Zakendoen in Bosnië en Herzegovina

Inwoners en maatschappij

Bosnië en Herzegovina heeft zijn huidige vorm gekregen na de Bosnische oorlog (1992 -1995) en het daaropvolgende verdrag van Dayton. Sindsdien bestaat het land uit 3 delen:

• De Federatie van Bosnië en Herzegovina (waar voornamelijk Kroaten en Bosniakken wonen).
• De Servische Republiek met vooral Serviërs (niet te verwarren met het land Servië).
• Het kleinere Brčko District (waar verschillende etniciteiten wonen).

De parlementaire republiek Bosnië en Herzegovina heeft 3,5 miljoen inwoners (2021), waarvan de helft Bosniakken, 30% Serviërs en bijna 15% Kroaten. Grootste religies zijn de islam (vooral Bosniakken), Servisch-orthodox (vooral Serviërs) en rooms-katholiek (vooral Kroaten). Bijna de helft van de bevolking woont in stedelijk gebied, waarvan 343.000 in hoofdstad Sarajevo. Bosnisch, Kroatisch en Servisch zijn de officiële talen. Er wordt ook Engels gesproken, vooral in de steden.

Bosnië en Herzegovina zit in een proces om lid te worden van de EU.

Economie

De dienstensector draagt het meeste bij aan de economie van Bosnië en Herzegovina. Vooral reis- en transportdiensten zijn belangrijk. De belangrijkste exportproducten waren volgens het International Trade Center in 2021 meubels, minerale brandstoffen of oliën en distillatieproducten daarvan, en elektrische machines of apparaten en onderdelen daarvan. Ook belangrijk is het geld dat binnenkomt van Bosniërs die in het buitenland werken. Dit bedrag neemt steeds meer af, maar was in 2022 toch nog goed voor 10% van het bbp.

De economie van Bosnië en Herzegovina herstelde beter dan verwacht van de coronacrisis. De economie kromp volgens het IMF in 2020 met 3,1%, maar groeide in 2021 weer met 7,5%. Wel vertraagt de groei daarna: in 2022 was het 2,4% en in 2023 is het waarschijnlijk nog maar 2%.

Bosnië en Herzegovina staat voor veel economische uitdagingen. Hoge inflatie door de oorlog in Oekraïne, een versnipperde overheid, hoge werkloosheid en corruptie in alle lagen van de maatschappij zijn enkele voorbeelden.

Handel Nederland – Bosnië en Herzegovina

Voor Nederland staat Bosnië en Herzegovina op nummer 91 wat betreft landen waar we goederen heen exporteren (cijfers 2022). In 2022 bedroeg de export van Nederlandse goederen naar Bosnië en Herzegovina € 226,0 miljoen. Een exportwaarde die vergelijkbaar is met die van landen als Bahrein en Kameroen.

Bekijk ook de Handelscijfers Bosnië en Herzegovina - Nederland hieronder voor een overzicht van import- en exportcijfers.

Wilt u meer weten over het land Bosnië en Herzegovina, zoals het bruto nationaal product, economische groei of andere demografische gegevens? Bekijk dan onze factsheet over Bosnië en Herzegovina.

Handelsafspraken EU-Bosnië en Herzegovina

De EU en Bosnië en Herzegovina hebben sinds 2015 een akkoord. Hierin staan afspraken over afschaffing van invoerrechten op veel industriële producten en sommige landbouw- en visserijproducten. Wil u weten of uw product in aanmerking komt voor lagere invoerrechten? Raadpleeg dan de portal Access2Markets.

Meer weten? Bekijk de informatie van de Europese Commissie over hun handelsrelatie met de Westelijke Balkan.

Zakelijke kansen

Op zoek naar zakelijke kansen in Bosnië en Herzegovina? Op de websites van de Wereldbank en de European Bank for Reconstruction and Development staan regelmatig aanbestedingen voor projecten in Bosnië en Herzegovina.

Vragen?

Heeft u vragen over zakelijke kansen in Bosnië en Herzegovina? Of bent u op zoek naar zakenpartners? Neem dan contact op met onze adviseurs voor deze regio. Zij kunnen u meer vertellen over de sectoren en u helpen met het voldoen aan de wet- en regelgeving.

