Zakelijke kansen in Zuid-Afrika

Energie

Het elektriciteitsnetwerk in Zuid-Afrika ontwikkelt zich snel, vergeleken met andere landen in Afrika. Meer dan 84% van de mensen heeft toegang tot netstroom.

Kansen voor Nederlandse ondernemers in de energiesector zijn er in:

• kleine, lokale energieprojecten;
• grootschalige projecten in de duurzame energie;
• energie uit biomassa;
• windenergie.

Landbouw

De Zuid-Afrikaanse landbouwsector is verdeeld in:

• goed ontwikkelde, commerciële landbouwbedrijven (zo'n 35.000) die zich richten op export en binnenlandse afzetmarkten;
• opkomende, commerciële bedrijven (zo'n 100.000); en
• zelfvoorzienende productie voor het eigen huishouden (zo'n 2 miljoen huishoudens).

De informele, kleinschalige landbouw geeft werk en voedsel aan 1 miljoen kleine boeren. Die leveren een belangrijke bijdrage aan de voedselzekerheid op het platteland. De visserij en aquacultuur zijn ook belangrijk voor de voedselproductie.

Uitdagingen in de landbouwsector zijn vooral te vinden in landhervorming, toegang tot krediet, landbouwonderwijs en bedrijfsontwikkeling.

Regionale verschillen in Zuid-Afrika

Binnen de regio's in Zuid-Afrika is veel variatie in landbouw. Het land heeft 7 verschillende klimaatzones, variërend van mediterraan tot subtropisch tot woestijn. Bijna twee derde van de boeren woont in 3 provincies: KwaZulu-Natal, Eastern Cape en Limpopo.

Meer weten over de Zuid-Afrikaanse landbouwsector?

• Kijk op Agroberichten Zuid-Afrika voor actuele informatie over de Zuid-Afrikaanse landbouwsector.
• Lees het interview met de LVVN-attaché over ontwikkelingen in de sector.

Life science and health

De gezondheidssector in Zuid-Afrika biedt goede kansen voor Nederlandse bedrijven. De ontwikkelingen op het gebied van e-health en gezondheidszorgtechnologie creëeren kansen en groeimogelijkheden. Daarbij gaat het vooral over applicaties met digitale informatie en tools voor digitale communicatie.

Meer weten? Luister dan naar de podcast op BNR-radio uit 2021 over de kansen in de healthtechsectoren in Afrika, met name in Zuid-Afrika. Of download het volgende rapport en de bijlage:

Healthtech: kennisbeheer en telegeneeskunde

De markt voor kennisbeheer in de gezondheidszorg is in potentie erg groot. Denk aan elektronische gegevensverzameling en de dringende noodzaak om te stoppen met op papier gebaseerde systemen.

De markt voor telegeneeskunde en virtuele gezondheidszorg groeit hard. Deze markt wordt gestimuleerd door verschillende trends, waaronder:

• een tekort aan gezondheidswerkers, vooral in deels stedelijke en landelijke gebieden;
• de behoefte aan betere toegang tot gezondheidszorginformatie, zowel voor medisch personeel als voor patiënten;
• chronische aandoeningen met gecompliceerde zorg komen steeds meer voor, waarbij meer coördinatie nodig is.

Download de marktrapporten hieronder voor meer informatie.

AI en robotica in de gezondheidszorg

In Zuid-Afrika liggen er ook kansen voor de inzet van AI en robotica in de zorg. De meeste van deze technologieën worden – vanwege de aanzienlijke kosten – voornamelijk in de particuliere sector gebruikt. De grote particuliere ziekenhuizen in Zuid-Afrika passen inmiddels al hightech chirurgische robotica toe en staan open voor nieuwe initiatieven.

Tegelijkertijd heeft de publieke sector belangstelling voor een aantal technologieën die de kosten verlagen, of helpen bij het oplossen van problemen die bijzonder acuut zijn. Denk bijvoorbeeld aan de uitdagingen van het dienstverlening in plattelandsgebieden.

Download het marktrapport hieronder voor meer informatie.

Water

Zuid-Afrika is een van de droogste landen ter wereld. Ook de laatste jaren is er sprake van extreme droogte. Rode draad in de landbouwsector van Zuid-Afrika is daarom waterefficiëntie. Dat biedt kansen voor Nederlandse ondernemers. Lees over initiatieven als de 'Cocoon plantingtechnologie', cool logistics en de online tool Fruitlook.

In Zuid-Afrika liggen er vooral kansen in het hergebruik van afvalwater. Bent u een Nederlandse ondernemer die sterk is in waterefficiëntie en hergebruik van afvalwater? Lees onderstaand rapport of neem contact met ons op en bespreek uw mogelijkheden.

Logistiek en infrastructuur

Het logistieke landschap van Zuid-Afrika geldt als het meest geavanceerde van heel Afrika. Ook als het gaat om handelsbevorderende logistiek is Zuid-Afrika het best presterende land van het continent. Zuid-Afrika is dan ook een belangrijk transportknooppunt en heeft een eersteklas wegennet, uitgebreide spoorwegennet, en 8 commerciële havens met ieder hun eigen achterland.

De Zuid-Afrikaanse overheid ziet de transportsector als essentieel voor de positie van Zuid-Afrika in de wereldeconomie. De sector maakt ongeveer 20% uit van het bbp van Zuid-Afrika.

Desondanks kampt Zuid-Afrika ook met achterstallig onderhoud. De logistieke kosten zijn relatief hoog. Deze situatie biedt kansen voor Nederlandse ondernemers die sterk zijn op het gebied van verbetering en optimalisatie. Denk aan:

• verbetering van de logistieke structuur;
• ontwikkeling van logistieke kanalen;
• innovatieve (en duurzame) logistieke concepten;
• scholing en training;
• uitvoering van haalbaarheidsstudies.

Samenwerking met Nederlandse bedrijven

Onder Zuid-Afrikanen in de logistieke sector is veel interesse in samenwerking met Nederlandse partners. Er zijn al initiatieven opgezet om een efficiëntieslag te maken. Bijvoorbeeld in de fruitsector en initiatieven voor havenvernieuwing.

Kansen voor Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen liggen op 3 gebieden van samenwerking:

• adoptie van technologie en consultancy
• management van logistiek en logistieke operaties
• capaciteitsontwikkeling (infrastructuur en vaardigheden)

Download het volgende kansenrapport voor meer informatie:

Smart logistics

De Zuid-Afrikaanse logistieke markt wordt aangedreven door de toegenomen handel op het Afrikaanse continent, veranderingen in consumptiepatronen en de groei van e-commerce. De belangrijkste marktkansen zijn:

• introductie en adoptie van technologie (drones, blockchain, AI, robotica);
• verspreiding van technologie;
• technologie voor situaties met beperkte hulpbronnen;
• ontwikkeling van digitale vaardigheden en kennisoverdracht.

In de marktstudie 'Netherlands-South-Africa Smart Logistics Synergy' staat de slimme logistiek in Zuid-Afrika centraal. Het rapport biedt een actueel overzicht van de verschillende (sub)sectoren. Ook beschrijft het de huidige ontwikkelingen op het gebied van technologie en infrastructuur. Lees meer in het (gratis) rapport.

• Vraag het rapport op

Circulaire economie

De circulaire economie in Zuid-Afrika biedt goede kansen voor Nederlandse bedrijven. Ook al is het nog een vrij nieuw concept, de publieke sector wil erg graag afvalstromen verminderen. Zo heeft de Zuid-Afrikaanse regering onder andere een verbod op het storten van organisch afval (landfilling) aangekondigd.

Lees het interview met de landbouwraad op de website van Agroberichten voor meer informatie over circulaire landbouw.

Lees voor meer informatie de gratis sectorrapporten over circulaire economie en afvalverwerking onder deze paragraaf. In deze rapporten lees u over de circulaire kansen in Zuid-Afrika in:

• afvalverwerking
• biomassa
• afval van slachthuizen
• plastic
• duurzame stortplaatsen
• bouw
• elektronica
• glas
• autobanden

Meer weten over de circulaire sector in Afrika? Bekijk onze pagina over circulair ondernemen in Afrika.

ICT 

Fintech

Zuid-Afrika is het financiële hart van het Afrikaanse continent. Johannesburg is de thuisbasis van Afrika's grootste banken en Kaapstad is een creatieve hub met een bruisende start-upscene. Er zijn steeds meer durfkapitalisten en vermogende particuliere investeerders ('angel investors') actief in de sector. Naast de bancaire sector is ook de verzekeringssector in Zuid-Afrika goed ontwikkeld.

De bevolking in Zuid-Afrika groeit snel. Dat gaat samen met een groeiende middenklasse. Hierdoor wordt een flinke groei voorspeld in de vraag naar financiële diensten zoals leningen, verzekeringen, digitale betalingen en vastgoed.

Daarnaast zoeken banken naar manieren om dienstverlening te verbeteren en te vergemakkelijken. Denk onder andere aan:

• open banking (het delen van betaalgegevens);
• betaalsystemen;
• automatisering van processen;
• beveiliging van financiële gegevens (cybersecurity).

ICT: AI, Blockchain en Big data

In onderstaand rapport 'Opportunities for AI, Blockchain and Big data to contribute to more resilient, liveable, and sustainable urban environments in South Africa' worden 8 aspecten van de stedelijke omgeving in Zuid-Afrika bekeken. Dat zijn: transport en mobiliteit, waterbeheer, afvalbeheer, energie, gezondheid, veiligheid en beveiliging, communicatie, inclusiviteit, maatschappelijke betrokkenheid en burgerbetrokkenheid, en stedelijk bestuur en stadsplanning.

Het rapport onderzoekt hoe steden slimmer en veerkrachtiger kunnen worden met hulp van nieuwe digitale technologie. Daarbij gaat het vooral om kunstmatige intelligentie (AI), blockchain en big data. Het rapport bekijkt daarbij welke mogelijkheden er zijn om partnerschappen aan te gaan met Nederland. Het rapport is gemaakt in opdracht van de Nederlandse ambassade in Zuid-Afrika.

Aanbestedingen en subsidies

Kansrijke aanbestedingen

Internationale organisaties zoals de Wereldbank en de Europese Commissie geven jaarlijks miljarden euro's uit aan projecten. Uit deze projecten komen veel opdrachten. Hier liggen ook zakelijke kansen voor u. Lees meer op onze pagina Subsidies en financiering voor internationaal ondernemen.

Bekijk voor meer informatie ook onze pagina over internationale organisaties.

Subsidies en financiering

Heeft u financiering nodig voor uw bedrijf om de grens over te gaan? Wij helpen u graag uw financiering rond te krijgen.

In onze Subsidiewijzer vindt u alle subsidies en regelingen die openstaan voor het indienen van een aanvraag. U kunt filteren op onder meer sector en land. Wij voeren deze subsidies en financieringsregelingen uit in opdracht van diverse Nederlandse ministeries en de Europese Commissie.

Twijfelt u over welke financiering bij u past? Onze adviseurs helpen u graag met het vinden van de juiste financiering.

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen

Internationaal zakendoen biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Let erop dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland. Zo kunt u helpen de lokale situatie te verbeteren, bouwt u aan een goede reputatie en een toekomstbestendige onderneming.

De Nederlandse overheid verwacht dat u als ondernemer de risico's voor mens en milieu in uw bedrijfsvoering én in de internationale waardeketen in kaart brengt. En dat u de negatieve gevolgen daarvan voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.  

Onderzoek de risico's

Ondernemen is niet zonder risico's. Elk land biedt uitdagingen. De volgende bronnen geven u een eerste indruk van mogelijke MVO-risico's. Het is belangrijk dat u deze zelf goed onderzoekt, voordat u zakendoet in het buitenland. Blijf ook op de hoogte van lokale ontwikkelingen.

• MVO Risico Checker (MVO Nederland)
• Corruption Perceptions Index (Transparency International)
• Human Development Index (Verenigde Naties) - Kies het land bovenaan in het uitklapveld.
• Status van conflicten (Crisis Group)
• ThinkHazard (Wereldbank)
• Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken) - Vul het land in.

Meer weten of hulp nodig?

• Bekijk onze informatie over internationaal maatschappelijk verantwoord zakendoen.
• Het MVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.

Meer weten?

Alle marktrapporten over Zuid-Afrika

Samen met het buitenlandnetwerk van ambassades, consulaten en landbouwraden publiceren wij regelmatig marktrapporten over kansrijke sectoren in Zuid-Afrika. U vindt ze op deze pagina bij de betreffende kansrijke sector. In onze bibliotheek vindt u een volledige lijst van marktrapporten over Zuid-Afrika.

Meer informatie

• Bekijk onze informatie over Zakendoen in Afrika.
• Lees voor een algemeen beeld over zakendoen met Zuid-Afrika het Engelstalige rapport 'Doing Business in South Africa 2021' van de Zuid-Afrikaanse ambassade: