Monitor publiek gefinancierd energieonderzoek

Gepubliceerd op:

25 september 2017

Laatst gecontroleerd op:

24 juli 2023

Hoeveel geld investeert de Rijksoverheid jaarlijks in energieonderzoek? In welke thema’s en in welke typen onderzoek? Dat staat in de jaarlijkse Monitor publiek gefinancierd energieonderzoek. Ook is de monitor belangrijk voor de ontwikkeling van het overheidsbeleid voor de energietransitie.

De nieuwste editie van de monitor laat zien hoeveel geld de Rijksoverheid in 2021 heeft geïnvesteerd in energieonderzoek. Ook geeft de monitor inzicht in welke partijen deze investeringen ontvangen. En de verdeling hiervan over de typen onderzoeken en energiethema's.

De uitkomsten gaan naar het Internationaal Energieagentschap (IEA). Het IEA gebruikt de monitor om de Nederlandse bijdrage aan energieonderzoek en -innovatie te vergelijken met die van andere landen.

Investeringen in 2021

In 2021 investeerde de Rijksoverheid €421 miljoen in energieonderzoek en -innovatie. Daarmee stijgt de totale overheidssubsidie voor energieonderzoek met € 181 miljoen ten opzichte van 2020. Dat blijkt uit de 'Monitor publiek gefinancierd energieonderzoek 2021'.

De monitor deelt de cijfers in volgens energiethema’s en definities van het Internationaal Energie Agentschap (IEA). De grootste subsidiebedragen gingen naar de energiethema’s energiebesparing (€234 miljoen), waterstof en brandstofcellen (€62 miljoen) en duurzame energiebronnen (€53 miljoen).

Binnen het thema energiebesparing ging meer dan de helft van de subsidies (€138 miljoen) naar onderzoek over energiebesparing rond mobiliteit.

Groei door subsidieregelingen

De groei van de totale overheidssubsidie voor energieonderzoek en -innovatie komt onder meer door het eenmalig openstellen van de subsidieregeling R&D Mobiliteitssectoren (RDM). En de 3^e openstelling van de regeling Demonstratie klimaattechnologieën en -innovaties (DKTI) in 2021.

Stijging waterstof en brandstofcellen

Opvallend is de stijging van overheidsinvesteringen in projecten rond waterstof en brandstofcellen. Deze stegen van €16 miljoen in 2020 naar €62 miljoen in 2021. Een groot aantal waterstofprojecten kreeg een onderzoeksubsidie via de DKTI-regeling.

Veel steun voor industrieel onderzoek

Industrieel onderzoek kreeg net als de jaren ervoor veel overheidssteun: €175 miljoen. Industrieel onderzoek is daarmee het grootste type onderzoek dat met publiek geld ondersteund wordt.

Industrieel onderzoek richt zich op het ontdekken van nieuwe methoden en processen voor de industrie. Denk aan het vinden van schonere manieren om aardolie om te zetten naar grondstoffen voor de chemische industrie.

Experimentele- en demonstratieprojecten

Ook experimentele onderzoeken (€119 miljoen) en demonstratieprojecten (€88 miljoen) kregen in 2021 veel onderzoek- en innovatiesubsidies.

Experimenteel onderzoek combineert kennis uit onderzoeken met praktijkervaring voor het ontwikkelen van nieuwe producten of processen. Of het verbeteren van bestaande producten of methoden. In demonstratieprojecten worden nieuwe producten of processen voor het eerst in de praktijk toegepast.

€255 miljoen voor bedrijven

Kennisinstellingen verzorgden met 38% een kleiner deel van het Nederlandse publiek gefinancierde energieonderzoek dan in 2020 (53%). Wel kregen zij meer overheidssubsidie dan het jaar ervoor: €160 miljoen. Een stijging van €32 miljoen.

Het aandeel van bedrijven in het publiek gefinancierde energieonderzoek steeg juist.

Bedrijven kregen samen €255 miljoen subsidie. Dat is €155 miljoen meer dan in 2020.
Het midden- en kleinbedrijf (mkb) kreeg een totale investering van €145 miljoen: goed voor 34% van het publiek gefinancierde energieonderzoek.
Grootbedrijven kregen €110 miljoen en namen 26% van dit onderzoek voor hun rekening.

Grootste financiers

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) leverde in 2021 de grootste bijdrage aan het Nederlandse energieonderzoek en investeerde €309 miljoen. Dat komt neer op 74% van de totale publieke financiering van dit onderzoek. Een deel van deze financiering gebeurde via de RDM-regeling.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) is de 2^e grootste investeerder in publiek gefinancierd energieonderzoek met €59 miljoen (14%). De DKTI-regeling is een subsidiepot van dit ministerie. Op de 3^e plaats staat het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) dat €24 miljoen investeerde (6%).