Subsidie Behoud grasland bij afbouw derogatie
Voor landbouwbedrijven die gebruikmaken van derogatie is er de komende jaren een subsidie. Deze subsidie is bedoeld om het aantrekkelijk te maken grasland te behouden. En om ondernemers te ondersteunen om de extra kosten op te vangen.
Hoogte subsidie en aanvraagperiode

Waarom deze subsidie
Deze subsidie heeft twee doelen, namelijk: grasland behouden en landbouwers ondersteunen.
Behoud van grasland
Derogatie wordt tot en met 2025 in stappen afgebouwd. U leest er alles over op Derogatie.
Het doel van deze subsidie is grasland bij derogatiebedrijven te behouden. Bij bedrijven met een derogatievergunning bestaat minimaal 80% van de landbouwgrond uit grasland. Dat is goed voor de waterkwaliteit. Gras houdt namelijk meer stikstof vast dan bijvoorbeeld mais. Daardoor komt er minder stikstof in het water terecht.
Met de subsidie blijft het aantrekkelijk om een derogatievergunning aan te vragen. En om dus minimaal 80% grasland bij bedrijven te houden. Daarmee moet de hoeveelheid grasland in Nederland zoveel mogelijk gelijk blijven.
Ondersteunen landbouwers
Een ander doel is het ondersteunen van derogatiebedrijven. Had u de afgelopen jaren een derogatievergunning? Dan mag u steeds minder dierlijke mest op uw landbouwgrond uitrijden. Om de overgebleven mest af te voeren, moet u misschien extra kosten maken. De subsidie is ook bedoeld om u tijdelijk te helpen om deze kosten op te vangen.
Voor wie
De subsidieregeling is bedoeld voor landbouwbedrijven die in 2021 of in 2022 een derogatievergunning hadden. We verdelen deze bedrijven in 3 groepen.
- Landbouwers die in 2023, 2024 en 2025 een derogatievergunning konden aanvragen. En dit in ieder geval in 2024 en 2025 ook gedaan hebben.
- Landbouwers die sinds 2023 geen derogatie meer kunnen krijgen. Dit omdat al hun percelen in Natura 2000- en/of grondwaterbeschermingsgebied (GWB-gebied) liggen.
- Landbouwers die sinds 2024 geen derogatie meer kunnen krijgen. Dit omdat met de aanwijzing van de derogatievrije zones al hun percelen in Natura 2000-gebied, GWB-gebied en/of derogatievrije zones liggen.
Budget
Voor 2025 is het budget € 160 miljoen.
Is er in totaal een hoger subsidiebedrag aangevraagd dan er beschikbaar is? Dan verdelen we het beschikbare bedrag onder alle aanvragers. Dat doen we evenredig. Op die manier krijgt iedereen een vergelijkbaar deel van het aangevraagde bedrag.
Hoe berekenen we uw subsidiebedrag
Het subsidiebedrag is niet voor iedereen gelijk. We kijken naar uw aantal hectares landbouwgrond en het gebied waar ze in liggen. De hoogte van het bedrag berekenen we vervolgens met de afname van uw gebruiksnorm. We gebruiken hiervoor uw gegevens uit de Gecombineerde opgave.
Grondsoort: klei, veen, zand of löss
In de derogatiebeschikking van 2023 wordt een verschil gemaakt tussen bestaand 250-gebied en bestaand 230-gebied. Klei- en veengrond en een aantal gebieden met zand- en lössgrond vallen onder bestaand 250-gebied. Daar was de derogatienorm in 2022 namelijk 250 kilogram stikstof uit dierlijke mest per hectare.
Zand- en lössgronden in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg vallen onder bestaand 230-gebied. Daar was de norm lager, namelijk 230 kilogram stikstof uit dierlijke mest per hectare.
Met nutriënten verontreinigd gebied
Soms zijn er extra maatregelen nodig om de waterkwaliteit te verbeteren. In sommige gebieden zitten namelijk nog te veel meststoffen in het water. Dit noemen we met nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden). U vindt ze op de kaartlaag in Mijn percelen. In NV-gebieden geldt in 2025 de norm van 190 kilogram stikstof uit dierlijke mest per hectare.

GWB-gebied, Natura 2000-gebied of derogatievrije zone
Daarnaast is het mogelijk dat u percelen heeft in:
- Grondwaterbeschermingsgebied (GWB-gebied);
- Natura 2000-gebied;
- Derogatievrije zones rondom Natura 2000-gebied.
Liggen al uw percelen in deze gebieden? Dan mag u de derogatienorm niet gebruiken, maar u kunt wel subsidie aanvragen. Voorwaarde is dat uw landbouwgrond voor minimaal 80% uit grasland blijft bestaan.
Ligt een deel van uw percelen in GWB-gebied, Natura 2000-gebied of derogatievrije zones? Voor de percelen buiten deze gebieden kunt u een derogatievergunning aanvragen. Dat is ook nodig om de subsidie te krijgen. Voor de percelen binnen deze gebieden kunt u de vergunning niet gebruiken. U kunt wel voor al uw percelen subsidie aanvragen. We berekenen het bedrag per perceel met de afname van de gebruiksnorm.
Subsidiebedragen
Tijdens de afbouw van derogatie mag u steeds minder stikstof uit dierlijke mest uitrijden. Hoeveel u per jaar mag gebruiken ziet u in Tabel 1 Derogatienorm 2022 – 2026. De subsidie wordt berekend met de afname van de gebruiksnorm. Per 10 kilogram stikstof per hectare die u minder mag uitrijden dan in 2022, krijgt u € 50. In Tabel 2 Subsidie per gebied ziet u per gebied de afname van de norm in kilogram. Daarnaast staat hoeveel subsidie u voor die afname per hectare krijgt.
Derogatienorm in door nutriënten verontreinigde gebieden (bestaande 230-gebieden + nieuw aangewezen gebieden) |
Derogatienorm overige gebieden | |
---|---|---|
2022 | 230 kg/N/ha | 250 kg/N/ha |
2023 | 220 kg/N/ha | 240 kg/N/ha |
2024 | 210 kg/N/ha | 230 kg/N/ha |
2025 | 190 kg/N/ha | 200 kg/N/ha |
20261 | 170 kg/N/ha | 170 kg/N/ha |
1 De derogatiebeschikking loopt tot en met 2025. Vanaf 2026 kunt u geen derogatie meer aanvragen.
Subsidie per ha in bestaand 250-gebied |
Subsidie per ha in bestaand 230-gebied |
Subsidie per ha in nieuwe NV-gebieden |
Subsidie per ha in Natura 2000- en GWB-gebied en derogatievrije zones (vanaf 250-gebied) |
Subsidie per ha in Natura 2000- en GWB-gebied en derogatievrije zones (vanaf 230-gebied) |
|
---|---|---|---|---|---|
Afname kg N - bedrag | Afname kg N - bedrag | Afname kg N - bedrag | Afname kg N - bedrag | Afname kg N - bedrag | |
2023 | 10 kg - € 20 | 10 kg - € 20 | 30 kg - € 60 | 80 kg - € 160 | 60 kg - € 120 |
2024 | 20 kg - € 100 | 20 kg - € 100 | 40 kg - € 200 | 80 kg - € 400 | 60 kg - € 300 |
2025 | 50 kg - € 250 | 40 kg - € 200 | 60 kg - € 300 | 80 kg - € 400 | 60 kg - € 300 |
Maximaal subsidiebedrag per landbouwbedrijf
Deze subsidie valt binnen de landbouw de-minimisverordening. Dat betekent dat u over de jaren 2023, 2024 en 2025 maximaal € 50.000 aan de-minimissteun mag ontvangen. Komt uw totale bedrag boven deze grens door de subsidie van 2025? Dan heeft u alleen recht op het bedrag tot dat maximum. Op de website van Europa decentraal vindt u meer informatie over de de-minimissteun. U leest daar ook wat de voorwaarden ervan zijn.
Voorwaarden
Voor de subsidie zijn er een paar voorwaarden. Die zijn afhankelijk van uw situatie.
Als u in 2025 een derogatievergunning kunt aanvragen, geldt:
- U had in 2021 of in 2022 een derogatievergunning.
- U had in 2024 een derogatievergunning.
- U heeft in 2025 een derogatievergunning.
- U houdt zich aan de overige voorwaarden van de derogatievergunning.
- U meldt wijzigingen in uw percelen grasland binnen 30 dagen in Mijn percelen.
- U verklaart dat u met uw aanvraag onder de-minimis landbouw blijft.
Kunt u vanaf 2023 geen derogatievergunning aanvragen omdat al uw percelen in Natura 2000- of grondwaterbeschermingsgebied liggen? Dan geldt:
- U had in 2021 of in 2022 een derogatievergunning.
- U had in 2024 minimaal 80% grasland op uw bedrijf.
- U houdt zich ook dit jaar aan de voorwaarde van minimaal 80% grasland op uw bedrijf.
- U houdt zich aan de gebruiksnormen.
- U houdt zich aan de uitrijdregels voor mest.
- U meldt wijzigingen in uw percelen grasland binnen 30 dagen in Mijn percelen.
- U verklaart dat u met uw aanvraag onder de-minimis landbouw blijft.
Kunt u in 2024 voor het eerst geen derogatie meer krijgen? Dit omdat nu al uw percelen in Natura 2000-gebied, GWB-gebied en/of derogatievrije zones liggen. Dan geldt:
- U had in 2021 of in 2022 een derogatievergunning.
- U had in 2023 een derogatievergunning.
- U hield zich ook in 2024 aan de voorwaarde van 80% grasland op uw bedrijf.
- U houdt zich ook dit jaar aan de voorwaarde van 80% grasland op uw bedrijf.
- U houdt zich aan de gebruiksnormen.
- U houdt zich aan de uitrijdregels voor mest.
- U meldt wijzigingen in uw percelen grasland binnen 30 dagen in Mijn percelen.
- U verklaart dat u met uw aanvraag onder de-minimis landbouw blijft.
Voor aanvragen in 2025 is het geen voorwaarde dat u de subsidie in 2024 heeft aangevraagd.
Aanvragen
U kunt subsidie in 2025 aanvragen van 14 juli, 09:00 uur tot 25 augustus, 17:00 uur.
U doet de aanvraag elk jaar opnieuw. Dit doet u via Mijn RVO.
Logt u in met eHerkenning? U heeft betrouwbaarheidsniveau 2+ nodig. Logt u in met DigiD? Dit kan met een SMS-code of de DigiD-app.

Na uw aanvraag
Hebben wij uw aanvraag voor subsidie compleet binnengekregen? Dan beoordelen wij deze en ontvangt u onze beslissing binnen 8 weken na het einde van de aanvraagperiode. Wij berekenen uw subsidie. Daarbij gebruiken we gegevens over uw landbouwgrond uit de Gecombineerde opgave.
Rekenvoorbeelden
Met een paar voorbeelden helpen we u om het subsidiebedrag te berekenen.
Uw bedrijf heeft in totaal 50 hectare landbouwgrond en ligt op zuidelijk zand. Dit is bestaand 230-gebied. Uw bedrijf heeft geen percelen in Natura 2000- en/of grondwaterbeschermingsgebieden.
Voor uw bedrijf gaat de norm in 2023 van 230 naar 220 kg N/ha. Dat is een afname van 10 kg N/ha.
U kunt in 2023 maximaal 50 ha x € 20 = € 1.000 aanvragen.
In 2024 gaat de norm naar 210 kg N/ha. De afname wordt nu 20 kg N/ha. Vanaf 2024 geldt er een hoger subsidiebedrag van € 50 per hectare.
U kunt in 2024 maximaal 50 ha x € 100 = € 5.000 aanvragen.
In 2025 gaat de norm naar 190 kg N/ha. De afname wordt nu 40 kg N/ha.
U kunt in 2025 maximaal 50 ha x € 200 = € 10.000 aanvragen.
In totaal ontvangt u in 3 jaar € 16.000. U mag niet boven het maximale bedrag van € 50.000 de-minimissteun uitkomen.
Uw bedrijf heeft in totaal 75 hectare en ligt op zuidelijk zand. Daarvan is 70 hectare bestaand 230-gebied. Uw bedrijf heeft ook nog 5 hectare in Natura 2000-gebied.
