Algemene regels invasieve exoten

Gepubliceerd op:

15 februari 2022

Laatst gecontroleerd op:

20 juli 2022

Exoten zijn planten, dieren of andere organismes die van nature niet voorkomen in Nederland. Ze komen door menselijk handelen terecht in onze natuur. Is de exoot schadelijk voor de natuur? Dan noemen wij deze soort invasief. In de Europese Unie (EU) zijn regels over hoe u omgaat met invasieve exoten.

Waarom zijn invasieve exoten schadelijk?

Invasieve exoten komen expres of per ongeluk door menselijk handelen in ons land terecht. Sommige exoten voelen zich prima thuis in hun nieuwe omgeving. Ze vestigen zich in onze natuur en kunnen zich snel vermeerderen.

Ze kunnen andere planten en dieren die hier leven, verdringen of zelfs laten verdwijnen. Invasieve exoten verstoren daarmee het natuurlijke evenwicht. Dat is schadelijk voor de natuur. En soms veroorzaken ze ook problemen voor de economie of de menselijke gezondheid.

Download deze video

Uitgeschreven tekst

In Nederland maar ook in andere delen van Europa hebben we last van intensieve uitheemse soorten ook wel invasieve exoten genoemd. Een invasieve exoot is een plant of diersoort die van nature niet in Nederland voorkomt. daardoor heel goed kan gedijen omdat er geen natuurlijke weerstand voor is. En soms tot onherstelbare schade kan lijden aan Nederlandse soorten ecosystemen of landbouwgewassen. Dit is een reuzenberenklauw zogeheten invasieve exoot hij is vanuit feit ras hij is vanuit Zuid West Azië naar Europa gevoerd als tuinplant. Het is een hele mooie plant. Maar het is ook een hele vervelende plant. Hij kan zich heel makkelijk verspreiden omdat hij heel veel zaadjes heeft die kunnen heel makkelijk ontkiemen heeft grote bladeren die halen het licht voor inheemse soorten weg waardoor die moeilijker kunnen groeien. Maar de reuzenberenklauw zelf wel goed kan groeien. Zoals je ziet ik kom er liever niet te dichtbij in de buurt want hij is ook giftig. Met sap van deze plant als dit samen met zonlicht op je huid komt, dan kan dat hele vervelende blaren geven daar moet je wel een beetje voor oppassen. Dit zijn Amerikaanse Rivierkreeften, dit is de rode en dit is de gevlekte.. Dit zijn ook invasieve exoten. Toen ze vanuit Amerika naar Europa zijn gehaald vooral als voedsel of in een aquarium. hebben ze ook de kreeftenpest meegenomen.. Die heeft heel veel schade toegebracht onder de Europese populatie en gaf ruim baan aan deze invasieve exoten om zich voort te planten. Deze dieren zijn heel vraatzuchtig ze eten alles op wat ze kunnen vinden, planten, larven, vissen. Zelfs elkaar als zer niks anders meer kunnen vinden. Deze kreeften die kunnen zich makkelijk over het land begeven. Dus ze kunnen vanuit een vijver zoals hier kunnen ze naar je tuin lopen om daar in je vijver alles op te eten en wat ze te pakken kunnen krijgen. Wilt u meer weten over invasieve exoten en welke soorten dit zijn Of bent u in het bezit van een invasieve exoot en wilt u weten hoe u hiermee verantwoord mee om kan gaan. Kijk dan op onze website.

Regels invasieve exoten

Om schade door invasieve exoten te voorkomen zijn er regels. Deze staan in de Verordening Invasieve Uitheemse Soorten (IUS). Een belangrijk onderdeel hiervan is de Unielijst. Hierop staan de schadelijke soorten. De regels van de Verordening gelden voor levende exemplaren van de soorten op de Unielijst. En voor alle levende delen van een soort, zoals zaden, eitjes en wortels.

De EU onderzoekt welke soorten de meeste schade veroorzaken in Europese Unie (EU). En stemt daarna over welke invasieve exoten op de Unielijst moeten. Daardoor verandert de lijst regelmatig. Soorten op deze lijst mag u niet:

in-, uit- of doorvoeren op het grondgebied van de EU. Ook niet onder douanetoezicht.
kweken, telen of laten voortplanten
verhandelen
gebruiken of ruilen
invoeren, uitvoeren of doorvoeren
vrijlaten

Vervoert u de soort met als doel om het dier of de plant uit te roeien? Dat mag wel.

Welke soorten staan er op de Unielijst?

U vindt de Unielijst op de website van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Overgangsregelingen

Staat uw plant of dier op de Unielijst? Onder voorwaarden gelden dan de regels van de overgangsregeling voor:

persoonlijk bezit. Bekijk Mijn plant of huisdier is een invasieve exoot;
commercieel bezit. Kijk op Overgangsregeling voor handelaren in invasieve exoten;
stichtingen, verenigingen en dierentuinen met een vergunning om IUS op te vangen. Zie Invasieve exoten in een dierenverzameling. Wilt u een vergunning aanvragen om IUS op te vangen? Bekijk Ontheffing aanvragen voor invasieve exoten.

Als u zich niet aan de regels houdt

Houdt u zich niet aan de regels voor invasieve exoten? Dat heeft gevolgen. Wat het gevolg is, hangt af van de overtreding die u maakt.

Gevolgen na een overtreding

Bent u in overtreding? Bijvoorbeeld omdat u invasieve exoten heeft laten voortplanten? Dan kijken wij eerst of u de overtreding kunt herstellen. Kan dat niet? Dan nemen wij uw planten of dieren in bewaring. Dit betekent dat wij de dieren aan een houder geven die wel een ontheffing heeft. Is dit ook niet mogelijk? Dan blijft het dier levenslang in gevangenschap of laten wij het inslapen. Planten laten wij vernietigen.

Gevolgen na overtreding bij in- en uitvoer

Verzendt of ontvangt u invasieve exoten en heeft u geen ontheffing? Dan kunnen wij:

uw in- of uitvoerzending in bewaring nemen;
de planten of dieren terugsturen naar het land waar de zending vandaan komt;
de planten of dieren aan iemand geven die wel een ontheffing heeft;
de planten laten vernietigen.

U betaalt (deels) de kosten die hiervoor worden gemaakt. Dat geldt voor een algemene overtreding en een overtreding bij in- of uitvoer.

Wie doet de controles?

Wij zijn de bestuursrechtelijke handhaver. Dit betekent dat wij samen met de NVWA en de Douane de toezichthoudende taken uitvoeren. De NVWA werkt ook samen met de politie en het Openbaar Ministerie aan de strafrechtelijke handhaving. Zij schrijven de boete uit bij een overtreding.

Dierlijke invasieve exoot gevonden?

Vindt u een dierlijke invasieve exoot van de Unielijst? En lijkt het gezond? Laat het dan met rust en laat het zitten. Lijkt het dier ziek of is het gewond? Bekijk op Gevonden dierlijke invasieve exoten wat u kunt doen.