Natuurschoonwet

In Nederland liggen veel landgoederen met een origineel en historisch karakter. Ze vormen een belangrijk onderdeel van het natuurschoon.

Wat is een NSW-landgoed?

Een landgoed valt onder de NSW als het:

• minstens 5 hectare groot is;
• een (deel van een) historische buitenplaats is en de buitenplaats minimaal 1 hectare groot is. Een onroerende zaak van minder dan 5 hectare kan soms ook een NSW-landgoed zijn. Dit landgoed wordt dan een aanleun- of samenwerklandgoed genoemd;
• een aaneengesloten gebied van minimaal 5 hectare is (eventueel samen met een ander landgoed). Een uitzondering hierop zijn historische buitenplaatsen;
• voor minstens 30% uit houtopstanden (bos) of natuurterreinen bestaat. Een uitzondering hierop vormt een historische buitenplaats van minder dan 5 hectare groot, of een zogenaamd aanleunlandgoed van maximaal 1 hectare groot. Dit geldt niet voor een zogenaamd aanleun- of samenwerklandgoed tussen de 1 en 5 hectare groot. Deze bestaat voor minstens 50% uit houtopstanden (bos) of natuurterreinen.

Een globale uitleg over de mogelijkheden van een NSW-landgoed vindt u in de brochure Landgoed als natuurschoon.

Voorwaarden

U kunt uw landgoed laten aanmerken als NSW-landgoed als u voldoet aan voorwaarden. Er zijn onder andere voorwaarden voor:

• de grootte van het gebied;
• de houtopstanden die er staan of de aanwezigheid van natuurterreinen;
• de oppervlakte en de omzoming van landbouwterreinen;
• de opstallen en het gebruik van het landgoed.

U vindt deze en meer voorwaarden in de brochure Rangschikking als landgoed: Voorwaarden (onderaan deze paragraaf).

Voorwaarden bij publieke openstelling

Wilt u het landgoed laten aanmerken als een NSW-landgoed dat is opengesteld voor het publiek? Dan moet het landgoed aan de volgende voorwaarden voldoen:

• Wandelaars kunnen de wegen en paden vrij bewandelen.
• De wegen en paden mogen bestaan uit gemarkeerde groenstroken en randen van percelen waar u goed op kunt lopen. U mag hiervoor draadoverstapjes gebruiken.
• Het landgoed is meestal het hele jaar en elke dag open. Dit is van zonsopkomst tot zonsondergang.
• De openstelling is voor het publiek duidelijk te zien. Dit staat op borden die bij de wegen staan die toegang geven tot het landgoed.

Delen van het landgoed (tijdelijk) afsluiten

U hoeft niet het hele NSW-landgoed openbaar te maken voor het publiek. U kunt in sommige gevallen delen van het landgoed tijdelijk of voor altijd afsluiten voor het publiek. Dit kan voor:

• het beschermen van een gebied met hoge natuur- of cultuurhistorische waarden;
• het beschermen van de privésfeer. U kunt de directe omgeving van huizen of boerderijen afsluiten voor het publiek;
• de jacht. U mag uw landgoed ieder jaar maximaal 7 dagen voor het publiek afsluiten.

Alle voorwaarden

In onderstaande brochure zijn de meeste voorwaarden in handige beslisbomen voor u uitgewerkt.

Nieuwe voorwaarden vanaf 1 januari 2021

Vanaf 1 januari 2021 veranderen een aantal voorwaarden waaraan een NSW-rangschikking moet voldoen. Kijk voor meer informatie op de pagina Wijzigingen NSW per 1 januari 2021.

Aanvragen

U kunt het hele jaar een NSW-rangschikking voor uw landgoed aanvragen. Ook kunt u iemand anders machtigen om dat voor u te doen. Lees meer over het aanvraagproces op Rangschikking onder de Natuurschoonwet 1928 aanvragen.

• Uw aanvraag direct regelen

Na uw aanvraag

Wij stemmen uw aanvraag af met de Belastingdienst en uw provincie. Daarna sturen wij u een NSW-beschikking. Hierin staat of wij uw aanvraag wel of niet goedkeuren. U gebruikt een goedgekeurde NSW-beschikking bijvoorbeeld bij uw belastingaangifte of voor de waardebepaling van de onroerendezaakbelasting (OZB). Ook kunt u de beschikking gebruiken als uw bank een groenverklaring voor u aanvraagt voor de Regeling groenprojecten 2022.

Controle op beheer

Als u de NSW-rangschikking heeft, bent u verplicht om uw landgoed in stand te houden en in sommige situaties ook in bezit te houden. Een medewerker van de Belastingdienst en een medewerker van uw provincie controleren uw terrein. De Belastingdienst geeft het aan ons door als u niet meer kunt voldoen aan de NSW-voorwaarden.

Fiscale faciliteiten

De NSW-rangschikking geeft u recht op fiscale voordelen. U kunt extra fiscale tegemoetkomingen krijgen als u uw landgoed openbaar maakt voor het publiek. In onderstaande brochure vindt u alle mogelijkheden en voordelen.

Wijzigingen doorgeven

Verandert er iets aan uw landgoed wat mogelijk gevolgen heeft voor de NSW-rangschikking? Wilt u vooraf laten beoordelen of een verandering aan uw landgoed wel of geen invloed heeft op de NSW-rangschikking? Of verandert uw landgoed van eigenaar en wil de nieuwe eigenaar de NSW-rangschikking onder zijn naam voortzetten? Lees dan wat u moet doen op Wijzigingen voor een NSW-rangschikking doorgeven.

• Wijzigingen doorgeven

Overzicht opengestelde NSW-landgoederen

Als uw landgoed is aangemerkt als NSW-landgoed en is opengesteld voor publiek, voegen wij het toe aan het Overzicht opengestelde NSW-landgoederen. Dit overzicht is alfabetisch op plaatsnaam gesorteerd. De provincienaam is de provincie waarin het grootste deel van het NSW-landgoed ligt. De plaatsnaam is de naam van de kadastrale gemeente waarin het landgoed ligt. Een NSW-landgoed kan bij meer plaatsnamen staan.