Zakendoen in Oezbekistan

Inwoners en maatschappij van Oezbekistan

De huidige presidentiële republiek Oezbekistan bestaat nog niet zo lang. Aan het eind van de 19^e eeuw werd het gebied veroverd door Rusland en werden de losse regio's aaneengesmeed tot één land. Oezbekistan hoorde tot 1991 bij de Sovjet-Unie. Na het uiteenvallen daarvan werd het land onafhankelijk. Na de onafhankelijkheid is Oezbekistan tot 2016 geregeerd door de 1^e president Islam Karimov.

In Oezbekistan wonen zo'n 34,6 miljoen mensen (2021). Het is een van de grootste landen in Centraal-Azie qua aantal inwoners. De bevolking is jong; de gemiddelde leeftijd is 29 jaar (2022). De helft van de bevolking woont in steden, waarvan ongeveer 2,5 miljoen in de hoofdstad Tasjkent.

In Oezbekistan wonen voornamelijk Oezbeken (meer dan 80%), maar ook Tadzjieken, Kazachen, Russen en Tataren. Het land is bijna volledig islamitisch (bijna 90%). Zo'n 10% van de bevolking is christelijk. De officiële taal is Oezbeeks maar veel inwoners zijn meertalig. Afhankelijk van de regio spreken inwoners ook Russisch of Tadzjieks.

Economie van Oezbekistan

Na de onafhankelijkheid in 1991 bleef Oezbekistan een land waarbij de overheid de economische touwtjes stevig in handen hield. Dat gebeurt onder andere door subsidies en een stevige controle op productie en prijzen. De laatste jaren beweegt Oezbekistan zich steeds meer in de richting van een vrijemarkteconomie. De overheid stimuleert het midden- en kleinbedrijf en buitenlandse investeringen zijn welkom.

Het land is van oudsher een groot producent van katoen en tarwe, gewassen waarvan de overheid de teelt en vermarkting sterk beheerst. Het land is ook rijk aan bodemschatten en exporteert gas en goud.

Sinds het overlijden van president Karimov in 2016 heeft de regering onder leiding van president Mirziyoyeb een andere economische koers ingezet. Bijvoorbeeld in de landbouw, waar tarwe en katoen relatief weinig opleveren. Bovendien levert het gebrek aan water problemen op voor deze gewassen. Daarom werkt de regering eraan om de landbouw diverser te maken.

Groeisectoren zijn onder meer tuinbouw en voedselverwerking, maar ook textiel, toerisme en chemie. 

Recente economische ontwikkelingen

De Oezbeekse economie groeit flink, elk jaar met meer dan 5%. In coronajaar 2020 was er een dip in de groei van 2%, maar die steeg weer in de jaren erna. In 2022 was de economische groei 5,7%, in 2023 was het 6% (bron: Wereldbank). De inflatie is nog aan de hoge kant, maar de verwachting is dat deze langzaam daalt. De export groeit, net als de landbouwsector en industrie.

De Aziatische Ontwikkelingsbank (ADB) verwacht voor Oezbekistan in 2024 en 2025 een economische groei van rond de 6%. De Wereldbank verwacht een iets lagere groei, deels omdat de export naar China en Rusland iets minder sterk zal groeien.

Handel Nederland - Oezbekistan

In 2023 bedroeg de export van Nederlandse goederen naar Oezbekistan € 242,0 miljoen.

Meer weten? De volgende bronnen bieden meer handelscijfers:

• Bekijk het overzicht van de handel tussen Oezbekistan en Nederland op Trademap van het International Trade Center (ITC). Via criteria kunt u 'import' of 'export' aanpassen.
• Bekijk de website van het Centraal Bureau voor Statistiek voor informatie over de handel met Oezbekistan.
• U vindt het bruto nationaal product, economische groei, demografische gegevens en meer in onze factsheet over Oezbekistan.

Handelsrelatie EU – Oezbekistan

Oezbekistan valt onder het Algemeen Preferentieel Stelsel (GSP) van de EU. Dit betekent dat veel producten tegen verlaagde invoerrechten geïmporteerd kunnen worden in de EU. Wil u weten of uw product in aanmerking komt voor lagere invoerrechten? Raadpleeg dan de Access2Markets portal. 

• Kijk op de website van de Europese Commissie voor meer informatie over de handel met Oezbekistan en GSP.
• Lees hoe u kunt profiteren van handelsakkoorden in 5 stappen.

Zakelijke kansen in Oezbekistan

Om de economie verder op weg te helpen werkt de Oezbeekse regering veel samen met de Wereldbank, de Asian Development Bank en de European Bank for Reconstruction and Development. Op de websites van deze organisaties vindt u waar kansen liggen voor buitenlandse bedrijven.  

Kansen in de gezondheidssector, circulaire economie en infrastructuur

De hervormingen en aanhoudende economische groei in Oezbekistan bieden veel mogelijkheden voor Nederlandse bedrijven. Het rapport 'Opportunities for Dutch Businesses in Uzbekistan (Health, Circular Economy, Infrastructure)' biedt een duidelijk overzicht van deze kansen.

Dit rapport geeft een overzicht van de huidige gezondheids- en infrastructuursector, en schetst de circulaire economie in Oezbekistan. Ook gaat het rapport in op kansen in deze sectoren en hoe u daarop kunt inspelen.

Lees de samenvatting en vraag het rapport direct gratis aan.

De factsheet hieronder geeft een beknopte samenvatting.

Gezondheidszorg

Sinds 2020 ondersteunen internationale financieringsorganisaties (zoals de Wereldbank) Oezbekistan met het opvangen van de economische en sociale klappen van de coronapandemie. Onze Dutch Health Sector Market Study 2022 beschrijft welke zakelijke mogelijkheden dit oplevert voor de Nederlandse zorgsector.

Kansen in de landbouw

Oezbekistan biedt vooral kansen aan Nederlandse ondernemers in de agrarische sector. De overheid voert hervormingen door, onder meer om de landbouw klimaatbestendiger te maken. Dit biedt kansen in bijvoorbeeld de agrologistiek, tuinbouw en waterbesparende irrigatiesystemen. Ook zijn er kansen in de zaden en plantenvermeerdering. U vindt meer informatie over deze kansen op de website Agroberichten Buitenland: Oezbekistan.

Vragen? Neem contact op met ons

Neem contact op met een van onze landenadviseurs voor Oezbekistan. Zij kunnen u meer vertellen over de sectoren en u helpen aan de wet- en regelgeving te voldoen. Ook kunnen zij u doorverwijzen naar het Team Internationale Organisaties, dat u wegwijs maakt in de projecten van organisaties als de Wereldbank.

Zakendoen in Oezbekistan

De Oezbeekse overheid heeft uitgebreide informatie over zakendoen in Oezbekistan:

• Op de website Invest in Uzbekistan vindt u meer informatie over een bedrijf starten in Oezbekistan. Er is ook een pagina met praktische informatie over bijvoorbeeld belasting en vergunningen. 
• De Investors' Council in Oezbekistan heeft op haar website een handige Investor's Handbook en meer informatie over het Oezbeekse zakenklimaat.

Ease of Doing Business

Oezbekistan staat in de Doing Business ranking van 2020 op de 69^e plaats. Deze ranglijst vertelt iets over het ondernemingsklimaat van een land. Er wordt gekeken naar alle praktische zaken die komen kijken bij het starten van een eigen bedrijf. Oezbekistan scoort goed op de onderwerpen: betalen van belasting, handelen over de grens en het beschermen van investeerders.

Let op: De Wereldbank heeft onregelmatigheden gevonden in de ranglijsten van 2018 en 2020. Na intern onderzoek (pdf) is besloten om met de Doing Business-rapporten te stoppen. Met de nieuwe methode Business Ready (B-Ready) wil de Wereldbank opnieuw een betrouwbare ranglijst maken. In 2024 lanceerde de bank een pilot met informatie over 50 landen. Bekijk de pilot B-Ready op de website van de Wereldbank.

Hulp nodig bij financiering?

Wij helpen u graag uw financiering rond te krijgen. Lees op onze pagina Subsidies en financiering voor internationaal ondernemen hoe wij u kunnen helpen.

Kijk ook in de Subsidiewijzer welke subsidies er voor Oezbekistan mogelijk zijn.