Ondernemen in Bosnië en Herzegovina

Ease of Doing Business

Bij de Wereldbank vindt u informatie over alle praktische zaken die komen kijken bij het starten van een eigen bedrijf in Bosnië en Herzegovina. In de rubriek 'Ease of Doing Business' van de Wereldbank vindt u informatie over bouwvergunningen, de registratie van onroerend goed en het betalen van belastingen. Bosnië en Herzegovina staat op plaats 90 in de Ease of Doing Business (2020).

Let op: De Wereldbank heeft onregelmatigheden gevonden in de ranglijsten van 2018 en 2020. Na intern onderzoek (pdf) is besloten om met de Doing Business-rapporten te stoppen. De Wereldbank werkt momenteel aan de nieuwe methode B-READY om een betrouwbare ranglijst te maken. Deze is nog niet beschikbaar. Kijk voor updates op de website van de Wereldbank.

Foreign Investment Promotion Agency of Bosnia and Herzegovina

Op de website van het Foreign Investment Promotion Agency of Bosnia and Herzegovina vindt u informatie over zakendoen in Bosnië en Herzegovina. Ook vindt u daar welke sectoren het aantrekkelijkst zijn voor buitenlandse investeerders en welke locaties en projecten kansen bieden.

Hulp bij financiering nodig?

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland helpt u graag uw financiering rond te krijgen. Ontdek op onze pagina hulp bij financiering hoe wij u kunnen helpen.

Kijk in de Subsidiewijzer welke subsidies er voor Bosnië en Herzegovina mogelijk zijn.

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO)

Zakendoen in Bosnië en Herzegovina biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Let er op dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland.

De Nederlandse overheid verwacht dat u de risico's voor mens en milieu in uw eigen bedrijfsvoering en internationale waardeketen in kaart brengt, en dat u negatieve gevolgen voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Breng risico's in kaart

De volgende bronnen geven een indruk van de IMVO-risico's in Bosnië en Herzegovina. Het is belangrijk dat u de risico's ook verder onderzoekt, voordat u in dit land zakendoet. En dat u op de hoogte blijft van de lokale situatie en ontwikkelingen.

• MVO Risico Checker (MVO Nederland)
• Corruption Perceptions Index (Transparency International)
• Human Development Index (Verenigde Naties)
• Status van conflicten (Crisis Group)
• ThinkHazard (Wereldbank)
• Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken)

Meer weten of hulp nodig?

• RVO biedt ondernemers informatie over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen. De Nederlandse ambassade ondersteunt u met informatie en contacten.
• Het IMVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.

Exportregels

Access2Markets

De online portal Access2Markets van de Europese Commissie bevat de belangrijkste exportregels en praktische tips voor Bosnië en Herzegovina. Heeft u niet eerder met Access2Markets gewerkt? Lees dan eerst ons stappenplan voor Access2Markets.

Documenten en procedures

De volgende bronnen bieden ook informatie over exportregels:

• De KVK heeft meer informatie over exportdocumenten.
• De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) geeft informatie over exportprocedures bij dierlijke producten en plantaardige producten.
• De Douane van Bosnië en Herzegovina biedt informatie over exportregels.

Export strategische goederen

Op Rijksoverheid.nl vindt u informatie over de export van militaire en dual-use goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden).

Hulp van de ambassade

De ambassade in Sarajevo staat klaar om u te helpen bij al uw ondernemersvragen. De medewerkers ter plekke kennen de lokale markt, signaleren kansen en geven praktische tips. Bovendien kunnen zij deuren openen die voor anderen gesloten blijven.

Lijkt de plaatselijke overheid niet mee te willen werken of zijn er andere drempels? Vaak kent de ambassade de mensen die deze obstakels weg kunnen nemen. Bij zakelijke conflicten kunnen de ambassademedewerkers u in contact brengen met juristen en fiscalisten. Bekijk de contactinformatie van de ambassade op de website Netherlands and You. Op de website Nederland Wereldwijd vindt u het reisadvies voor Bosnië en Herzegovina.

Meer weten?

• Kijk bij World Integrated Trade Solution (een initiatief van de Wereldbank en UNCTAD) voor statistieken over Bosnië en Herzegovina.
• Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) biedt statistieken over onze handel met Bosnië en Herzegovina.
• Bij het Bosnische Agency for Statistics vindt u onder meer zakelijke, demografische en economische statistieken.
• Op de website van de Bosnische Foreign Trade Chamber of Bosnia and Herzegovina vindt u informatie over zakendoen in Bosnië en Herzegovina.
• Kijk wat handelsakkoorden en handelsbelemmeringen voor uw handel kunnen betekenen.