Verkenning aanlanding wind op zee (VAWOZ) 2030
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat wind op zee, gebaseerd op de EU-klimaatdoelstelling, 49% CO₂-reductie ten opzichte van 1990 moet realiseren. Ondertussen werd duidelijk dat dit niet helemaal wordt gehaald met de lopende projecten. Ook is de 49% EU-doelstelling inmiddels verhoogd naar 55%. Om deze verhoogde doelstelling te behalen zijn extra windparken op zee nodig. VAWOZ 2030 is eind 2021 afgerond. Sinds 2023 loopt het programma Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee 2031-2040. Dit programma onderzoekt de aanlanding van circa 29 GW windenergie op zee in de periode 2031 tot 2040.
Programma Noordzee
De extra stroom is met name van belang om de industrie te verduurzamen. Dit heeft onder andere geresulteerd in het aanvullend ontwerp Programma Noordzee 2022-2027. In dit ontwerp zijn nieuwe windenergiegebieden aangewezen en 1 eerder aangewezen gebied herbevestigd. Tezamen is extra ruimte voor 16,7 GW aan windenergie op zee gecreëerd.
Kamerbrief
VAWOZ 2030 heeft ook onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de energie uit de windenergiegebieden aan te sluiten op het landelijk hoogspanningsnet. Deze verkenning vormt de basis voor de ruimtelijke procedures waarmee de inpassing wordt vormgegeven. Dit onderzoek is eind december 2021 afgerond. In de Kamerbrief verkenning aanlanding wind op zee 2030 leest u meer over de uitgangspunten, randvoorwaarden en afwegingen.
Op basis van onderzoeken en adviezen uit de omgeving lijkt het kansrijk (vanwege synergievoordelen met huidige aanlandingsprojecten) om 6 GW extra in 2030 aan te landen en 4 GW extra eind 2031.
Hiervoor is begin 2022 een aantal ruimtelijke procedures gestart:
- 4 GW naar Maasvlakte (Nederwiek 2): hiervan is 2 GW vanuit windgebied IJmuiden Ver reeds in 1e kwartaal van 2021 gestart vanwege synergievoordelen met de huidige RCR-procedure van IJmuiden Ver Beta. De andere 2 GW aanlanding naar Maasvlakte is in januari 2022 gestart met publicatie van een kennisgeving voornemen en participatie.
- 2 GW naar Borssele (Nederwiek 1): deze aanlanding kent duidelijke synergievoordelen vanwege parallelligging met de huidige aanlanding vanuit IJmuiden Ver Alpha naar Borssele en is ook in januari 2022 gestart met publicatie kennisgeving voornemen en participatie.
- 4 GW naar de Eemshaven (PAWOZ): in samenhang met de aanlanding van 0,7 GW vanuit het windenergiegebied Ten noorden van de Waddeneilanden (TNW). Hiermee is de lopende procedure voor het Net op zee TNW overgegaan in dit nieuwe proces. Dit gebeurt in de vorm van een ruimtelijke programma onder de Omgevingswet: het Programma Aansluiting Wind op Zee (PAWOZ) - Eemshaven.
- 2 GW naar Geertruidenberg of Moerdijk.
Effectenonderzoek / Afwegingsnotitie
In opdracht van EZK heeft Witteveen en Bos het effectenonderzoek VAWOZ 2030 uitgevoerd waarin de kansrijkheid van aanlandingslocaties onderzocht is. Daarnaast heeft Witteveen en Bos in opdracht van EZK ook een afwegingsnotitie opgesteld. De afwegingsnotitie geeft een samenvattende, feitelijke weergave van de kansen, belangen en aandachtspunten die spelen bij de verschillende alternatieven voor aanlanding van windenergie van zee. Op 20 september 2021 heeft de Commissie voor Milieu Effectrapportage een advies gegeven over de afwegingsnotitie. Daarin ontbraken nog de resultaten van het onderzoek doorkruising Waddengebied, waardoor er geen milieu-informatie opgenomen was in de afwegingsnotitie over de tracéalternatieven van windenergie ‘zoekgebied 5’.
EZK heeft de Commissie daarom gevraagd om een aanvullend advies te geven over de inhoud en volledigheid van deze aanvullende informatie en aandachtspunten mee te geven voor het milieuonderzoek in de vervolgprocedure. De Commissie heeft haar advies gebaseerd op basis van het onderzoek innovatie doorkruising Waddengebied en de op basis daarvan aangevulde informatie in de afwegingsnotitie over ‘zoekgebied 5 en de tracévarianten’.
Onderzoek Innovatie Doorkruising Waddengebied
Aanvullend is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de Waddenzee zoveel mogelijk te ontzien bij de aanlanding van windenergie op zee in Noord Nederland. Dit onderzoek ‘Innovatie Doorkruising Waddengebied’ is uitgevoerd door Royal HaskoningDHV in opdracht van Rijksdienst van Ondernemend Nederland namens het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, provincie Groningen, TenneT en Gasunie.
Inmiddels zijn de onderzoeksresultaten van VAWOZ 2030 afgerond. De adviezen en alle onderzoeken worden meegenomen in het besluit dat de staatssecretaris van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat neemt over de kabelroutes voor aanlandingen die verder onderzocht worden in ruimtelijke procedures.
Op basis van het onderzoek heeft de staatssecretaris van EZK besloten om de eerder al gestarte procedure voor een stroomkabel door de Waddenzee op te nemen in een nieuw ruimtelijk programma. Hierin worden de stroomkabels van het al geplande windenergiegebied 'Ten Noorden van de Waddeneilanden' en het toekomstige windenergiegebied 'Doordewind' gecombineerd. Dit heeft geresulteerd in het Programma aansluiting wind op zee – Eemshaven. Hierbij worden de meer oostelijke routeopties verder onderzocht. Ook wordt gekeken of er na 2031 nog ruimte is voor eventuele extra kabels en leidingen om op zee geproduceerde waterstof aan te voeren naar Eemshaven.
Verslag Bestuurlijk Overleg
Hieronder vindt u de verslagen van het Bestuurlijk Overleg VAWOZ 2030.
Omgevingsbijeenkomsten
Om belanghebbenden en de omgeving zo goed mogelijk te betrekken zijn er diverse bijeenkomsten georganiseerd. Op deze omgevingsbijeenkomsten zijn belanghebbenden geïnformeerd over de stand van zaken rondom het proces VAWOZ 2030 en is samen met de omgeving in kaart gebracht wat ruimtelijke kansrijke opties zijn en welke kansen, aandachtspunten en vragen er nog in de regio spelen.
De verslagen en presentaties van alle omgevingsbijeenkomsten zijn terug te vinden op de pagina: Verkenning aanlanding wind op zee (VAWOZ) - Omgevingsbijeenkomsten.
Bent u nog niet betrokken bij het participatieproces van VAWOZ 2030 voor uw regio en vindt u dat dit wel zou moeten, neem dan contact op met: vawoz@minezk.nl.
Aanmelden nieuwsbrief
Eens per kwartaal versturen we een nieuwsbrief met daarin de laatste stand van zaken van Wind op zee, Netten op zee en de Verkenning Aanlanding Wind Op Zee.
Wilt u op de hoogte blijven? Meldt u zich dan aan voor de nieuwsbrief.