Vanggewas op zand- en lössgrond
Teelt u gewassen op bouwland op zand- of lössgrond? Dan teelt u op het hele perceel een vanggewas. Dit doet u meestal na de hoofdteelt. Het vanggewas neemt de stikstof op die na de oogst in de bodem is achtergebleven. Zo voorkomen we dat deze stoffen in het water terechtkomen.
3 weken uitstel voor inzaaien vanggewas op zand- en lössgrond
Alle landbouwers in Nederland krijgen 3 weken uitstel voor het inzaaien van hun vanggewas op zand- of lössgrond. De uiterlijke inzaaidatum verschuift van 1 oktober naar 21 oktober.
De reden van het uitstel is het natte weer van het afgelopen jaar. Op veel plekken zijn gewassen nog niet rijp genoeg om te oogsten. Ook is de structuur van de bodem soms beschadigd. Dit komt door het oogsten, zaaien en/of poten op natte grond.
Door het uitstel kan uw gewas langer rijpen. En u krijgt de kans om te werken aan het herstel van de bodem.
Alle data schuiven op
U heeft tot en met 21 oktober tijd om uw vanggewas zonder gevolgen in te zaaien. Deze datum was eerst 1 oktober. Vanaf 22 oktober gaat uw stikstofgebruiksnorm voor volgend jaar in stappen omlaag. Ook de data van de volgende stappen schuiven op. In het overzicht op deze pagina ziet u de aangepaste inzaaidata en de verlaging van de gebruiksnorm.
Controleren in Gecombineerde opgave
U heeft de inzaaidata van uw vanggewassen eerder al doorgegeven in de Gecombineerde opgave. Controleer deze data goed. Had u ingevuld dat u uiterlijk 1 oktober zou gaan inzaaien en wordt dit nu uiterlijk 21 oktober? Dan hoeft u niets aan te passen. De inzaaiperiode die u had ingevuld klopt na de aanpassing van de Gecombineerde opgave nog steeds.
Was u al van plan om na 1 oktober uw vanggewas in te zaaien? Kijk dan of de nieuwe inzaaidatum overeenkomt met de ingevulde periode.
Controleren en aanpassen kan vanaf 15 oktober 2024. Vanaf dat moment kunt u ook uw GLB-subsidies aanvragen.
De informatie op deze pagina is aangepast voor de situatie in 2024. Het uitstel zegt niets over de regels voor de komende jaren.
Vanggewas of winterteelt
Voor bouwland op zand- en lössgrond kunt u kiezen uit 3 opties:
- U zaait een vanggewas in op zijn laatst op 21 oktober. Dit doet u na de oogst of als onderzaai.
- U kiest voor een winterteelt op zand- en lössgrond.
- U kiest voor een korting op uw stikstofgebruiksnorm voor het volgende jaar. Deze krijgt u wanneer u na 21 oktober een vanggewas inzaait. Of helemaal geen vanggewas inzaait.
Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) heeft bepaald welke gewassen meetellen als vanggewas of winterteelt. U kunt een vanggewas telen als onderzaai of na de oogst. U mag een mengsel zaaien, zolang dit voor minimaal twee derde uit een vanggewas bestaat. Of u teelt een winterteelt.
Een vanggewas moet tot 1 februari blijven staan. Vanaf die dag mag u het vernietigen. Dit geldt niet voor de winterteelt, omdat veel winterteelten een bepaalde oogstperiode hebben. Deze periode verschilt per teelt.
Heeft u percelen met bufferstroken? De bufferstrook telt mee als landbouwgrond. Wanneer u kiest voor een vanggewas of winterteelt dan zaait u ook deze grond in.
Teelt u mais? Hiervoor zijn andere regels. U leest deze op Vanggewas na mais.
Vanggewas
Kiest u voor een vanggewas? In de Gewascodelijst ziet u welke gewassen u mag telen. In de lichtblauwe balk met filters gaat u naar Mest. Daar kunt u Vanggewas op zand- en löss aanvinken. U krijgt dan een lijst met alle gewassen die als vanggewas aangewezen zijn. Door op het kaartje te klikken, vindt u alle informatie over het gewas.
Wanneer vanggewas telen
U teelt uw vanggewas na de hoofdteelt. Of mogelijk na de volgteelt. Wij raden u aan uw vanggewas uiterlijk 21 oktober in te zaaien. Doet u dat na deze datum? Dan mag u volgend jaar minder stikstof gebruiken. Hoe later u het vanggewas zaait, hoe minder stikstof u het jaar daarop mag gebruiken. De korting geldt voor het aantal hectares waarop u het vanggewas niet, of na 21 oktober heeft ingezaaid. Het gaat om uw totale stikstofgebruiksnorm.
| Inzaaidatum | Korting op stikstofgebruiksnorm |
| 22 oktober t/m 3 november | 5 kg N/ha |
| 4 november t/m 19 november | 10 kg N/ha |
| Vanaf 20 november | 20 kg N/ha |
Vanggewas vernietigen vanaf 1 februari
U laat uw vanggewas in ieder geval staan tot en met 31 januari. Het maakt niet uit of u het vanggewas als onderzaai of direct na de oogst heeft gezaaid. Vanaf 1 februari mag u het vernietigen. Doet u dat eerder dan 1 februari? Ook dan krijgt u een korting op uw stikstofgebruiksnorm. U mag dat jaar dan 20 kilogram stikstof per hectare minder gebruiken.
Wilt u het vanggewas eerder dan 1 februari vernietigen? Dan geeft u dat aan ons door. Dat doet u op zijn laatst één dag nadat u het gewas vernietigd heeft. U kunt de melding doen van 22 oktober tot en met 1 februari op Mijn RVO. Logt u in met eHerkenning? U heeft betrouwbaarheidsniveau 2+ nodig. Logt u in met DigiD? Dit kan met een SMS-code of de DigiD-app.
Winterteelt
U kunt ook kiezen voor een winterteelt. In de Gewascodelijst ziet u welke gewassen u dan mag telen. In de lichtblauwe balk met filters gaat u naar Mest. Daar kunt u Winterteelt op zand- en löss aanvinken. U krijgt dan een lijst met alle gewassen die als winterteelt aangewezen zijn. Door op het kaartje te klikken, vindt u alle informatie over het gewas.
Een winterteelt zaait u vaak in het najaar. Maar het kan ook een meerjarige teelt zijn. Of een teelt die u pas laat in het najaar oogst. Het betekent dus niet altijd dat het gewas de hele winter moet blijven staan.
Wanneer zaait u uw winterteelt
Kiest u voor een winterteelt? Dan hoeft u meestal geen rekening te houden met de datum van 21 oktober, zoals (in 2024) bij een vanggewas. Bij sommige gewassen moet u wel rekening houden met de inzaaidatum. U ziet dit bij de aanvullende informatie per gewas in de Gewascodelijst.
Wat als een gewas vanggewas én winterteelt is
Sommige gewassen zijn aangewezen als vanggewas, maar ook als winterteelt. Dit zijn vooral wintergranen en grassen.
We zien deze teelten alleen als winterteelten wanneer u ze in het opvolgende jaar als hoofdteelt teelt. Dit is het geval wanneer het gewas op 15 mei nog op het perceel staat. En het bedoeld is voor verkoop of diervoer. Ook zaait u het gewas zo snel mogelijk na de voorgaande teelt in.
Is het gewas niet de hoofdteelt voor volgend jaar? Dan is het een vanggewas en gelden de regels voor deze gewassen.
Eco-activiteit voor Gemeenschappelijk landbouwbeleid
Kiest u voor onderzaai? Dit is een eco-activiteit uit het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Bij de teelt van uw hoofdgewas zaait u het vanggewas. Direct na de oogst van de hoofdteelt is uw perceel zichtbaar bedekt met het vanggewas. Dit vanggewas is een ander gewas dan de hoofdteelt. U laat het vanggewas tot minimaal 1 december staan. Meer informatie over de voorwaarden van de eco-activiteit Onderzaai vanggewas vindt u op Eco-activiteiten, punten en waarde 2024. Wilt u meedoen aan de eco-regeling? Bekijk de voorwaarden op Eco-regeling 2024.
Vanggewas melden
Gegevens over uw vanggewas of winterteelt geeft u door in de Gecombineerde opgave. Dat kon van 1 maart tot en met 17 mei. U heeft een inzaaiperiode doorgegeven. Maar door het uitstel in 2024 is het belangrijk om deze periode te controleren. Had u aangegeven dat u uiterlijk 1 oktober zou inzaaien en wordt dit nu uiterlijk 21 oktober? Dan hoeft u niets aan te passen. De inzaaiperiode die u had ingevuld klopt na de aanpassing van de Gecombineerde opgave nog steeds. Heeft u een latere inzaaiperiode gekozen? Controleer dan of deze klopt met de werkelijke inzaaidatum.
Controleren en aanpassen kan vanaf 15 oktober in de Gecombineerde opgave.
Bij het tabblad Regelingen per perceel krijgt u een vraag over de nateelt. De nateelt is het vanggewas of de winterteelt. U geeft de periode van het inzaaien van uw gewas door. Ook als u het perceel onder water zet of wanneer u geen vanggewas of winterteelt teelt, geeft u dat door.
Zaait u uiteindelijk toch in een andere periode in? Dan past u dit uiterlijk één dag na het inzaaien aan in de Gecombineerde opgave. Die is tot en met 2 december geopend.
Waarom een vanggewas telen
De teelt van een vanggewas op zand- en lössgrond is een maatregel uit het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn. Daarmee willen we de waterkwaliteit in Nederland verbeteren. De bedoeling is om de teelt van vanggewassen op zand- en lössgrond aan te moedigen.
Gewassen hebben stikstof nodig. Stikstof komt in de bodem en het water terecht als het gewas het niet genoeg opneemt. Bij de teelt van gewassen op zand- en lössgrond is de kans op uitspoeling groot. Er blijft dan veel stikstof in de bodem achter, wat nadelig kan zijn voor het milieu.
Na de oogst op zand- en lössgrond is het dus goed om een vanggewas te telen. De uiterlijke zaaidatums zijn er om te zorgen dat de hoofdteelt eerder geoogst wordt. Daardoor krijgt het vanggewas nog genoeg warmte en zonlicht om zich te ontwikkelen. Zo kan het de uitspoeling van stikstof beter tegengaan.
Wetten en regels
Deze wetten en regels horen bij de regeling voor vanggewas na hoofdteelt op zand- en lössgrond:
- Publicatie in Staatscourant 20 juli 2023.
Veelgestelde vragen
Nee, in dit geval krijgt u geen korting. U geeft aan ons door dat u inundatie gebruikt. Vanaf 2024 kan dit via de GO.
Nee, de landbouwer die het vanggewas voor 1 februari vernietigt krijgt de korting.
Nee, de landbouwer die het vanggewas het jaar ervoor had moeten inzaaien, krijgt de korting.
- Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
Uitgelicht