In 2023 is de afname voor de ‘gewone’ hectares 10 kg N/ha. Voor de hectares in Natura 2000-gebied gaat de norm terug naar 170 kg N/ha. Dat is een afname van 60 kg N/ha.
Voor de gewone hectares kunt u in 2023 70 ha x € 20 = € 1.400 aanvragen. Voor de Natura 2000-hectares is dat 5 ha x € 120 = € 600.
U kunt in 2023 maximaal € 2.000 aanvragen.
In 2024 gaat de norm voor de gewone hectares naar 210 kg N/ha. De afname is dus 20 kg N/ha. Voor de Natura 2000-hectares blijft de norm 170 kg N/ha. Vanaf 2024 geldt er een hoger subsidiebedrag van € 50 per hectare.
70 ha x € 100 = € 7.000
5 ha x € 300 = € 1.500
U kunt in 2024 maximaal € 8.500 aanvragen.
In 2025 gaat de norm voor de gewone hectares naar 190 kg N/ha. De afname is nu 40 kg N/ha.
70 ha x € 200 = 14.000
5 ha x € 300 = 1.500
U kunt in 2025 maximaal € 15.500 aanvragen.
In totaal ontvangt u in 3 jaar € 26.000. U mag niet boven het maximale bedrag van € 50.000 de-minimissteun uitkomen.
Wetten en regels
Deze wetten en regels horen bij de subsidie voor behoud grasland bij afbouw derogatie.
- Regeling Nationale EZK- en LNV-subsidies
- Publicatie in Staatscourant 28 februari 2023
- Publicatie in Staatscourant 20 februari 2024
- Publicatie in Staatscourant 11 juli 2024
Veelgestelde vragen
Nee, het is niet verplicht om in volgende jaren ook subsidie aan te vragen.
Nee. Dat kan alleen wanneer u in 2021 of 2022 een derogatievergunning had, maar vanaf 2023 of 2024 geen derogatie meer kunt aanvragen vanwege de derogatiebeschikking. Dat is wanneer al uw percelen in Natura 2000-gebied, Grondwaterbeschermingsgebied, of (vanaf 2024) in derogatievrije zones liggen.
Ja. Heeft u in 2023 en/of 2024 subsidie gekregen en wilt u dat in 2025 opnieuw? Dan moet u ook dit jaar een aanvraag doen.
Nee. U had in 2021 of in 2022 én in het voorgaande jaar een geldige vergunning moeten hebben.
Dat ziet u in Mijn percelen.
RVO heeft geen centraal de-minimis-register waarin gegeven steun wordt bijgehouden. Aanvragers houden zelf bij en geven aan hoeveel steun ze al hebben ontvangen. Er kunnen namelijk ook regelingen onder de-minimis vallen die door bijvoorbeeld provincies worden uitgevoerd.
RVO heeft de volgende regelingen in beeld die voor deze doelgroep bedoeld zijn:
- Melkvee van zeldzame runderrassen (MZR)
- Tegemoetkoming kosten PAS-meldingen (TPAS)
- Berekende rente over voorschot basis- en vergroeningsbetaling (voorschot GLB)
Het budget voor 2025 is € 160 miljoen. Wordt er in totaal meer subsidie aangevraagd? Dan verdelen we het bedrag evenredig onder alle aanvragers.
Dat doen we door het budget te delen door het totale aangevraagde bedrag. Dat getal vermenigvuldigen we met het aangevraagde bedrag per bedrijf.
Wordt er voor € 170 miljoen aangevraagd, terwijl er € 160 miljoen beschikbaar is? Dan geldt deze rekensom: 160 miljoen / 170 miljoen = 0,941.
Iedere aanvrager krijgt dan 94,1% van het bedrag dat hij zou krijgen wanneer het budgetplafond niet bereikt zou zijn. Heeft u bijvoorbeeld recht op € 10.000? Dan krijgt u 10.000 x 0,941 = € 9.410.
In 2023 en 2024 was er genoeg budget. We verwachten dat dit ook in 2025 zo is.
Nee, dat kan niet. In 2024 gold hiervoor een uitzondering. Deze uitzondering geldt in 2025 niet.
Nee, dat kan niet. In 2024 gold hiervoor een uitzondering. Deze uitzondering geldt in 2025 niet.
- Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur