Octrooi aanvragen
Als u uw uitvinding met een octrooi wilt beschermen dan moet u dit aanvragen. Een octrooi is geldig voor een bepaald land of een groep landen. U beslist zelf in welke landen u bescherming wilt. Het aanvragen van octrooi kan per land apart of in een keer voor een aantal landen tegelijk. De Nederlandse wet- en regelgeving gebruikt de term 'octrooi'. De term 'patent' betekent precies hetzelfde.
Om in aanmerking te komen voor een geldig octrooi, moet uw uitvinding voldoen aan enkele voorwaarden. Voor u een octrooi gaat aanvragen raden wij u aan eerst na te gaan of uw uitvinding wel nieuw is.
Let op: tot het moment dat u octrooi aanvraagt, moet uw uitvinding geheim blijven. Als u er mee in de publiciteit bent geweest, kunt u geen geldig octrooi meer krijgen op uw eigen uitvinding.
Lees meer over:
- aan welke voorwaarden uw uitvinding moet voldoen;
- of uw idee nieuw is; en
- het geheimhouden van uw uitvinding.
Bekijk ook de uitlegvideo's:
MAURICE MOOIJMAN: Je hebt een technische uitvinding gedaan
en overweegt een octrooi, maar vraagt je af:
waar moet mijn uitvinding dan eigenlijk aan voldoen?
(Beeldtitel: Waar moet mijn uitvinding aan voldoen?)
Om voor een octrooi in aanmerking te komen,
moet je uitvinding op het moment van aanvragen aan een aantal vereisten voldoen.
Ten eerste: je uitvinding mag op het moment van aanvragen nog niet openbaar bekend zijn.
Maar wat betekent dat, een uitvinding mag nog niet openbaar bekend zijn?
Het octrooisysteem is bedoeld om ontwikkeling te stimuleren.
Je wil immers niet dat het wiel telkens opnieuw uitgevonden wordt.
Aan de andere kant willen we wel graag dat het wiel wordt verbeterd.
Het wiel is al algemeen bekend
en komt daardoor niet meer in aanmerking voor een octrooi.
Deze is zoals we zeggen onderdeel van de stand van de techniek.
Mogelijke onbekende verbeteringen aan het wiel
komen dan weer wel in aanmerking voor een octrooi.
Dus als een techniek al openbaar bekend is, hoe oud of hoe nieuw dan ook,
is deze niet meer te octrooieren.
In octrooitermen wordt dit nieuwheid genoemd.
Verder mag een technische innovatie of uitvinding dus niet voor de hand liggen.
Maar wat betekent dit nu precies?
Voor de hand liggen, betekent dat de verbetering zo moet zijn
dat de vakman er niet automatisch aan denkt.
Dit is het beste uit te leggen aan de hand van een voorbeeld.
Ruim honderd jaar geleden werd de luchtband uitgevonden.
Voor die tijd waren alle banden van massief rubber.
Het idee om lucht in een band te pompen, was dus niet alleen nieuw,
maar lag destijds ook niet voor de vakman voor de hand.
Stel, je hebt nu dat felbegeerde octrooi
en je wil je concurrentie niet wijzer maken dan ze al zijn.
Is het mogelijk om een octrooi geheim te houden?
Dit kan helaas niet.
Alle octrooien worden na 18 maanden gepubliceerd
in de openbare octrooidatabanken.
Niet alleen de verleende octrooien, maar ook octrooien die gestrand zijn
of teruggetrokken tijdens de aanvraagprocedure.
Dit heeft als doel de algemene ontwikkeling van innovatie te bevorderen.
Geheimhouding is dus geen optie,
maar is het dan mogelijk om de uitvinding in vage termen te beschrijven?
Nee, je uitvinding moet voldoende zijn uitgelegd
om überhaupt voor een octrooiverlening in aanmerking te kunnen komen.
Een verleend octrooi moet immers voor de vakman nawerkbaar zijn.
In het octrooi van de luchtband is dan ook niet alleen het concept beschreven,
maar ook de technische uitvoering ervan.
(Aldus Maurice Mooijman. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Octrooicentrum Nederland. Laat innovatie tot haar recht komen. Een productie van RVO. Copyright 2021.)
MAURICE MOOIJMAN: Als een techniek al openbaar bekend is,
hoe oud of hoe nieuw dan ook, is deze niet meer te octrooieren.
In octrooitermen wordt dit nieuwheid genoemd.
Maar wat betekent nieuwheid nu praktisch?
(Beeldtitel: Wat betekent nieuwheid?)
Het betekent dat voor de datum van aanvraag
de uitvinding nergens ter wereld openbaar gemaakt is.
Door niemand, ook niet door jezelf.
Bij openbaarmaking kun je niet alleen denken aan een octrooi,
maar bijvoorbeeld ook aan een wetenschappelijke publicatie of presentatie.
Pas ook op met het laten zien van je techniek op een beurs,
in foldermateriaal of in vakliteratuur.
En let op, zelfs het bespreken van je uitvinding met je buurman
kan een risico zijn.
(Aldus Maurice Mooijman. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Octrooicentrum Nederland. Laat innovatie tot haar recht komen. Een productie van RVO. Copyright 2021.)
(Beeldtitel: Waaruit bestaat een onderzoek naar de stand van de techniek?)
MARCO VAN BEURS: De examiner die jouw aanvraag behandelt,
doet ook een onderzoek naar de stand van de techniek.
In dat onderzoek naar de stand van de techniek
vindt hij documenten die mogelijk relevant zijn voor je octrooiaanvraag.
Een rapport hiervan ontvang je na ongeveer negen maanden.
Samen met dit rapport ontvang je ook een schriftelijke opinie.
Hier staan de bezwaren beargumenteerd uitgeschreven.
Dit is een voorbeeld van de stand van de techniek.
In de middelste kolom zijn vier documenten genoemd
die de examiner heeft gevonden en die mogelijk schadelijk zijn voor je octrooi.
In de linkerkolom zie je verschillende letters: X, Y en A.
Een X betekent dat een document mogelijk aangeeft
dat je octrooi niet nieuw is of niet inventief.
Een Y is een combinatie van twee documenten.
Die combinatie geeft aan dat je octrooi niet inventief is.
Een A betekent dat er niks aan de hand is,
algemene stand van de techniek: niks schadelijk voor je octrooi.
In de rechterkolom zie je verschillende getallen staan.
Deze getallen geven de claims aan waarvoor het bezwaar geldig is.
Zo zie je bij het eerste document een X staan voor claims 1 tot en met 3,
dat betekent dus dat claims 1 tot en met 3 volgens deze bewering niet nieuw zijn.
Je ziet ook een 1 tot en met 4 bij de Y staan, dat betekent:
claims 1 tot en met 4 zijn niet inventief met dit document
samen met het volgende document.
De letters die in de eerste kolom staan,
staan ook uitgelegd aan de onderkant van het rapport.
Daar staat de betekenis van de verschillende letters uitgeschreven.
Naast dit rapport is er ook nog de schriftelijke opinie.
Hierin staan de bezwaren die in het rapport genoemd zijn,
uitgeschreven en beargumenteerd.
Deze beargumentering is handig, omdat je goed kan zien waarom iets niet goed is.
Je hebt dan een mogelijkheid om later in de procedure wijzigingen aan te brengen,
zodat je alsnog je octrooi krijgt.
Voor de Nederlandse procedure is dit niet van belang,
omdat je in Nederland altijd automatisch een octrooi krijgt.
(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Octrooicentrum Nederland. Laat innovatie tot haar recht komen. Een productie van RVO. Copyright 2021.)
Voor welke landen vraagt u octrooi aan?
U moet eerst bedenken in welke landen u octrooi wilt hebben. Vervolgens kunt u kiezen hoe u in verschillende landen een aanvraag indient.
U kunt de verschillende mogelijkheden en de bijbehorende tijdslijn bekijken in een interactieve infographic.
Lees meer over:
Bekijk ook de uitlegvideo's
MARCO VAN BEURS: Je hebt flink geïnvesteerd in een technische innovatie
en je wil mogelijk octrooi aanvragen.
Hoe bepaal je nu in welke landen je octrooi gaat aanvragen?
(Beeldtitel: Voor welke landen vraag ik octrooi aan?)
Dat is zowel een financiële als een strategische vraag.
Ten eerste de financiële overwegingen.
Een octrooi kost in ieder land geld.
Dat geld wil je weer terugverdienen met verkopen in zo'n land.
Een andere mogelijkheid in plaats van het zelf te verkopen, is een licentie verlenen.
Een strategische overweging is
om alleen in landen waar je concurrenten een productie hebben, octrooi aan te vragen.
Als voorbeeld de auto-industrie.
Auto's worden in heel Europa verkocht,
maar in een aantal belangrijke landen geproduceerd.
Deze belangrijke landen zijn bijvoorbeeld Duitsland, Engeland, Frankrijk, Italië.
Het is dan voldoende om alleen in deze landen octrooi aan te vragen.
In plaats van de landen te kiezen, zijn er ook andere routes mogelijk.
Er is een Europese route, waarbij je de Europese procedure volgt,
of een wereldwijde route via de PCT-procedure.
Waarom zou je nou die EP-procedure kiezen?
Als je in meerdere landen in Europa octrooi wil hebben,
dan kan de Europese centrale procedure voordeliger zijn.
Het omslagpunt in kosten ligt bij vier tot zes landen.
Bij deze centrale procedure heb je één procedure tot verlening
in plaats van de verschillende procedures in de landen.
Dat scheelt zowel in kosten voor de procedure
als in de hoeveelheid werk die je eraan hebt.
Aan de andere kant kan je ook de PCT-procedure kiezen.
Maar wat zijn hier dan de voordelen van?
De PCT-procedure is net als de EP-procedure een centrale aanvraag.
Dat scheelt je zowel in kosten als in tijd.
Een ander voordeel van de PCT-procedure is
dat je de keuze van de landen tot het einde van de procedure kan uitstellen.
Dat is handig als je de markt nog niet zo goed kent.
(Aldus Marco van Beurs. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Octrooicentrum Nederland. Laat innovatie tot haar recht komen. Een productie van RVO. Copyright 2021.)
KAREN KRAAN-SAM: Je hebt een technische uitvinding gedaan
en overweegt een octrooi, maar wat kost een octrooi?
(Beeldtitel: Wat kost een octrooi?)
In theorie is het mogelijk om een octrooi aan te vragen vanaf 220 euro.
Dan betaal je alleen de kosten aan Octrooicentrum Nederland
voor een octrooiaanvraag met een nationaal type onderzoek.
Maar in de praktijk lukt dit verreweg de meeste aanvragers niet,
omdat het schrijven van een sterk octrooi behoorlijk complex is.
Dit is eigenlijk niet te doen zonder specifieke opleiding.
Daarom stappen de meeste octrooiaanvragers
naar een octrooigemachtigde. Deze heeft een technische achtergrond,
gecombineerd met de specialistische octrooiopleiding.
Wil je een octrooi aanvragen voor Nederland,
dan kun je rond de 6.000 euro uitkomen,
maar dat is sterk afhankelijk van onder andere je octrooigemachtigde
en de complexiteit van je uitvinding.
Om het octrooi vervolgens in stand te houden,
zijn er jaarlijkse taksen die oplopen in de tijd.
De hoogte gaat van 40 euro voor het vierde jaar
naar 1.400 euro voor het twintigste jaar.
Je betaalt het een jaar vooruit.
Maar de grootste kostenpost is vaak de uitbreiding naar het buitenland.
Bij een octrooiaanvraag is er sprake van een prioriteitsjaar.
Dat is het eerste jaar volgend op de eerste octrooiaanvraag op je uitvinding.
Binnen dat jaar kun je uitbreiden naar het buitenland, daarna niet meer.
Uitbreiding brengt veel kosten met zich mee als je veel landen kiest.
Om het moment van de landenkeuze en de bijkomende kosten uit te stellen,
maken veel ondernemers gebruik van internationale octrooiprocedures.
Er is bijvoorbeeld een Europese procedure,
maar ook een wereldwijde PCT-procedure.
Daar zijn veel landen wereldwijd op aangesloten, maar lang niet allemaal.
Met de PCT-procedure kun je het moment van je landenkeuze uitstellen
tot dertig maanden na de eerste indieningsdatum.
Een grove kostenschatting voor de eerste 2,5 jaar wordt dan zo'n 15.000 euro.
Daarna moeten de landen individueel gekozen worden.
Je kunt ook vanuit de PCT-procedure de Europese procedure instappen.
Maar ook als de Europese procedure afloopt, moet je landen kiezen.
Bij afloop van de internationale procedures
kunnen octrooikosten daarom behoorlijk oplopen, afhankelijk van je landenkeuze.
En per land worden ook instandhoudingstaksen betaald.
In landen waar je octrooi niet van kracht is,
mogen anderen je uitvinding gebruiken zonder toestemming.
Tot slot zijn er eventueel gerechtskosten.
Dit kan als een ander jouw octrooi nietig wil laten verklaren
of omdat jij vindt dat een ander inbreuk maakt.
Vaak speelt het tegelijk, want als jij beweert dat een ander inbreuk maakt,
wil hij mogelijk je octrooi aanvechten.
Om een idee te krijgen van de kosten,
staat er op de website van Octrooicentrum Nederland een calculator.
(Beeldtekst: www.rvo.nl/iekostencalculator.)
De kosten van de octrooigemachtigde en gerechtskosten zijn lastig in te schatten,
maar het is handig voor een schatting van vastgestelde kosten, zoals taksen.
(Aldus Karen Kraan-Sam. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Octrooicentrum Nederland. Laat innovatie tot haar recht komen. Een productie van RVO. Copyright 2021.)
Hulp van octrooigemachtigde
De aanvraagprocedures zijn ingewikkeld. Een goede octrooiomschrijving moet technisch en juridisch helemaal kloppen. Wij raden u daarom aan om u te laten ondersteunen door een octrooigemachtigde.
Lees meer over hulp van een octrooigemachtigde
Octrooi aanvragen
Lees op onderstaande pagina's meer over hoe u octrooi kunt aanvragen in:
Bekijk ook de uitlegvideo 'Hoe ziet het proces rondom een octrooiaanvraag eruit?'.
(Beeldtitel: Hoe ziet het proces rondom een octrooiaanvraag eruit?)
MARCO VAN BEURS: De octrooiprocedure begint met de aanvraag.
Deze aanvraag wordt normaal door de octrooigemachtigde geschreven
en ook ingediend.
Deze datum van indiening is meteen het begin van je octrooirecht.
We gaan nu kijken naar de Nederlandse procedure en de Europese procedure.
De Nederlandse procedure begint natuurlijk met de indiening.
Na de indiening, na ongeveer negen maanden,
krijg je een onderzoeksrapport naar de stand van de techniek
en ook een schriftelijke opinie.
En na precies achttien maanden wordt je octrooi gepubliceerd
en ook automatisch verleend.
Er vindt dus eigenlijk geen toetsing plaats van de vereisten van je octrooi.
Dit is het einde van de Nederlandse procedure.
De Europese procedure begint op dezelfde manier.
Echter, na achttien maanden wordt het octrooi niet automatisch verleend,
het wordt wel gepubliceerd.
Na de publicatie begint de toetsing van het octrooi.
Tijdens de toetsing zal de examiner,
degene die je octrooien inhoudelijk behandelt,
bezwaren maken als zaken niet goed zijn.
Hierop kun je antwoorden en wijzigingen aanbrengen.
Als uiteindelijk alles goed is, dan wordt het octrooi verleend.
Je bent echter nog niet klaar, bij de verlening moet je nog steeds kiezen
voor welke landen je uiteindelijk een octrooi wil hebben.
Het is niet zo dat de Europese procedure automatisch
voor heel Europa alle landen aanwijst.
Dus die keuze voor landen is een belangrijk moment.
Hiermee is de Europese procedure nog niet voorbij.
Er zijn nog negen maanden voor derden om bezwaar te maken
in een oppositieprocedure.
Tijdens zo'n oppositieprocedure kan het gebeuren dat je octrooi wordt vernietigd,
maar het kan ook in ongewijzigde vorm blijven bestaan
of in gewijzigde vorm blijven bestaan.
Hiermee is dan meteen het einde van de Europese procedure bereikt.
(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Octrooicentrum Nederland. Laat innovatie tot haar recht komen. Een productie van RVO. Copyright 2021.)
Kosten octrooi
Het aanvragen en in stand houden van een octrooi kost geld. Weeg daarom de kosten en mogelijke opbrengsten goed tegen elkaar af.
Tegemoetkoming kosten voor mkb'ers
Europa stelt regelmatig volgens het op=op principe budget beschikbaar voor een tegemoetkoming in de kosten van een octrooi-, merk- en modelaanvraag en de IP Scan. Dit noemen ze een SME voucher. Bekijk de site van de Europese Unie (EUIPO) voor actuele informatie over de beschikbaarheid.
Na uw aanvraag
Na de indiening van uw octrooiaanvraag kunt u zonder dat een geheimhoudingsverklaring nodig is over uw uitvinding spreken met derden zoals financiers. Kijk wel uit wie u wat vertelt. Uw octrooi is nog niet gepubliceerd en anderen weten dus nog niet waarmee u bezig bent en dat u octrooi hebt aangevraagd. Deze 'geheime fase' van 18 maanden kunt u misschien goed benutten.
Na de indieningsdatum kunt u ook al uw uitvinding op de markt brengen.
Pas na verlening van uw octrooi kunt u naar de rechter stappen als u vindt dat een ander uw uitvinding namaakt. De rechter kan diegene dan opdragen om te stoppen met de inbreuk. Ook kan de rechter de inbreukmaker opdragen om winstafdracht of schadevergoeding te betalen voor de periode vanaf de verlening van uw octrooi. Vóór verlening van uw octrooi kunt u een ander nog niet verbieden om uw uitvinding na te maken. Wél kunt u na verlening onder voorwaarden een redelijke vergoeding eisen van degene die uw uitvinding heeft nagemaakt in de periode tussen publicatie van uw octrooiaanvraag en verlening van uw octrooi. Vaak is daarvoor vervroegde inschrijving van uw octrooi in het octrooiregister nodig.
Lees meer over inbreuk op uw octrooi
Veelgestelde vragen
Bekijk de uitlegvideo's waarin onze octrooiadviseurs antwoord geven op veelgestelde vragen.
Vragen over octrooien?
Bel 088 042 40 02
ISO 9001 certificaat
Octrooicentrum Nederland is ISO 9001 gecertificeerd. Dit betekent dat de dienstverlening voor het aanvragen, verlenen en beheren van octrooien voldoet aan de internationale norm voor kwaliteitsmanagement.
Deze pagina is onderdeel van Your Europe, een EU-kwaliteitsnetwerk.
- Ministerie van Economische Zaken
