Hoeveel geld investeert Nederland in energieonderzoek?
Hoeveel geld investeert de Rijksoverheid jaarlijks in energieonderzoek? In welke thema’s en in welke typen onderzoek? Dat staat in de jaarlijkse Monitor publiek gefinancierd energieonderzoek. Ook is de monitor belangrijk voor de ontwikkeling van het overheidsbeleid voor de energietransitie, de overgang naar duurzame energie.
Wat is de monitor?
De monitor laat ieder jaar zien hoeveel geld de Rijksoverheid heeft geïnvesteerd in energieonderzoek. Ook geeft de monitor inzicht in welke partijen deze investeringen ontvangen. En de verdeling hiervan over de typen onderzoeken en energiethema's.
De uitkomsten gaan naar het Internationaal Energieagentschap (IEA). Het IEA gebruikt de monitor om de Nederlandse bijdrage aan energieonderzoek en -innovatie te vergelijken met die van andere landen.
Investeringen in 2023
In 2023 investeerde de Rijksoverheid € 151 miljoen in energieonderzoek. Dit is € 139 miljoen minder dan in 2022. Toen ging het om € 290 miljoen.
De daling is te verklaren doordat er bij de subsidieregelingen meer geld ging naar circulariteit (grondstoffen en materialen maximaal benutten). Dat valt niet onder energieonderzoek. Daarnaast was in 2022 de regeling Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) geopend. In 2023 was deze gesloten.
Slim laden met subsidie
De subsidieregeling MOOI was in 2023 gesloten voor nieuwe aanvragen, maar er liepen wel verschillende projecten van eerdere aanvraagrondes. Een mooi voorbeeld is ROBUST. Dit project werkt aan een techniek waarmee we elektrische auto's opladen bij veel zon en wind, en 'ontladen' als de vraag naar energie groot is.
Fors minder geld naar onderzoek energiebesparing
In 2023 ging ongeveer een derde van het geld naar energieopwekking uit duurzame energiebronnen. Wel is deze investering in onderzoek naar energiebesparing fors gedaald, van € 101 miljoen in 2022 naar € 53 miljoen in 2023. Onderzoek naar duurzame energiebronnen kreeg € 48 miljoen (dit was € 95 miljoen in 2022).
Publieke investeringen in energieonderzoek:
- Energiebesparing € 53 miljoen (34,9% van het totale onderzoeksbudget)
- Duurzame energiebronnen € 48 miljoen (31,9%)
- Waterstof en brandstofcellen € 21 miljoen (13,6%)
- Kernenergie € 10 miljoen (6,3%)
- Technieken opwekking en opslag € 4 miljoen (3%)
- Fossiele brandstoffen € 3 miljoen) (2,1%)
- Overig energieonderzoek € 12 miljoen (8,2%)
Aandeel onderzoek naar windenergie groeit
Het aandeel van windenergie in het onderzoek nam toe van 40% in 2022 naar 60% in 2023. Bij geothermie (aardwarmte) nam dit juist fors af: van 20% naar 8%. Maar dit zegt alleen iets over de verdeling van het onderzoeksgeld. Als we kijken naar de bedragen, daalden de investeringen in onderzoek naar elke duurzame energiebron.
Opgewekte energie flexibel benutten tegen netcongestie
Heeft u zonnepanelen en bijvoorbeeld een warmtepomp, een thuisbatterij, een elektrische auto en een zonneboiler? Dan is het een hele puzzel om de opgewekte energie af te stemmen op uw energieverbruik. Energieleverancier Greenchoice ontwikkelde samen met TNO en warmtepompfabrikant Itho Daalderop een programma dat helpt die energiestromen in huis op elkaar af te stemmen. Met steun van de subsidie Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) helpt Greenchoice een groep inwoners van een duurzame wijk in Houten hun opgewekte energie beter te benutten om netcongestie tegen te gaan.
Opnieuw veel industrieel onderzoek
Net als in 2021 en 2022 ging het grootste deel van het subsidiegeld voor energieonderzoek naar industrieel onderzoek: € 66 miljoen (44%). Industrieel onderzoek richt zich op nieuwe kennis en vaardigheden om daarmee nieuwe producten, productiewijzen of diensten te ontwikkelen, of bestaande te verbeteren. Een voorbeeld daarvan is hoe we zonne-energie kunnen gebruiken om elektriciteit op te wekken.
Ook veel geld ging naar haalbaarheidsstudies (€ 21 miljoen) en demonstratieprojecten (€ 36 miljoen). Een haalbaarheidsstudie is een manier om te bepalen of een project voor een nieuw product of proces succesvol kan zijn. Demonstratieprojecten gebruiken deze nieuwe producten of processen voor het eerst in de praktijk. Een voorbeeld daarvan zijn de eerste zonnepanelen op daken.
Verdeling budget naar type onderzoek:
- Industrieel onderzoek € 66 miljoen (44% van het onderzoeksbudget)
- Demonstratie € 36 miljoen (24%)
- Haalbaarheidsstudie € 21 miljoen (14%)
- Experimentele ontwikkeling € 15 miljoen (10%)
- Fundamenteel onderzoek € 12 mildoen (8%)
- Overig € 1 miljoen (1%)
Download de monitor
Wilt u meer weten over het publiek gefinancierd energieonderzoek in 2023? Download dan de Monitor publiek gefinancierd energieonderzoek 2023.
Bekijk monitoren uit eerdere jaren:
Meer weten?
- Ministerie van Klimaat en Groene Groei
Uitgelicht
"Meer chemische recycling van plasticafval cruciaal voor oplossen plasticprobleem"
Pryme ontwikkelt een installatie die 29.000 ton aan plasticafval per jaar kan verwerken. "Een locatie vinden, vergunningen regelen, alle innovatie én de bouw: de totale kosten voor zo’n installatie zijn enorm. Het is dan ook fijn dat er subsidieregelingen zoals de DEI+ zijn."
