Netcapaciteit en netcongestie

Gepubliceerd op:
9 september 2021
Laatst gecontroleerd op:
15 december 2022

Wilt u uw installatie voor zonne-energie aansluiten op het elektriciteitsnet? Maar is de capaciteit van het net niet voldoende voor de transportvraag van alle elektriciteit (netcongestie)? Hier vindt u meer informatie, inspiratie en tips.

Het elektriciteitsnet is op veel plekken overbelast. Dit noemen we ‘netcongestie’. Met netcapaciteit of transportcapaciteit geven we aan hoeveel elektriciteit er door een net getransporteerd kan worden. Op verschillende plekken in Nederland is er onvoldoende netcapaciteit beschikbaar. Daardoor worden nieuwe zonne-energieprojecten niet altijd direct aangesloten. Ook bestaande zonne-energieprojecten kunnen hier last van hebben.

Netbeheerders werken hard om het elektriciteitsnet te verbeteren en te verzwaren. Toch krijgen veel initiatiefnemers van zonne-energieprojecten ook de komende jaren nog geen (volledige) netaansluiting. Zij moeten daar nog langere tijd op wachten. Wij helpen met advies, begeleiding en subsidie om tóch zoveel mogelijk zonne-energieprojecten aan te kunnen sluiten op het elektriciteitsnet.

Handreiking voor installateurs

De markt verwacht steeds meer advies van installateurs bij het ontwerp en de installatie van zonne-energiesystemen. Met de handreiking 'Energieopslag en netinpassing voor installateurs van zonnestroom' kunt u als installateur uw klanten goed adviseren. En actief meewerken aan het voorkomen van aansluitingsproblemen.

De handreiking is onderdeel van het vernieuwde handboek ‘Zonne-energie’ voor installateurs.

Inspiratie en tips voor gemeenten

Laat u inspireren door het rapport 'Aansluiting vinden voor zonne-energie'. Hierin geven wij u als gemeente tips, adviezen en voorbeelden uit de praktijk.

Dit rapport stond centraal op de bijeenkomsten van 22 en 26 september. De (fysieke) verdiepingssessie op 26 september was alleen voor ambtenaren van gemeenten en provincies. Bij het webinar op 22 september waren ook andere geïnteresseerden welkom. Kijk ook het webinar eens terug.

Inspiratie en tips voor initiatiefnemers (installaties van 15 tot 500kW)

Bekijk de inspiratiegids 'Oplossingen voor zonne-energie en netinpassing'. Hierin leest u hoe om te gaan met netcongestie bij installaties voor zonne-energie van 15 tot 500 kW.

Deze inspiratiegids vormde de rode draad voor het webinar 'Zonne-energie en netinpassing' van 23 juni 2022. Dit organiseerden wij voor ontwikkelaars en energiecoöperaties. Kijk ook het webinar eens terug. 

 

Inspiratie en tips voor initiatiefnemers (installaties vanaf 1 MWp)

Wij vroegen Royal HaskoningDHV een rapport te maken over mogelijke oplossingen voor het probleem met het aansluiten van zonne-energieprojecten. Bekijk de oplossingen voor installaties vanaf 1 MWp in het rapport 'Verbeteren van netinpassing: 10 toepassingen in kaart gebracht'.

In de paragraaf hieronder leggen wij alvast 4 mogelijkheden aan u uit.

Oplossingen

In veel situaties is betere netinpassing mogelijk, waardoor een initiatief toch door kan gaan. Dat leest u ook hierboven in de inspiratiegids 'Verbeteren van netinpassing: 10 toepassingen in kaart gebracht'. Om de mogelijkheden te beoordelen, is altijd een gesprek met de lokale netbeheerder en de gemeente nodig. Wij leggen 4 mogelijke oplossingen aan u uit: 

Oorzaak en gevolg netcongestie

Er is sprake van netcongestie als de vraag naar transport van elektriciteit (zowel bij de aanbieder als de afnemer) groter is dan de transportcapaciteit van het net. Dat houdt in dat de maximale hoeveelheid elektriciteit die per kwartier verplaatst kan worden over het net, al bereikt is.

Probleem

Door de sterke groei van de opwek van hernieuwbare (duurzame) energie, kan het net niet overal de elektriciteitsproductie aan. Het probleem bij zonne-energieprojecten is het tekort aan beschikbare capaciteit voor teruglevering. Door de economische groei is er op verschillende plaatsen een tekort aan transportcapaciteit voor levering. Hierdoor kunnen nieuwe bedrijven zich bijvoorbeeld niet altijd vestigen. Of worden nieuwe woonwijken (tijdelijk) niet op het net aangesloten.  

In alle provincies zijn al congestiegebieden voor zonne-energieprojecten die een grootverbruikaansluiting gebruiken (op het midden- of hoogspanningsnet) om terug te leveren aan het net. Zijn ze er bij u nog niet? De kans bestaat dat er in gebieden waar nu nog geen congestie is, er binnenkort wel congestie optreedt.

