Derogatie vanaf 2023
U mag op uw landbouwgrond 170 kilogram stikstof uit dierlijke mest per hectare per jaar gebruiken. Met een derogatievergunning wordt dit getal verhoogd. Vanaf 2023 veranderen sommige voorwaarden. Zo wordt derogatie afgebouwd. Dit is zo afgesproken in de derogatiebeschikking.
Aanmelden derogatie 2023 nog niet bekend
Het is nog niet bekend wanneer de aanmelding voor derogatie voor 2023 van start gaat. Eerst wordt onderzocht voor welke gebieden een lagere derogatienorm geldt. U leest hier meer over verderop op deze pagina: Meer gebieden met de lagere norm.
Het Nitraatcomité is met de derogatiebeschikking akkoord gegaan. We zetten voor u de veranderingen op een rij. De meeste veranderingen worden de komende tijd nog uitgewerkt.
Hoeveelheid extra stikstof wordt lager
De hoeveelheid extra stikstof uit dierlijke mest die u mag uitrijden wordt de komende jaren steeds lager. Dat ziet u op de afbeelding hieronder.

Op de afbeelding staat de hoeveel stikstof uit dierlijke mest u per hectare landbouwgrond mag gebruiken. Ook ziet u om welke gebieden het gaat.
Landbouwgrond op zand- en lössgrond in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant of Limburg* | Landbouwgrond in de rest van Nederland | |
2022 | 230 kg | 250 kg |
2023 | 220 kg | 240 kg |
2024 | 210 kg | 230 kg |
2025 | 190 kg | 200 kg |
2026 |
Geen derogatie |
Geen derogatie |
* Vanaf 2023 vallen er meer gebieden onder deze kolom. Hieronder leest u hier meer over.
Meer gebieden met de lagere norm
U ziet op de afbeelding hierboven dat de norm lager is voor zand- en lössgrond in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg. Vanaf 2023 zijn er meer gebieden met de lagere derogatienorm. Dit zijn de gebieden die in de waterschappen Noord-Hollands Noorderkwartier, Delfland en Brabantse Delta vallen. Hier gelden ook eisen voor grasland scheuren en telen van een vanggewas na mais.
De nieuwe gebieden noemen we met nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden). Hiervan wordt een kaart gemaakt. Zodra we deze hebben, vindt u die op deze pagina.
Geen derogatie meer voor sommige gebieden
Vanaf 2023 kunt u geen derogatie meer krijgen voor percelen in Natura 2000-gebieden. En ook niet voor percelen in grondwaterbeschermingsgebieden. Vanaf 2024 kan dit ook gelden voor percelen in een zone rond Natura 2000-gebieden.
Bemestingsplan digitaal doorgeven
Een voorwaarde voor derogatie is dat u een bemestingsplan maakt. Vanaf 2023 doen alle agrarische bedrijven dat. Ook als zij zich niet aanmelden voor derogatie. Het bemestingsplan bewaart u in de administratie van uw bedrijf.
Vanaf 2025 geeft u het bemestingsplan digitaal door aan ons. Hiervoor maken we een nieuw online bemestingsregister. Dit wordt al beschikbaar in 2024. Maar het is dan nog niet verplicht deze te gebruiken.
Lagere productieplafonds door derogatie
De Europese Commissie (EC) heeft toestemming gegeven voor derogatie in Nederland voor de komende jaren. Zoals u hierboven leest veranderen sommige voorwaarden wel. Dit geldt ook voor de nationale productieplafonds.
Deze productieplafonds zijn de maximale hoeveelheid stikstof en fosfaat uit dierlijke mest die in Nederland geproduceerd mogen worden. Op dit moment zijn deze plafonds 504,4 miljoen kilogram stikstof en 172,9 miljoen kilogram fosfaat. Deze plafonds zijn hetzelfde als de productie die Nederland in 2002 had.
De nieuwe productieplafonds zijn hetzelfde als de nationale productie in 2020. Dat betekent dat de plafonds 489,4 miljoen kilogram stikstof en 150,7 miljoen kilogram fosfaat zijn. In 2025 worden de plafonds opnieuw met 10% verlaagd.
Bufferstroken
Vanaf 1 maart 2023 is het in de mestwetgeving verplicht om bufferstroken te hebben. Ze vervangen dan de teeltvrije zones.
Bufferstroken verplicht voor GLB
Vanaf 2023 is het voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) verplicht om bufferstroken langs alle waterlopen te hebben.
Meer weten over bufferstroken? En wat u ermee mag doen? U leest het op Alles over bufferstroken.
Tegemoetkoming in kosten door de veranderingen
Door de veranderingen bij derogatie krijgt u misschien te maken met hogere kosten voor het afvoeren van mest. Daarom komt er een tegemoetkoming. Nog niet alles is bekend over deze tegemoetkoming. Zodra we meer weten, leest u dat hier.
- Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit