Bufferstroken 2024
Voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) en de mestwetgeving is het verplicht om bufferstroken langs alle waterlopen (oppervlaktewaterlichamen) te hebben. Voor 2024 is het GLB en de mestwetgeving aangepast. We leggen u graag uit wat wij binnen het GLB zien als bufferstrook en aan welke voorwaarden u moet voldoen.
Laatste aanpassingen op deze pagina
- 27 augustus 2024: Het niet gebruiken van chemische gewasbeschermingsmiddelen of biociden geldt alleen voor het GLB. De tekst in de alinea Wat is een bufferstrook aangepast.
Wat is een bufferstrook?
Een bufferstrook ligt op landbouwgrond en begint vanaf de insteek van een waterloop (met uitzondering van een flauw talud). Een bufferstrook is een strook grond waarop u geen mest mag gebruiken. Doet u mee met het GLB? Dan mag u op een bufferstrook ook geen chemische gewasbeschermingsmiddelen of biociden gebruiken.
Er zijn meerdere typen waterlopen:
- Ecologisch kwetsbare waterlopen
- Waterlopen die vallen onder de Kaderrichtlijnen (KRW). Deze bestaan
uit 2 soorten:- KRW waterlopen van meer dan 10 meter breed.
- KRW waterlopen van maximaal 10 meter breed.
- Overige waterlopen
- Kort- of niet- droogvallende waterlopen. Dit zijn waterlopen die het hele jaar door of het grootste deel van het jaar water bevatten.
- Lang droogvallende waterlopen. Dit zijn waterlopen die in de zomer droogvallen en ten minste in de periode van 1 april tot en met 1 oktober droog staan.
- Droge sloot. Dit zijn sloten die altijd droog staan. Hiervoor geldt dat deze formeel niet als waterlopen worden gezien en daarom niet onder de bufferstrokenregeling vallen.
Hoe breed is een bufferstrook?
De breedte van de bufferstrook hangt af van het type waterloop. In de tabel hieronder staat per type waterloop hoe breed de bufferstrook moet zijn. Dit ziet u in de kolom ‘Hoofdregel’. Is de totale oppervlakte van uw bufferstroken meer dan 4% van de oppervlakte van uw topografische perceel? Dan kunnen de bufferstroken bij sommige type waterlopen smaller (afgeschaald) worden. Hoe smal? Dit ziet u in de kolom ‘1e berekening groter dan 4%’. Zijn de bufferstroken samen dan nog steeds meer dan 4% van het perceel? Dan berekenen we de oppervlakte opnieuw en geldt de kolom ‘2e berekening groter dan 4%’. De breedte van de bufferstrook hoeft u niet zelf te bepalen. Dat doen wij voor u.
U ziet de actuele bufferstrokenkaart vanaf februari 2024 in Mijn percelen. Bent u het niet eens met de bufferstrook? Dan kunt u dat aangeven. Hier leest u binnenkort meer over op Bufferstroken in Mijn percelen 2024.
Tabel breedte bufferstroken
Hoofdregel | 1e berekening groter dan 4% | 2e berekening groter dan 4% | |
Ecologisch Kwetsbare Waterlopen | 5 meter | blijft 5 meter | blijft 5 meter |
KRW waterlopen groter dan 10 meter breed | 5 meter | 3 meter | Geen verdere versmalling toegestaan |
KRW waterlopen kleiner dan of gelijk aan 10 meter breed | 5 meter | 3 meter | 1 meter |
Kort- of niet-droogvallende waterlopen | 3 meter | 1 meter | 0,5 meter |
Lang droogvallende waterlopen | 1 meter | 1 meter | 1 meter |
Droge sloten | 0 meter | - | - |
Voorbeelden breedte bufferstroken
Hieronder vindt u voor een aantal waterlopen voorbeelden van de breedte van de bufferstrook bij de hoofdregel en bij de afschaling als uw bufferstroken samen 4% of minder van uw perceel beslaan.
In de afbeelding hierboven ziet u voor een aantal waterlopen wat de breedte van uw bufferstroken moet zijn als uw bufferstroken samen minder dan 4% van uw perceel beslaan. In de tabel Breedte bufferstroken ziet u dit voor alle waterlopen.
Beslaan de bufferstroken samen meer dan 4% van uw topografisch perceel? Dan mogen de bufferstroken soms smaller worden. In deze afbeelding ziet u voor een aantal waterlopen hoe smal zij mogen zijn. In de tabel Breedte bufferstroken ziet u dit voor alle waterlopen.
Zijn de bufferstroken na de eerste berekening samen dan nog steeds meer dan 4% van uw perceel? Dan berekenen we de oppervlakte van uw bufferstroken opnieuw. In deze afbeelding ziet u voor een aantal waterlopen hoe breed deze na de tweede berekening moeten zijn. In de tabel Breedte bufferstroken ziet u dit voor alle waterlopen.
Waar begint de bufferstrook?
De bufferstrook begint vanaf de insteek van de sloot. De mestplaatsingsruimte begint daar waar de bufferstrook eindigt. Hoe u dan de oppervlakte berekent leest u in het stappenplan op Bufferstroken in Mijn percelen 2024.
Waar begint de bufferstrook op een flauw talud?
Een flauw talud (helling) is minimaal 2 meter breed vanaf de waterlijn tot aan de insteek. De helling is niet steiler dan 1:3. Bij een flauw talud begint de bufferstrook op 1 meter vanaf de waterlijn. De mestplaatsingsruimte begint daar waar de bufferstrook eindigt. U registreert een gewasperceel vanaf de waterlijn in Mijn percelen.
Hoe bepalen we de bufferstroken?
De bufferstroken zijn bepaald op basis van de waterlopen (kaartlaag Waterlopen). De ligging van de waterlopen is bepaald op basis van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). De typering van de overige waterlopen werd in 2023 bepaald op basis van de BGT. Voor 2024 wordt deze typering aangeleverd door de waterschappen op basis van een modelmatige benadering. Kader Richtlijn Water (KRW) en Ecologisch Kwetsbaar Water zijn landelijk vastgelegd.
Bij de kaartlaag Bufferstroken is rekening gehouden met het type waterloop en met de regels voor het smaller mogen maken van bufferstroken, de 4% berekening. In de BGT staat geen informatie over een flauw talud.
Bufferstroken en andere regelingen
De regels voor een bufferstrook in het GLB leggen we uit in de conditionaliteiten. Aanleg van bufferstroken langs waterlopen (GLMC 4) en Aanleg van bufferstroken langs waterlopen die in de zomer droogvallen (GLMC 10). Ook hebben de bufferstroken invloed op de eco-regeling en de vergoeding van het Agrarisch Natuur- en Landbouwbeleid (ANLb). U leest hieronder hoe deze regels met elkaar samenhangen.
Agrariërs moeten 4% van hun bouwland niet-productief laten. Dat is een van de normen in de conditionaliteiten. U kunt niet -productief bouwland invullen met bijvoorbeeld bufferstroken die u niet beweidt, maait of oogst. Meer over deze norm en vrijstellingen leest u op Conditionaliteiten 2024.
In het GLB kunt u meedoen met de eco-regeling. Daarvoor voert u eco-activiteiten uit. Dit jaar mogen bijna alle eco-activiteiten overlappen met bufferstroken. Alleen de volgende activiteiten mag u niet uitvoeren op een bufferstrook: groene braak, precisiebemesting, precisiegewasbescherming en fertigatie.
Er zijn 2 eco-activiteiten die moeten overlappen met een bufferstrook. Dit zijn Bufferstrook met kruiden langs bouwland of blijvende teelt en Bufferstrook met kruiden langs grasland. De strook met kruiden mag breder zijn dan de verplichte bufferstrook. U leest meer over alle activiteiten op Eco-activiteiten. Op Bufferstroken in Mijn percelen 2024 leest u hoe u de eco-activiteiten intekent.
Doet u mee met het GLB en het ANLb? Dan mag u sommige beheerpakketten en activiteiten niet doen op een bufferstrook.
Deze beheerpakketten mag u niet uitvoeren op bufferstroken:
- Ruige mest (7a)
- Bodemverbetering (39 b en c)
- Beperking chemische onkruidbestrijding op grasland en bouwland (55a en b)
Deze activiteiten mogen niet op een bufferstrook:
- Bemesting met ruige stalmest (A06)
- Gebruik van chemische onkruidbestrijding op maximaal 10% van de oppervlakte (A07)
- Gewasresten (bijvoorbeeld maaisel en stro) zijn, al dan niet opgebracht, onderwerken binnen x weken na aanbrengen (A30)
Geeft u een van deze activiteiten aan op (een deel van) een bufferstrook? Dan krijgt u geen vergoeding voor de activiteit op het deel van de bufferstrook. Wel voor de activiteit op het deel van het bouwland.
De huidige regels voor teeltvrije en bemestingsvrije zones in de mestwetgeving en omgevingswet blijven gelden voor 2024. Sinds 1 maart 2023 moet iedereen met een waterloop langs zijn landbouwareaal bufferstroken aanhouden. De bufferstroken tellen niet mee voor uw mestplaatsingsruimte. Lees hoe u de mestplaatsingsruimte berekent op de pagina Bufferstroken in Mijn percelen. De regels over de bufferstroken staan in de meststoffenwet en de omgevingswet.
Wat mag u doen vanuit GLB en mestwetgeving?
Wat mag op bufferstroken langs waterlopen (GLMC 4), bufferstroken als eco-activiteit en bufferstroken als niet-productief bouwland (GLMC 8) en een teeltvrije zone? Dat ziet u hieronder:
Bufferstrook | Bufferstrook als eco-activiteit | Bufferstrook als niet-productief | Teeltvrije zone | |
Gebruik meststoffen | Nee | Nee | Nee | Nee |
Gebruik biociden en chemische gewasbeschermingsmiddelen | Nee | Nee | Nee | Nee |
Beweiden | Ja | Nee | Nee | Ja |
Maaien | Ja | Nee* | Nee* | Ja |
Oogsten | Ja | Nee | Nee | Ja |
Gewassen en teeltmaatregelen | Alle gewassen | Geen groene braak, precisielandbouw bemesting, precisielandbouw gewasbescherming, fertigatie en beperkte gewassen uit Gewascodes en gewassen eco-activiteiten 2024. | Beperkte gewassen uit Tabel Gewassen en GLB 2024 |
Ander gewas dan de hoofdteelt (behalve gras) |
Mestplaatsingsruimte** | Nee | Nee | Nee | Nee |
*Kruidenmengsel mag u maaien en afvoeren, maar niet als voer gebruiken. Maaien en maaisel laten liggen mag ook.
**Bufferstroken tellen niet mee voor 80% grasland bij derogatie.
Veelgestelde vragen
Wilt u meer weten? Wij hebben voor u de Veelgestelde vragen over GLB verzameld.
- Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur