodig om de energie-intensieve industrie op tijd en kosteneffectief te verduurzamen. Voor de korte en middellange periodes doen we dat vooral door afgevangen CO₂ voor altijd op te slaan (Carbon Capture and Storage, CCS).

Daarnaast gebruiken we CO₂ voor nieuwe producten of toepassingen (Carbon Capture and Utilisation, CCU). Dit moet zorgen voor een netto CO₂-vermindering. Op dit moment doen we dit door de afgevangen CO₂ aan kassen te leveren. Op de lange termijn gaan we de opslag van afgevangen CO₂ breed mogelijk maken in de circulaire economie. Negatieve CO₂-uitstoot uit de atmosfeer of uit biomassa slaan we dan voor altijd op (Carbon Capture Utilisation and Storage, CCUS). Binnen dit subthema van de DEI+ komen technieken binnen de hele CC(U)S-keten in aanmerking.

Richt uw project zich op de tijdelijke of permanente opslag van CO₂ op land? Dan komt u niet in aanmerking voor subsidie.

De regeling onderscheidt de volgende onderdelen van de keten:

• afvang
• transport
• hergebruik
• opslag

Uw project moet flink lagere kosten, efficiency en betrouwbaarheid van producten en diensten voor CC(U)S mogelijk maken.

Voert u een pilotproject uit voor recycling en hergebruik van afval? Vervangt u fossiele grondstoffen door biobased grondstoffen? Dan krijgt u mogelijk subsidie binnen dit thema. Voor recycling en hergebruik geldt dat het afval buiten uw eigen onderneming is geproduceerd. Het afval moet een nieuwe nuttige toepassing krijgen. U gebruikt bijvoorbeeld het afval als grondstof voor nieuwe producten.

Dit thema geeft alleen subsidie voor projecten op het gebied van de circulaire economie. Binnen een circulaire economie gaan we duurzamer om met grondstoffen. We willen grondstoffen langer en hoogwaardiger blijven gebruiken. U krijgt geen subsidie voor:

• (dier)voeding produceren uit afval, bijvoorbeeld via de kweek van insecten of algen.
• energie opwekken uit afval en het afval gebruiken als brand- of vulstof.

Let op: u kunt alleen subsidie aanvragen binnen dit thema voor projecten met meer dan € 3 miljoen subsidie. Voor kleinere projecten is op dit moment geen budget beschikbaar.

Gaat u investeren in een vermindering van het energieverbruik binnen uw eigen productieproces? Dan krijgt u mogelijk subsidie binnen dit thema. Bespaart u energie ergens anders in de productieketen? Dan geldt dit niet als energie-efficiëntie.

U kijkt dus naar het verbruik in uw eigen bedrijf. Het gaat hierbij niet om projecten die woningen, wijken of gebouwen aardgasloos maken. En niet om projecten voor een energie-efficiënte stadsverwarming en -koeling.

Binnen dit thema kunt u subsidie aanvragen voor projectinvesteringen in de onderstaande hernieuwbare (duurzame) energiebronnen:

• windenergie
• zonne-energie
• warmte in de omgevingslucht
• warmte in het oppervlaktewater
• geothermie
• energie uit oceanen
• waterkracht
• biomassa
• stortgas
• gas van rioolzuiveringsinstallaties
• biogas

Een specifiek thema op het gebied van hernieuwbare energie is 'Ruimtelijke inpassing van grootschalige elektriciteitsopwekking met zon of wind'. Demonstratieprojecten die geen subsidie krijgen door Europese regelgeving:

• projecten voor biobrandstoffen
• projecten gericht op de productie van materialen en chemicaliën uit biomassa

Pilotprojecten voor flexibilisering van het energiesysteem dragen indirect ook bij aan de doelstelling van vermindering van de CO_2-uitstoot in 2030. Ze helpen het energiesysteem met een wisselende aanbod van hernieuwbare energie stabiel te houden. Dit verzekert de leveringszekerheid in 2030 verder.

U kunt hierbij denken aan projecten die inzetten op grootschalige opslag. Ook conversie vanuit elektriciteit naar andere energiedragers en/of producten horen daarbij. Of projecten die zich richten op de verbetering van de stuurbaarheid van hernieuwbare-energie-opwekinstallaties.

Voor dit thema komen de volgende mogelijkheden in aanmerking:

• stimulering van opslag en conversie van hernieuwbaar opgewekte energie
• stimulering van flexibele vraag
• stimulering van CO₂-vrij regelbaar vermogen voor de opwekking van elektriciteit
• flexibiliteit van het energiesysteem

U komt in aanmerking voor subsidie binnen dit thema als uw project zich richt op een lokale infrastructuur. Dat is bijvoorbeeld een stoomnetwerk of een warmtenetwerk. Het moet gaan om een open infrastructuur. Dat wil zeggen dat het mogelijk moet zijn dat ook andere ondernemingen aansluiten op de infrastructuur. Lokale infrastructuurprojecten voor elektriciteit, gas of CO₂ komen niet in aanmerking.

Heeft het warmtenet als doel om woningen, wijken of gebouwen aardgasloos te maken? Daarover vindt u meer informatie op bij het thema Innovaties aardgasloze woningen, wijken en gebouwen.

Onder deze regeling vallen CO₂-verminderende maatregelen die worden genomen in de industrie, de gebouwde omgeving of de elektriciteitssector. Het gaat bij dit thema om maatregelen die niet vallen onder de bovengenoemde subthema's. Ze gaan niet over energie-efficiëntie of hernieuwbare energieopwekking.

Bij demonstratieprojecten gaat het om milieu-investeringssteun. Milieu-investeringssteun ontvangt u als ondernemer alleen als u met eigen activiteiten een milieuvoordeel behaalt. Dit moet tijdens de looptijd van het project gebeuren. Dat wil zeggen: uiterlijk bij ingebruikname van de installatie.

• Bedrijven die zijn gevestigd in Nederland en het Caribische deel Bonaire, St. Eustasius en Saba.
• Een individuele onderneming die voor eigen rekening en risico een project uitvoert.
• Een deelnemer in een samenwerkingsverband dat minimaal één onderneming bevat.
• Provincies en gemeentes mogen meedoen in projecten, maar kunnen zelf geen subsidie ontvangen.

De looptijd van projecten is maximaal 4 jaar.

• DEI+ ondersteunt pilot- en demonstratieprojecten die helpen tegen lage kosten CO₂-uitstoot te verminderen in Nederland. Onder CO₂ verstaan we ook CO₂-equivalent.
  Onder CO₂-equivalent verstaan we de hoeveelheid CH4, N₂O, HFK’s, PFK’s en SF6 die hetzelfde broeikaseffect oplevert als een massaeenheid CO₂. De overeenkomstige factoren staan genoemd in de DEI+ handleiding onder bijlage 1: Factoren CO₂-equivalentie.
• De CO₂-vermindering berekenen met de referentieparkmethode. De CO₂-emissiefactoren die we gebruiken zijn de factoren die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft berekend.
• Onder de doelstelling vallen ook te bouwen fabrieken met activiteiten die nieuw zijn in Nederland.
• Een project waarvoor u subsidie aanvraagt, valt in één van beide categorieën, niet in allebei.

• Projecten die in de eerste plaats kostenverlaging als doel hebben van:
  • een technologie die subsidie kan krijgen uit de Stimulering duurzame energieproductie (SDE++)
  • windenergie op zee
• Projecten voor de tijdelijke opslag of permanente opslag van CO₂ op land

Treedt u op als intermediair of penvoerder? Dan stuurt u bij de aanvraag ook een of meerdere machtigingen mee. De machtigingsformulieren vindt u op ons digitale aanvraagportaal.

Intermediair

• Als intermediair gebruikt u uw eigen inloggegevens voor eHerkenning.
• U bent intermediair als u namens de penvoerder handelt. Bijvoorbeeld als de penvoerder u inhuurt als subsidieadviseur of om een deel van de activiteiten uit te voeren.
• Vraagt u aan voor een dochter- of zusterbedrijf? Ook daarvoor bent u dan intermediair.
• Een groep heeft maar één eHerkenningsmiddel. De penvoerder stuurt het aanmeldings- en machtigingsformulier van alle andere deelnemers mee.

Aanmelden en machtigen deelnemer samenwerkingsverband

• Deelnemers aan een samenwerkingsverband machtigen de penvoerder om de subsidie aan te vragen.
• De penvoerder stuurt bij de subsidieaanvraag een machtigingsformulier in dat iedere deelnemer heeft ondertekend.
• Heeft u een buitenlandse partner in uw samenwerkingsverband? Dan vult deze het formulier 'Partner form' in.
• De naam van de gemachtigde penvoerder en de projectnaam moeten gelijk zijn op het aanvraagformulier van de penvoerder.
• Let op: alleen als het formulier is ondertekend, is de machtiging geldig.

Machtigen van de penvoerder aan een intermediair

• Als penvoerder machtigt u een intermediair om voor het samenwerkingsverband zaken bij ons te regelen. U doet dit met het formulier 'Machtiging intermediair subsidies'.
• Voor andere projectdeelnemers dan de penvoerder is dit formulier niet geldig.
• Let op: alleen als het formulier is ondertekend, is de machtiging geldig.

U logt in met eHerkenning. Voor uw aanvraag heeft u minimaal niveau 3 met machtiging RVO-diensten op niveau eH3 nodig.

Heeft u nog geen eHerkenning? Vraag dit dan aan op de website van eHerkenning. Het kan een paar dagen duren voor u uw herkenningsmiddel heeft. 

Heeft u een eHerkenningsmiddel met een lager betrouwbaarheidsniveau? Dan moet u uw eHerkenning aanpassen. U heeft eHerkenning 3 en de juiste machtiging nodig om te kunnen aanvragen. Houd rekening met een aanschaftijd van ongeveer 2 weken.

Meer informatie vindt u op Hulp bij inloggen

De aanvraagformulieren vindt u op ons digitaal aanvraagportaal. Daar voegt u de bijlagen aan toe. U heeft de volgende bijlagen nodig voor uw aanvraag:

• Plan van kennisverspreiding, onderdeel van modelprojectplan
• Exploitatieberekening

Wij beoordelen de aanvragen voor deze subsidie op volgorde van binnenkomst. Is uw aanvraag compleet? Dan is de beoordelingstermijn 8 weken. Die kunnen we eenmalig verlengen met 8 weken.

Keuren wij uw aanvraag goed? U ontvangt een brief (subsidiebeschikking) met daarin de details over de betaling. Hierin staan ook uw verplichtingen als subsidieontvanger.

Heeft uw project subsidie gekregen en duurt het project langer dan 12 maanden? Dan levert u eenmaal per jaar een voortgangsrapportage in. Hiervoor gebruikt u het formulier dat staat op het online aanvraagportaal. De data waarop u moet rapporteren, staan in de brief met uw beschikking. 

U heeft subsidie ontvangen voor een (meerjarig) project. U bent daarom verplicht om belangrijke wijzigingen in uw project direct te melden. Voor sommige wijzigingen moet u ons vooraf om toestemming vragen. Doet u dit niet? Dan loopt u het risico dat u geen subsidie ontvangt voor de gewijzigde projectonderdelen. Soms krijgt u dan zelfs geen subsidie meer voor het hele project. 

De beoordelingstermijn hiervan is 8 weken. Die kunnen we eenmalig verlengen met 8 weken.

Na afloop van uw project dient u een verzoek tot vaststelling van uw subsidie in. Daarmee verrekenen wij te weinig of te veel ontvangen subsidie. Informatie over de werkwijze voor de aanvraag van de vaststelling kunt u vinden in onze Subsidiespelregels. 

De beoordelingstermijn hiervan is 13 weken. Die kunnen we eenmalig verlengen met nog eens 13 weken.

Voor subsidieaanvragen tussen de € 25.000 en € 125.000 zijn de spelregels op 27 februari 2023 gewijzigd. U verklaart met het vaststellingsformulier over alle kosten en opbrengsten van uw project. Wij bepalen op basis van de werkelijke kosten min de opbrengsten uw vaststelling.

Bijlagen

Met uw vaststellingsaanvraag stuurt u mee de Controleverklaring over projectsubsidie vanaf € 125.000 en de eindrapportage in het volgende format:

Past een eindgebruiker of exploitant een (voor Nederland) nieuwe of vernieuwende technologie toe? Dan is een investeringsproject een demonstratieproject.

U krijgt alleen investeringssteun wanneer u als ondernemer met eigen activiteiten een milieuvoordeel behaalt. Dit moet u tijdens de looptijd van het project behalen. Dat wil zeggen: uiterlijk wanneer u de installatie in gebruik neemt.
De aanvrager van de subsidie is de investeerder die eigenaar is en blijft van dat waar hij in investeert. De investeringen zijn technisch en economisch risicovol.

Het gaat dus nadrukkelijk om investeringsprojecten. De aanvrager investeert en is eindgebruiker in zijn eigen organisatie. Dit kan gaan om energiebesparingen of om energiegebruik uit hernieuwbare energiebronnen. De investering mag ook de CO₂-uitstoot van de onderneming verminderen.

Het gaat om investeringen in materiële en eventueel immateriële bezittingen. Leaseconstructies zijn mogelijk voor zover het om financiële lease gaat. De leasenemer moet eigenaar worden van de installatie. Bij een demonstratieproject blijft de installatie ook na het project in gebruik. Is dat niet het geval? Heeft u de installatie gedemonteerd of is deze stil komen te staan? Dan is er mogelijk sprake van een pilotproject.

Wilt u als ontwikkelaar een nieuwe innovatieve techniek of product demonstreren? Of een combinatie van technieken of producten? Dan moet u een zogenoemde 'eerste toepasser' in de markt zoeken. Die toepasser is de hiervoor genoemde investeerder die moet investeren in deze techniek of dit product. De toepasser heeft het milieuvoordeel en het financieel voordeel en kan daarom subsidie aanvragen voor een demonstratieproject.

Vindt er binnen het project nog experimentele ontwikkeling plaats? Dan kan de ontwikkelaar samen met de investeerder subsidie aanvragen. Er is dus sprake van een demonstratieproject in combinatie met experimentele ontwikkeling.

Het woord 'demonstratie' gebruikt men ook met andere betekenissen. Vaak is dat in de fase van onderzoek en ontwikkeling. Bijvoorbeeld: de demonstratie van het principe of van een prototype. Dat kan op ware grootte zijn. Bij een demonstratieproject blijft de installatie ook na het project in gebruik. Is dat niet het geval? Omdat u de installatie demonteert of deze stil komt te staan? Dan is dit mogelijk een pilotproject (experimentele ontwikkeling). Het is dan geen demonstratieproject.

Is een onderzoeksorganisatie deelnemer in uw project? Dan moet u een getekende samenwerkingsovereenkomst hebben voordat u het project start. U verklaart in eLoket dat u daarvan op de hoogte bent. Wij zullen die overeenkomst bij u opvragen. In deze samenwerkingsovereenkomst staan:

• Afspraken over de manier waarop u omgaat met de bijdrage in de kosten;
• Deling in de risico’s en uitkomsten;
• Verspreiding van de resultaten;
• Toegang tot en de regels voor de toewijzing van intellectuele eigendomsrechten.

Uw project mag starten nadat u uw subsidieaanvraag bij ons indient. Uiterlijk binnen 6 maanden na de datum van verlening moet het project starten.

Ligt de startdatum van het project vóór de dagtekening van de beschikking? Dan hebben wij de ondertekende samenwerkingsovereenkomst al tijdens de behandelperiode nodig. Let op: houd daar rekening mee bij de planning van uw project.

• Is de startdatum van het project gelijk aan de indieningsdatum? Dan vragen wij de getekende samenwerkingsovereenkomst op via uw aanvraag in eLoket. Gaat het om een tenderregeling? En ontbreekt de getekende samenwerkingsovereenkomst? Dan wijzen wij uw aanvraag af. U voldoet dan niet aan de verplichtingen van de subsidieregeling. Is de beoordeling van de subsidieaanvragen op volgorde van binnenkomst? Dan vragen wij de samenwerkingsovereenkomst op. Is die niet beschikbaar? Dan wijzen wij uw aanvraag af. U voldoet dan niet aan de verplichtingen van de subsidieregeling.  
• Is de startdatum later, maar nog wel vóór de dagtekening van de beschikking? Dan vragen wij de getekende samenwerkingsovereenkomst op gedurende de beoordelingstermijn. Levert u de getekende samenwerkingsovereenkomst niet op tijd in? Dan wijzen wij uw aanvraag af. U voldoet dan niet aan de verplichtingen van de subsidieregeling.
• Ligt de startdatum na de datum van subsidieverlening? Dan vragen wij in de beheerfase naar de getekende samenwerkingsovereenkomst. Is die er na de startdatum niet? Dan stoppen wij de betaling van de voorschotten. Heeft u ons binnen 3 maanden daarna nog steeds geen getekende overeenkomst getoond? Dan moeten wij het project stopzetten. Wij geven dan geen de subsidie.

Voor overige samenwerkingen is het ook verstandig een overeenkomst af te sluiten. Een voorbeeld overeenkomst vindt u bij de Subsidiespelregels.

U moet in uw aanvraag aantonen hoe u het project gaat financieren. Het gaat dan om het deel van de projectkosten waarvoor u geen subsidie krijgt (uw eigen aandeel in de projectkosten). Dit kunt u bijvoorbeeld onderbouwen met een verklaring van uw bank of investeerder, een (recent) jaarverslag en/of een businessplan. De financiering moet dus rond zijn, eventueel onder voorbehoud van het verkrijgen van Topsector Energie-subsidie. Is dat niet het geval, dan wijzen wij uw aanvraag af. Omdat er dan onvoldoende vertrouwen is dat het project gefinancierd kan worden (Kaderbesluit nationale EZ-subsidies, artikel 23). Lees meer op Financiering subsidieproject.