Mestverwerkingsplicht veehouder

Laatst gecontroleerd op:
15 oktober 2024
Gepubliceerd op:
3 juni 2020

Elk jaar berekent u hoeveel dierlijke mest, stikstof en fosfaat u mag gebruiken. Produceren uw dieren meer fosfaat? Dan heeft u een bedrijfsoverschot en moet u een deel van de mest laten verwerken. Hiervoor sluit u contracten af. Soms kunt u vrijstelling krijgen van de verwerkingsplicht of kunt u er een deel van afhalen.

Bereken uw bedrijfsoverschot

Wanneer uw dieren meer fosfaat produceren dan u mag gebruiken, verwerkt u een deel van de mest. Of u een bedrijfsoverschot heeft berekent u zo:

De verwachtte fosfaatproductie - De gebruiksruimte fosfaat op uw landbouwgrond - De gebruiksruimte fosfaat op uw natuurgrond

Hoe u de gebruiksruimte berekent leest u op Hoeveel fosfaat landbouwgrond en Hoeveel mest andere grond.

Komt u uit op een positief getal? Dat betekent dat uw dieren meer fosfaat hebben geproduceerd dan u mag gebruiken op uw grond. U heeft dus een bedrijfsoverschot en moet een deel van de mest laten verwerken. Heeft u geen bedrijfsoverschot? Dan hoeft u niets te doen.

Hoeveel verwerken

Als u een bedrijfsoverschot heeft, verwerkt u een deel van de mest. Hoeveel hangt af van de regio waarin uw bedrijf ligt. Aan het eind van het jaar moet dit deel zijn verwerkt. De percentages worden elk jaar opnieuw bepaald. Welk percentage voor uw bedrijf telt ziet u in deze tabel:

Mestverwerkingsplicht per regio en jaar
Regio 2022 2023 2024
Zuid 59% 59% 59%
Oost 52% 52% 52%
Overig 10% 10% 10%

Wilt u de percentages voor de mestverwerkingsplicht van eerdere jaren weten? U vindt deze in het Boetebeleid Meststoffenwet op Controle en handhaving.

Er zijn 2 regio’s waar gemiddeld meer mest wordt geproduceerd dan in de rest van Nederland. Dit zijn concentratiegebied Zuid en concentratiegebied Oost. Wilt u weten of uw bedrijf in een concentratiegebied ligt? Kijk in het Overzicht gemeenten per concentratiegebied. Hierin staan ook de grenzen van de gebieden.

Heeft uw bedrijf productielocaties in verschillende regio’s? Dan houdt u zich aan het hoogste percentage.

Verwerken met rVDM61, DPO en VVO

Er zijn 3 manieren waarop u kunt voldoen aan de mestverwerkingsplicht:

  • realtime Vervoersbewijs dierlijke mest (rVDM) met opmerkingscode 61
  • Driepartijenovereenkomst (DPO)
  • Vervangende verwerkingsovereenkomst (VVO)

U maakt in alle gevallen vooraf afspraken met andere partijen. En u zorgt ervoor dat u het juiste contract kiest, de juiste gegevens invult en het op tijd opstuurt. Zo voldoet u aan de mestverwerkingsplicht. Lees meer op Contracten mest verwerken.

Heeft u een Melkvee Fosfaat Overschot (MFO) en moet u verwerken? Dan houdt u zich aan dezelfde regels als voor de Mestverwerkingsplicht. Lees meer op Verantwoorde groei melkvee.

Wanneer hoeft verwerken niet

Soms hoeft u helemaal niks te verwerken. En soms hoeft u een deel niet te verwerken.

Verwerken hoeft helemaal niet

In deze situaties hoeft u niet te verwerken, ook al heeft u wel een bedrijfsoverschot:

Drempelwaarde

Is het deel dat u moet verwerken minder dan 100 kilogram fosfaat? Dan hoeft u de mest niet te verwerken. Heeft u bijvoorbeeld een overschot van 900 kilogram en 10% verwerkingsplicht? Dan is het deel dat u moet verwerken 90 kilogram. Verwerken hoeft niet.

