Zakelijke kansen in Marokko

Duurzame energie

De potentie van de Marokkaanse markt is enorm. Marokko wil in 2030 iets meer dan de helft van de elektriciteit uit hernieuwbare energie halen (zon, wind, water en biomassa). Daarmee is Marokko een voorloper op het continent. Het land biedt een kans voor Nederlandse bedrijven om zich te vestigen op de Afrikaanse markt.

Waterenergie

Marokko heeft een degelijke infrastructuur voor hydro-elektriciteit. De sector biedt mogelijkheden voor particuliere projectontwikkelaars in kleine projecten en microwaterkrachtcentrales.

Biomassa

Biomassa-energie biedt kansen voor Nederlandse ondernemers, omdat biomassa-energie niet afhankelijk is van het bestaande energienetwerk. Een lastig punt is nog wel de kostendekking voor de verbrandingsfaciliteiten.

Zonne-energie

Zonne-energie is een van de meest veelbelovende markten in Marokko. Marokko wil de hoeveelheid van energie verkregen uit zonne-energie, verhogen van 2% naar 20%. Het klimaat en de ligging maken Marokko erg geschikt hiervoor. Denk aan kansen in laag- en middel-spanning PV-systemen, netintegratie, zonneboilers, smart grids, waterpompen en advisering.

Windenergie

Windenergie gaat in de komende jaren een belangrijke rol spelen bij het vervullen van de Marokkaanse doelstellingen voor hernieuwbare energie. De afgelopen jaren zijn er al veel projecten en tenders geweest. Marokko streeft naar een verdubbeling van de stroom uit windenergie in de komende jaren. Hier liggen kansen voor Nederlandse windenergiebedrijven die hun markt willen uitbreiden.

Isolatie

Isoleren van Marokkaanse huizen biedt ook kansen voor Nederlandse ondernemers. De 'thermal regulation law' (RTBM), in combinatie met gunstige belastingen, maken deze sector een goede investeringsmogelijkheid. Een samenwerking met Omrane, het Marokkaanse staatsvastgoedbedrijf, is aan te raden voor Nederlandse bedrijven met interesse en expertise in deze sector.

Logistiek en transport

Sinds 2000 investeert Marokko in verbeteringen in de economische infrastructuur van het land. De grootste investeringen gingen naar de logistieke sector. Hier liggen veel kansen voor Nederlandse ondernemers.

Lees meer over dit onderwerp in onderstaand (Engelstalige) rapport. Hieronder vindt u in het kort de kansen in de subsectoren.

Goederenvervoer over de weg

Het goederenvervoer over de weg in Marokko is de belangrijkste vorm van binnenlands goederenvervoer. Zakelijke kansen voor Nederlandse bedrijven liggen onder andere in: urban logistics, innovatieve transportoplossingen, training van professionals, professionalisering van wegvervoerders (via management en certificering), wegveiligheidssystemen en het promoten van veiligheid in de supplychain.

Maritiem transport

Met 35 zeehavens is Marokko een internationale hub voor de handel met West-Afrika. Kansen in de maritieme transportsector zijn: sedimentatie van reservoirs, ondersteuning van de nationale scheepsbouwstrategie en efficiëntieverbeteringen van de douane.

Luchttransport

Enkele kansen in deze subsector: kennis en expertise op het gebied van airside-operaties, advisering, afhandelingssystemen voor passagiers en materieel, veiligheid en beveiliging, terminalinterieurs, bouw, training aan ingenieurs voor onderhoud, reparatie en revisie.

Spoortransport

Kansen in deze subsector: kennis en expertise op het gebied van 'intermodaal' en 'multimodaal' goederenvervoer per spoor. Ook is er behoefte aan onderzoek naar mogelijkheden voor nieuwe vormen van goederenvervoer per spoor, zoals 'Rolling Highway', waarbij complete vrachtwagens via het spoor vervoerd worden.

Landbouw

De meest geproduceerde landbouwproducten in Marokko zijn suikerbieten, tarwe, aardappelen, olijven, tomaten, mandarijnen/clementines, uien en sinaasappels. Marokko produceert ook zuidvruchten zoals dadels, vijgen en amandelen. Marokko is ook 's werelds grootste leverancier van fosfaat voor met name de kunstmestindustrie. Ook produceert het land zuivelproducten, lams-, pluimvee- en rundvlees en is de visserijsector ook belangrijk.

Voor exporterende Nederlandse ondernemers liggen er kansen bij kennis over verduurzaming en export van landbouwmachines. Lees meer over landbouw en Marokko op de website van Agroberichten.

Aardappelwaardeketen

Het rapport The potato value chain in Morocco (pdf) van de universiteit van Wageningen gaat in op het verbeteren van de duurzaamheid van de aardappelketens in Marokko.

Zaken die impact van invloed zijn:

• verbetering van het inkomen van boeren en van hun kennis;
• efficiënt gebruik van water voor irrigatie;
• vermindering verlies van oogst verminderen;
• efficiënt en verminderd gebruik van pesticiden en kunstmest.

Nederlandse bedrijven die hierin sterk zijn, kunnen hierbij een rol spelen. Lees het rapport voor meer informatie.

Vlees- en eierproducten

Nederland is een belangrijke speler in de pluimvee-industrie. Bent u in deze sector actief en wilt u zakendoen met Marokko? Door een groeiende vraag naar vlees- en eierproducten biedt het land veel kansen voor Nederlandse ondernemers. Het rapport 'Poultry Sector Morocco: Opportunity Identification Study' biedt een overzicht van de ontwikkelingen en uitdagingen in de pluimveesector.

• Lees meer

Zilte landbouw (saline farming)

Partijen in Marokko willen graag met Nederland samenwerken voor demonstraties in de 'zilte landbouw' (ook wel bekend als 'saline agriculture'). Het rapport Saline Farming Assessment Mission Morocco onderzoekt de kansen die dit oplevert. 

Het idee is om gezamenlijk de prestaties van zouttolerante gewassen te onderzoeken. Samen met meer klimaatslimme landbouw en geïntegreerd waterbeheer kan dat project een uithangbord zijn voor toekomstbestendige 'waterlandbouw'. Download het rapport hieronder en bekijk het actieplan voor de demonstraties.

Water in de landbouw in de Maghreb

In de afgelopen 10 jaar heeft het Marokkaanse landbouwbeleid boeren in staat gesteld om over te schakelen van bevloeiing naar druppelirrigatie. De afgelopen 3 jaar waren extreem droog.

De vraag naar moderne watertechnologie in de groenten- en fruitteelt is groot. Hierbij gaat het onder andere over moderne technieken zoals 'remote sensing' en het gebruik van satellietdata via smartphones. Ook is er veel belangstelling voor zilte teelten en waterzuivering en -hergebruik in de agro-industrie.

In opdracht van de landbouwraden op de ambassades in Rabat en Algiers is er een studie uitgevoerd naar de situatie van watergebruik in de landbouw in Marokko, Algerije en Tunesië. Het rapport schetst de kansen voor Nederlandse bedrijven in deze landen.

Bekijk het rapport op de website van Agroberichten.

Water

De uitdagingen in Marokko op watergebied hebben te maken met:

• efficiënter gebruik van beschikbare zoetwatervoorraden;
• beperking van het gebruik van fossiele grondwaterbronnen;
• energie-efficiënte ontzilting;
• hergebruik van gezuiverd afvalwater;
• voorkomen van waterverspilling en -verlies;
• waterbeheer.

De Nederlandse innovatieve kennis, diensten en producten sluiten naadloos aan op deze uitdagingen. Met ondersteuning van de Nederlandse overheid is de afgelopen jaren samengewerkt met Marokko op het gebied van integraal waterbeheer.

Aquacultuur

Bent u ondernemer in de aquacultuur? Ook dan zijn er kansen in Marokko, met name in de tilapiakwekerijen en schaaldierkwekerijen. Ook in de reguliere Marokkaanse visindustrie liggen er kansen.

Waterzuivering

Bent u ondernemer in de waterzuivering? De Nederlandse kennis op dit gebied geeft kansen op de Marokkaanse markt. 

Heeft u interesse in een van deze sectoren? Neem contact op met onze adviseurs.

Circulaire economie

Ook in Marokko liggen er kansen voor ondernemers die sterk zijn in de circulaire economie. Lees onderstaand Engelstalige rapport 'Influential mission on Circular Economy in Africa Developing actions towards Transitions' voor meer informatie.

Aanbestedingen en subsidies

Kansrijke aanbestedingen

Internationale organisaties zoals de Wereldbank en de Verenigde Naties geven jaarlijks miljarden euro's uit aan projecten. Uit deze projecten komen veel opdrachten. Hier liggen ook zakelijke kansen voor u. Bekijk internationale aanbestedingen via de volgende bronnen:

• African Development Bank
• EBRD
• Europese Investeringsbank
• Verenigde Naties
• Wereldbank

Bekijk voor meer informatie ook onze pagina over internationale organisaties.

Subsidies en financiering

Heeft u financiering nodig voor uw bedrijf om de grens over te gaan? Wij helpen u graag uw financiering rond te krijgen.

In onze subsidie- en financieringswijzer vindt u alle subsidies en regelingen die openstaan voor aanvragen. Geef aan wie u bent en wat u zoekt, en u krijgt een overzicht op maat. Wij voeren deze subsidies en financieringsregelingen uit in opdracht van verschillende Nederlandse ministeries en de Europese Commissie.

Twijfelt u over welke financiering bij u past? Onze adviseurs denken graag met u mee, ook over financiering buiten RVO. Neem contact op voor persoonlijk advies.

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen

Internationaal zakendoen biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Let erop dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland. Zo kunt u helpen de lokale situatie te verbeteren, bouwt u aan een goede reputatie en een toekomstbestendige onderneming.

De Nederlandse overheid verwacht dat u als ondernemer de risico's voor mens en milieu in uw bedrijfsvoering én in de internationale waardeketen in kaart brengt. En dat u de negatieve gevolgen daarvan voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.  

Onderzoek de risico's

Ondernemen is niet zonder risico's. Elk land biedt uitdagingen. De volgende bronnen geven u een eerste indruk van mogelijke MVO-risico's. Het is belangrijk dat u deze zelf goed onderzoekt, voordat u zakendoet in het buitenland. Blijf ook op de hoogte van lokale ontwikkelingen.

• MVO Risico Checker (MVO Nederland)
• Corruption Perceptions Index (Transparency International)
• Human Development Index (Verenigde Naties) - Kies het land bovenaan in het uitklapveld.
• Status van conflicten (Crisis Group)
• ThinkHazard (Wereldbank)
• Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken) - Vul het land in.

Meer weten of hulp nodig?

• Bekijk onze informatie over internationaal maatschappelijk verantwoord zakendoen.
• Het MVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.

Meer weten?

Alle marktrapporten over Marokko

Samen met het buitenlandnetwerk van ambassades, consulaten en landbouwraden publiceren wij regelmatig marktrapporten over kansrijke sectoren in Marokko. U vindt ze op deze pagina bij de betreffende kansrijke sector. In onze bibliotheek vindt u een volledige lijst van marktrapporten over Marokko.

Meer informatie

• In de agenda internationaal ondernemen vindt u alle internationale activiteiten die wij (samen met andere partijen) organiseren. U kunt rechts bij Landen verfijnen op Marokko.
• Op internationaalondernemen.nl vindt u soms ook relevante informatie over sectoren en zakelijke mogelijkheden. Selecteer hiervoor het land Marokko en eventueel uw sector. Naast het buitenlandnetwerk plaatsen ook andere handelsbevorderende organisaties hier interessante marktrapporten.