Rustgewassen
U teelt één keer in de 4 jaar een rustgewas op landbouwgrond die bestaat uit zand- en lössgrond. We zijn begonnen met tellen in 2023. Dat betekent dat u uiterlijk in 2026 een rustgewas teelt op uw percelen. Dat is goed voor de kwaliteit van het water en de bodem.
Welke gewassen zijn rustgewassen
In de Gewascodelijst ziet u welke gewassen u als rustgewas kunt telen. In de lichtblauwe balk kunt u onder Mest het filter Rustgewas aanvinken. Klik daarna op de gewascode om te zien of er nog aanvullende voorwaarden voor dit gewas gelden.
Het is belangrijk om eerst de informatie op deze pagina door te lezen. Zo weet u of er nog meer is waar u in uw situatie rekening mee moet houden.
Teelt u een gewas voor zaaizaad of vermeerdering? Dan telt dit vaak mee als rustgewas. Gewassen die u moet rooien zijn geen rustgewas. Ook niet wanneer u dit voor de vermeerdering doet.
Hoe rustgewas telen
U bepaalt zelf wanneer en hoe u een rustgewas teelt. Dit kan op het hele perceel in één keer of door strokenteelt. Deze manier van telen kan goed zijn voor de bodem.
U teelt een rustgewas als hoofdteelt. Dat betekent dat het gewas tijdens de periode voor de hoofdteelt het grootste deel van de tijd op het land staat.
U kunt ook een mengsel zaaien dat voor minimaal twee derde uit een rustgewas bestaat.
Veel rustgewassen kunt u vroeg oogsten. Dat betekent dat u in hetzelfde jaar ook nog een ander gewas kunt telen. Bijvoorbeeld een groenbemester.
Combinatie van teelten als rustgewas
In één situatie is het rustgewas niet de hoofdteelt. U kunt namelijk kiezen voor een korte (groente)teelt of vroeg geoogst gewas, gevolgd door een onbemest vanggewas dat u vóór 1 september inzaait. Alleen in combinatie tellen deze teelten mee als rustgewas. Deze combinatie van teelten is goed voor de bodem.
Behalve de inzaaidatum volgt u voor het vanggewas verder de regels van Vanggewas op zand- en lössgrond.
Hoe rustgewas melden
In het jaar dat u een rustgewas teelt, geeft u dat door via de Gecombineerde opgave. U hoeft niet zelf te melden op welke percelen een rustgewas staat. De Gecombineerde opgave herkent dit zelf.
In een aantal gevallen hebben wij wel extra informatie nodig:
- Voor het agrarisch natuurmengsel (gewascode 1926) vragen we in de Gecombineerde opgave in 2025 extra informatie op. Het mengsel moet voor minimaal twee derde uit aangewezen gewassen bestaan. Met alleen de gewascode weten we niet of dat zo is.
- Combineert u een korte teelt met een onbemest vanggewas dat u vóór 1 september inzaait? Deze mogelijkheid kunt u bij de nateelt aanvinken. De korte teelt geeft u als hoofdteelt op.
Wanneer geen rustgewas
In een aantal situaties hoeft u geen rustgewas te telen:
- Uw gewas staat van 2023 tot en met 2026 aan één stuk door op het land. Bijvoorbeeld asperges, fruitbomen of een agrarisch natuurmengsel.
- U heeft percelen voor biologische landbouw. Of u bent bezig met de omschakeling naar deze vorm van landbouw. Voor biologische landbouw heeft u een SKAL-certificaat nodig.
Is uw perceel een jaar niet productief geweest? Soms telt dit als een jaar rust. U hoeft dan niet ook nog een rustgewas te telen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het niet-productieve bouwland uit het GLB. Het kan gaan om deze gewascodes:
- Groene braak, spontane opkomst (gewascode 6794);
- Tijdelijk onbeteelde grond in verband met publieke werken (gewascode 3801);
- Tijdelijk onbeteelde grond, anders dan voor publieke werken (gewascode 3802).
Elke 4 jaar opnieuw
U teelt elke 4 jaar minimaal één keer een rustgewas op uw percelen. De eerste periode loopt van 2023 tot en met 2026. Vanaf 2027 beginnen we opnieuw met tellen. Dat betekent dat u uiterlijk in 2030 weer een rustgewas teelt op uw percelen. In 2031 begint dan weer een nieuwe periode. Binnen deze periodes kiest u zelf het jaar. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om in 2023 en 2030 een rustgewas te telen.
De periode van 4 jaar verschuift niet. Deze is voor iedereen gelijk. Het kan zijn dat u een deel van de periode mist. Bijvoorbeeld omdat u het perceel een jaar niet als landbouwgrond gebruikt. Of omdat u een meerjarig gewas teelt. Dat maakt niet uit voor de vaste periodes van 4 jaar waarbinnen u een rustgewas teelt.
Rustgewassen voor GLB
Doet u in 2024 mee aan het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB)? Dan gelden er andere regels als u Rustgewas als eco-activiteit kiest. Of als u zich moet houden aan GLMC 7. Lees meer op Eco-activiteiten 2024 en Conditionaliteiten 2024.
Wie is verantwoordelijk
Heeft u in het 4e jaar grond in gebruik? En heeft u, of een vorige eigenaar of gebruiker in de eerste 3 jaren geen rustgewas op deze grond geteeld? Dan bent u ervoor verantwoordelijk om dit in het 4e jaar wel te doen. Houdt u hier rekening mee wanneer u percelen koopt, huurt of pacht.
Waarom een rustgewas telen
Het telen van rustgewassen is een maatregel uit het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn. Rustgewassen zijn goed voor de kwaliteit van water en bodem. De kans op uitspoeling van stikstof en fosfaat is kleiner. Dat komt doordat de wortels van deze gewassen dieper de grond in gaan. Daardoor kunnen ze deze stoffen dieper uit de bodem halen.
Rustgewassen zorgen ook voor veel organische stof in de bodem. En ze helpen ziekten en plagen in de bodem onder controle te houden. Een betere bodemkwaliteit zorgt ervoor dat de grond meer water kan opnemen. En dat dit sneller gebeurt.
- Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