Regionale mestafzetovereenkomst

Als u uw hele bedrijfsoverschot direct naar een of meer landbouwbedrijven uit de regio afvoert, dan hoeft u de mest niet te verwerken. U houdt zich dan aan 5 voorwaarden:

  • Uw bedrijfsoverschot is dit jaar niet meer dan 25% van uw hele mestproductie.
  • De locatie waar u de mest naartoe brengt ligt niet verder dan 20 kilometer van uw productielocatie.
  • De afnemer gebruikt de mest direct op zijn landbouwgrond (en slaat deze niet eerst op).
  • U maakt vooraf een Regionale mestafzetovereenkomst (RMO) met een landbouwer en u bewaart deze in elk geval 5 jaar in uw administratie.
  • U vult op het rVDM opmerkingscode 71 in.

Afvoer strorijke mest

Als u strorijke mest heeft, hoeft u deze niet te verwerken. U heeft strorijke mest als uw stal voor in elk geval twee derde is ingestrooid met stro. En u minimaal 90% van uw dieren in uw stal houdt. U bepaalt de 90% door de hoeveelheid fosfaat die de dieren op uw bedrijf produceren. Er is één voorwaarde:

  • U vult op het rVDM opmerkingscode 73 in. Dit geldt ook voor de afvoer van mest waar geen stro in zit.

Deze regel telt ook:

  • voor gemengde bedrijven met verschillende diersoorten;
  • voor bedrijven waar dieren een dagdeel of een deel van het jaar buiten staan.

Deel hoeft niet verwerkt

In deze situaties kunt u de mest die u afvoert van uw verwerkingsplicht afhalen. Het deel dat u overhoudt laat u dan nog wel verwerken.

Afvoer paarden-, pony- en pluimveemest naar een champignonsubstraatbereider

Voert u mest van paarden, pony’s of pluimvee af naar een bedrijf dat champignonsubstraat klaarmaakt? Dan telt alleen het deel fosfaat uit de paarden-, pony- of pluimveemest mee voor de vrijstelling. Voert u een mengsel af waar ook mest van andere dieren in zit? Bijvoorbeeld: u voert een mengsel af van mest van varkens en pluimvee. Alleen het deel fosfaat uit de pluimveemest telt dan mee voor de vrijstelling. Er is één voorwaarde:

  • U vult op het rVDM opmerkingscode 72 in.

Afvoer naar biologisch bedrijf

Heeft u een biologisch bedrijf en brengt u uw overschot naar een ander biologisch bedrijf? En zijn beide bedrijven gecertificeerd door SKAL? Dan mag u de afgevoerde mest van uw mestverwerkingsplicht afhalen. De mest moet gebruikt worden op het ontvangende biologische bedrijf.

Afvoer naar grenspercelen

Voert u fosfaat af naar eigen grond in het buitenland (grenspercelen)? Dan mag u die fosfaat afhalen van de mest die u moet verwerken. Dit kan als:

  • een perceel in Duitsland niet verder dan 20 km van de Nederlandse grens ligt;
  • een perceel in België niet verder dan 25 km van de Nederlandse grens ligt;
  • het perceel van u is of u een pachtcontract heeft afgesloten. Grond in het Vlaamse deel van België is geregistreerd bij de Vlaamse mestbank;
  • u opmerkingscode 13 invult op het rVDM.

Doorgeven in de Gecombineerde opgave

In de Gecombineerde opgave beantwoordt u vragen over de verwerking van mest. Dit doet u onder het kopje Mestverwerking. U geeft onder andere door of er dierlijke mest op uw bedrijf is verwerkt.

Controle en handhaving

U berekent elk kalenderjaar hoeveel kilogrammen fosfaat u moet laten verwerken. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en wij controleren of u aan de mestverwerkingsplicht heeft voldaan. Heeft u een deel van uw mestoverschot niet of niet helemaal laten verwerken? Dan betaalt u een boete van € 11 voor elke kilogram te veel fosfaat.

Zorg ervoor dat u steeds goed weet hoeveel fosfaat er op uw bedrijf wordt geproduceerd in een kalenderjaar. Zo weet u of u mest moet verwerken en of dit genoeg is. Bewaar de overeenkomsten die u heeft afgesloten.
 

Veelgestelde vragen

Wilt u meer weten? Wij hebben voor u de veelgestelde vragen over de mestverwerkingsplicht voor veehouders verzameld. 

In opdracht van:
  • Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
Bent u tevreden over deze pagina?