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen

Internationaal zakendoen biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Let erop dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland. Zo kunt u helpen de lokale situatie te verbeteren, bouwt u aan een goede reputatie en een toekomstbestendige onderneming.

De Nederlandse overheid verwacht dat u als ondernemer de risico's voor mens en milieu in uw bedrijfsvoering én in de internationale waardeketen in kaart brengt. En dat u de negatieve gevolgen daarvan voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.  

Onderzoek de risico's

Ondernemen is niet zonder risico's. Elk land biedt uitdagingen. De volgende bronnen geven u een eerste indruk van mogelijke MVO-risico's. Het is belangrijk dat u deze zelf goed onderzoekt, voordat u zakendoet in het buitenland. Blijf ook op de hoogte van lokale ontwikkelingen.

• MVO Risico Checker (MVO Nederland)
• Corruption Perceptions Index (Transparency International)
• Human Development Index (Verenigde Naties) - Kies het land bovenaan in het uitklapveld.
• Status van conflicten (Crisis Group)
• ThinkHazard (Wereldbank)
• Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken) - Vul het land in.

Meer weten of hulp nodig?

• Bekijk onze informatie over internationaal maatschappelijk verantwoord zakendoen.
• Het MVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.

Exportregels voor Oezbekistan

Access2Markets

De online portal Access2Markets van de Europese Commissie bevat de belangrijkste exportregels en praktische tips voor Oezbekistan. Heeft u niet eerder met Access2Markets gewerkt? Lees dan eerst ons stappenplan voor Access2Markets.

Documenten en procedures

De volgende bronnen bieden ook informatie over exportregels:

• De KVK heeft meer informatie over exportdocumenten.
• De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) geeft informatie over exportprocedures bij dierlijke producten en plantaardige producten.
• De Douane van Oezbekistan biedt informatie over exportregels.

Tijdelijke invoer

Oezbekistan is geen ondertekenaar van de ATA-conventie. U kunt dus geen gebruik maken van een ATA-carnet.

Export strategische goederen

Op Rijksoverheid.nl vindt u meer informatie over de export van militaire en dual-use goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden).

Islamitische voorschriften

Oezbekistan is voor een groot deel islamitisch. Informeer voordat u zakendoet of er voor uw product of dienst een halalcertificaat is vereist. Er zijn wereldwijd (nog) geen bindende uniforme normen en certificeringsvereisten. Lees onze informatie over halalcertificering als u hier meer over wilt weten.

Wat mag u niet invoeren? 

Een aantal producten mag u niet of beperkt invoeren in Oezbekistan. Soms moet u een vergunning aanvragen. In de Access2Markets portal vindt u in het hoofdstuk 'Procedures en formaliteiten' onder de kop 'Prohibited Imports' een lijst met goederen die u niet naar Oezbekistan mag exporteren.

Hulp van de ambassade

De ambassade in Astana (Kazachstan) staat klaar om u te helpen bij al uw ondernemersvragen over Oezbekistan. De medewerkers kennen de lokale markt, signaleren kansen en geven praktische tips. Bovendien kunnen zij deuren openen die voor anderen gesloten blijven. 

Lijkt de plaatselijke overheid niet mee te willen werken of zijn er andere drempels? Vaak kent de ambassade de mensen die deze obstakels weg kunnen nemen. Bij zakelijke conflicten kunnen de ambassademedewerkers u in contact brengen met juristen en fiscalisten. 

Bekijk de contactinformatie van de ambassade op de website van Nederland Wereldwijd of Netherlands and You. Op Nederland Wereldwijd vindt u het reisadvies voor Oezbekistan.

Op de website Agroberichten buitenland vindt u informatie over de LVVN-raad in Astana (Kazachstan). De LVVN-raad in Astana behartigt ook de economische belangen van de Nederlandse landbouwsector in Oezbekistan en informeert over allerlei agrarische zaken.

Meer weten over Oezbekistan?

• Op de website van de Oezbeekse Kamer van Koophandel en Industrie vindt u volop informatie over investeren, aanbestedingen en zakelijke evenementen.
• De Verenigde Naties bieden allerlei statistieken van Oezbekistan.
• Lees onze Do's-and-don'ts in Oezbekistan voor tips over de zakencultuur in Oezbekistan.