Vanwege de netcongestie worden sommige zonne-energieprojecten aangesloten op een kleinverbruikaansluiting (op het laagspanningsnet) in plaats van een grootverbruikaansluiting. 

Gevolgen voor initiatiefnemers

Voor initiatiefnemers van zonne-energieprojecten is het steeds lastiger om hun projecten aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Het duurt soms meer dan een jaar om een nieuwe aansluiting te krijgen. 

Bekijk in één oogopslag waar meer of minder ruimte is voor een nieuw grootschalig project (groter dan 15 kWp (kilowattpiek) en met een aansluiting groter dan 3x80A): Landelijke capaciteitskaart van het elektriciteitsnet van Netbeheer Nederland.

Wilt u een zonne-energieproject starten? Neem dan altijd zo vroeg mogelijk contact op met uw gemeente en netbeheerder.

Netbeheerders houden zogenaamde wachtlijsten bij van projecten die een netaansluiting en/of transportcapaciteit wensen. Zodra er nieuwe netcapaciteit beschikbaar is, worden projecten op volgorde van aanmelden aangesloten. Hoe beter netbeheerders en gemeenten van alle projectplannen op de hoogte zijn, des te beter kunnen zij inplannen waar en welke netverzwaringen nodig zijn. Blijft u daarom altijd in gesprek met zowel uw netbeheerder als gemeente.

Uw netaansluiting en energiecontract

Welke netaansluiting heeft u minimaal nodig? De grootte van uw zonne-energie-installatie en de gecontracteerde netcapaciteit voor teruglevering bepalen dit. De 'aansluitwaarde' geeft aan hoeveel elektriciteit per uur er door de aansluiting kan.

  • Kleinverbruikers hebben aansluitingen tot maximaal 3x80 Ampère. Hierbij is de netcapaciteit voor teruglevering gelijk aan de aansluitwaarde. Dit geldt alleen als de zonne-energie-installatie is aangemeld bij de netbeheerder. Dit doet u via energieleveren.nl.
  • Bij grootverbruikers gebeurt het steeds vaker dat de netcapaciteit voor teruglevering kleiner is dan de aansluitwaarde van de netaansluiting. 

Bekijk welke aansluiting u heeft in het eancode-boek of vraagt dit op bij uw netbeheerder. 

Slimme meter

De elektriciteitsaansluiting verbindt de elektriciteitsmeter met het elektriciteitsnet. Om energie van uw zonne-energie-installatie terug te kunnen leveren, is een slimme (digitale) meter binnenkort verplicht. Deze meter onderscheidt de energie die u verbruikt en die u teruglevert. 

Wilt u met de volledige energieproductie in aanmerking komen voor SDE++-subsidie of voor Garanties van Oorsprong? Dan heeft u naast de elektriciteitsmeter nog een aparte productiemeter nodig.

Ook voor sommige energiecontracten heeft u een slimme meter nodig. Bij ACM Consuwijzer leest u hoe uw energieleverancier de teruglevering verrekent.

Voor grootverbruikaansluitingen gelden andere regels.

Wat gebeurt er nog meer?

Om iedereen tegemoet te kunnen komen bij het gebruik van zonne-energie, werken alle partijen hard aan oplossingen.

Regionale Energiestrategieën (RES)

In de Regionale Energiestrategieën (RES) bepalen lokale overheden samen met de netbeheerder en omwonenden waar zonne-energieprojecten moeten of kunnen komen.  Als u uw project aanmeldt bij uw gemeente, kan de netbeheerder deze via de RES meenemen in de netplannen.

Overheden

De Rijksoverheid kijkt samen met de netbeheerders naar mogelijke wetswijzigingen. Met subsidies en fiscale voordelen stimuleert de rijksoverheid innovaties en 'marktrijpe' oplossingen die zorgen voor minder netbelasting. Bekijk onze pagina Lokale overheden of Innovatieve toepassingen met zonne-energie.

Branchevereniging en netbeheer

Branchevereniging Holland Solar en de netbeheerders maakten afspraken in het convenant ‘Zon Betaalbaar op het net'. Deze afspraken zorgen er onder meer voor dat zonnestroom het net minder belast. Zo kunnen meer projecten voor zonne-energie op gebouwen en velden sneller en goedkoper worden aangesloten. In het convenant staan ook oplossingen om het net ook in gebieden zonder netcongestie zo min mogelijk te belasten.

Lees wat netbeheerders nog meer doen en wat u als initiatiefnemer zelf kunt doen:
Krapte op het elektriciteitsnet raakt komende jaren iedereen - Artikel Netbeheer Nederland

Heeft u vragen over zonne-energie?

Neem contact met ons op

In opdracht van:
  • Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Bent u tevreden over deze pagina?